Chính phủ Trung Quốc vừa ra mắt chương trình trợ cấp chăm sóc trẻ em toàn quốc, cung cấp 3.600 nhân dân tệ (khoảng 503 USD) mỗi năm cho mỗi trẻ em dưới 3 tuổi. Đây là lần đầu tiên chính quyền trung ương trực tiếp tham gia vào lĩnh vực này thông qua một chương trình quốc gia, thay vì để các địa phương tự triển khai. Trước đó, hơn 20 tỉnh đã thử nghiệm nhiều hình thức trợ cấp khác nhau.
Chương trình này được đánh giá là một bước tiến quan trọng trong việc hỗ trợ trực tiếp các hộ gia đình và có thể tạo nền tảng cho các khoản trợ cấp lớn hơn trong tương lai. Tuy nhiên, mức hỗ trợ hiện tại được cho là còn quá thấp để tạo ra sự khác biệt đáng kể với tỷ lệ sinh hoặc chi tiêu của các hộ gia đình. Theo chuyên gia kinh tế Huang Zichun từ Capital Economics, chính sách này có thể giúp hỗ trợ các gia đình có thu nhập thấp và tạo điều kiện thuận lợi cho việc nuôi dưỡng trẻ em.
Nhiều địa phương tại Trung Quốc đã triển khai các gói hỗ trợ tài chính riêng để khuyến khích sinh con. Ví dụ, thành phố Hohhot (thủ phủ Nội Mông) cấp tới 100.000 nhân dân tệ (14.000 USD) cho mỗi bé sinh ra từ gia đình có ba con trở lên. Tại Thẩm Dương (Liêu Ninh), gia đình sinh con thứ ba nhận 500 nhân dân tệ mỗi tháng đến khi trẻ đủ 3 tuổi. Các chính sách này nhằm mục đích khuyến khích các cặp vợ chồng sinh con và hỗ trợ tài chính cho các gia đình.
Dân số Trung Quốc đã giảm năm thứ ba liên tiếp trong năm 2024, hiện còn 1,4083 tỷ người. Chính sách một con kéo dài nhiều thập kỷ không chỉ hạn chế sinh nở mà còn làm thay đổi sâu sắc quan niệm xã hội về sinh đẻ và nuôi dạy con cái. Mặc dù số ca sinh năm 2024 đã tăng lần đầu tiên kể từ 2017, đạt 9,54 triệu trẻ, nhưng tỷ lệ tử vong vẫn cao hơn sinh nở, cho thấy xu hướng giảm dân số chưa thể đảo ngược.
Giới chuyên gia cảnh báo đà phục hồi hiện tại chỉ mang tính tạm thời và không đồng đều. Hệ thống trợ cấp mới dự kiến mang lại phạm vi bao phủ rộng hơn và hỗ trợ bền vững hơn, đặc biệt cho các gia đình thu nhập thấp. Chính quyền địa phương và các tập đoàn lớn cũng đang triển khai nhiều ưu đãi khác như tiền thưởng, kéo dài thời gian nghỉ thai sản, giảm thuế và hỗ trợ nhà ở.
Tuy nhiên, thách thức lớn nhất hiện nay là sự sụt giảm của các cặp đăng ký kết hôn. Năm 2024, chỉ có 6,11 triệu cặp tiến tới hôn nhân, giảm 20% so với năm trước. Điều này báo hiệu xu hướng suy giảm dân số sẽ tiếp diễn trong tương lai gần. Việc giảm số lượng các cặp kết hôn và sinh con sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của dân số và nền kinh tế trong tương lai.
Một số chuyên gia cũng cho rằng chính sách trợ cấp chăm sóc trẻ em cần được kết hợp với các chính sách khác như cải thiện hệ thống giáo dục, y tế và hỗ trợ nhà ở để giúp các gia đình giảm bớt gánh nặng tài chính và tạo điều kiện thuận lợi cho việc nuôi dưỡng trẻ em.
Bloomberg và Reuters là những nguồn tin cung cấp thông tin về chương trình trợ cấp chăm sóc trẻ em tại Trung Quốc.