Một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng các nhiễm trùng đường hô hấp như COVID-19 và cúm có thể có tác động kích hoạt các tế bào ung thư vú đang trong trạng thái ngủ đông ở những bệnh nhân đã thuyên giảm. Các tế bào ung thư này có khả năng tồn tại trong các cơ quan như phổi, xương và gan sau khi điều trị ung thư vú.

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra một mối liên hệ đáng kể giữa nhiễm trùng COVID-19 và cúm với sự tái hoạt động của các tế bào ung thư vú đang ngủ đông trong phổi. Qua việc phân tích dữ liệu từ gần 37.000 bệnh nhân, họ thấy rằng nhiễm COVID-19 có liên quan đến nguy cơ mắc ung thư vú di căn ở phổi tăng hơn 40%. Điều này cho thấy một mối quan hệ chặt chẽ giữa nhiễm trùng đường hô hấp và sự tái hoạt động của tế bào ung thư.

Các thí nghiệm trên chuột đã cung cấp bằng chứng trực tiếp về việc nhiễm cúm và COVID-19 có thể kích hoạt các tế bào ung thư vú đang ngủ đông chỉ sau vài ngày nhiễm bệnh. Trong vòng hai tuần, các nhà nghiên cứu đã quan sát thấy sự mở rộng lớn của các tế bào ung thư thành các tổn thương di căn gấp hơn 100 lần so với ban đầu. Điều này cho thấy sự tiến triển nhanh chóng của ung thư sau khi nhiễm trùng đường hô hấp.

Cơ thể phản ứng miễn dịch có thể đóng vai trò quan trọng trong việc tái hoạt động các tế bào ung thư. Sau khi ung thư vú thuyên giảm, một số lượng nhỏ tế bào ung thư có thể vẫn còn tồn tại trong các mô như phổi, xương và gan. Viêm có thể là yếu tố kích hoạt các tế bào này. Quá trình này thể hiện sự phức tạp của mối quan hệ giữa hệ miễn dịch và ung thư.

Các nhà khoa học đã nghi ngờ rằng các loại virus thông thường như Epstein-Barr có thể kích hoạt một số loại ung thư. Ví dụ, virus papillomavirus ở người (HPV) đã được chứng minh là kích hoạt ung thư cổ tử cung. Tuy nhiên, nghiên cứu về tế bào người vẫn còn hạn chế, và cơ chế chính xác về cách virus kích hoạt bệnh ung thư lan rộng vẫn chưa được hiểu rõ.

Các phát hiện này nhấn mạnh vai trò tiềm năng của phản ứng miễn dịch cơ thể trong việc tái hoạt động các tế bào ung thư đang ngủ đông. Tuy nhiên, vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn để xác định liệu tiêm chủng có thể giúp ngăn chặn sự tái hoạt động của các tế bào ung thư này hay không. Nếu tiêm chủng có thể đóng vai trò ngăn ngừa, nó sẽ mở ra một hướng đi mới trong việc giảm nguy cơ tái phát ung thư ở bệnh nhân đã thuyên giảm.

Ung thư vú hiện đang là loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ tại Việt Nam. Các chuyên gia y tế cho biết, nếu căn bệnh này được phát hiện sớm, tỷ lệ điều trị thành công có thể lên đến 90%. Do đó, việc tầm soát định kỳ, đặc biệt là với phụ nữ từ 40 tuổi trở lên, đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm bệnh, giảm tỷ lệ tử vong, đồng thời giảm thiểu các can thiệp điều trị xâm lấn và tăng khả năng phẫu thuật bảo tồn vú.

Ngày 18.7.2025, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM đã tổ chức Lễ khai trương hệ thống máy X-quang vú 2D và 3D Fujifilm. Sự kiện này đánh dấu một bước tiến mới trong chẩn đoán hình ảnh và chiến lược nâng cao chất lượng tầm soát và chẩn đoán sớm ung thư vú tại Việt Nam. Hệ thống này ứng dụng kỹ thuật chụp cắt lớp kỹ thuật số hiện đại, tạo ra hình ảnh nhiều lớp sắc nét. Nhờ đó, bác sĩ có thể phát hiện chính xác cả những tổn thương rất nhỏ.

Đặc biệt, với công nghệ X-quang vú 3D, các bác sĩ có thể phát hiện những vi vôi hóa hoặc tổn thương nhỏ mà X-quang vú 2D truyền thống dễ bỏ sót. Điều này đặc biệt có ý nghĩa với phụ nữ có mô vú dày – một nhóm chiếm tỷ lệ cao tại Việt Nam. Việc đưa vào vận hành máy X-quang vú 3D Fujifilm giúp các bác sĩ tiếp cận người bệnh một cách chủ động – từ phát hiện sớm, xác định chính xác giai đoạn bệnh, cho đến đánh giá đáp ứng và phát hiện tái phát sau điều trị.

Việc sở hữu hệ thống máy X-quang vú hiện đại này không chỉ nâng cao năng lực chẩn đoán và điều trị của Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM mà còn đóng góp vào nỗ lực cải thiện chất lượng khám chữa bệnh cho người dân. Đây cũng là một phần trong chiến lược nâng cao chất lượng dịch vụ y tế, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về sức khỏe của cộng đồng.