Cuộc thi truyện ngắn báo Văn nghệ 2022-2024 đã thành công rực rỡ trong việc khơi dậy và quy tụ ngọn lửa sáng tạo từ mọi miền đất nước. Sự kiện này không chỉ khẳng định sức sống bền bỉ của văn chương mà còn hé lộ muôn mặt vẻ đẹp của đời sống đương đại. Với gần 2.700 tác phẩm tham dự, cuộc thi đã cho thấy sức hút mạnh mẽ của mình đối với các tác giả từ khắp các vùng miền, từ các nhà văn thành danh đến những cây viết trẻ đầy tài năng.

Chủ tịch Hội đồng Giám khảo cuộc thi, nhà văn Nguyễn Bình Phương, cho biết rằng các tác giả đã khắc họa nhiều khía cạnh của đời sống xã hội, từ những vấn đề phổ quát đến những biến chuyển thầm lặng, từ vấn đề cộng đồng tới ứng xử cá nhân. Không ít tác phẩm đề cập tới sự nghiền ngẫm, chất vấn các vết thương đã thuộc về lịch sử nhưng chưa được chữa trị triệt để. Điều này cho thấy sự đa dạng và sâu sắc trong cách tiếp cận chủ đề của các tác giả.

Tác giả Lê Văn Thân, người đã giành giải Tư, chia sẻ rằng công việc chính của anh là giáo viên Toán, và việc viết lách với anh vô cùng tùy hứng. Giải thưởng này sẽ là cú hích khiến anh nhìn nhận nghiêm túc đối với việc viết, và có thể sẽ mở ra một hướng đi mới trong sự nghiệp viết lách của anh. Trong khi đó, nhà văn Cao Duy Sơn đánh giá cao cách tiếp cận của tác phẩm “Bờ sông lặng sóng” của Vũ Ngọc Thư (giải Nhì), một cách tiếp cận mang đến xúc động mạnh mẽ bởi tình thương và lòng nhân ái.

Những lát cắt khác của đời sống cũng hiện lên chân thực trong các tác phẩm dự thi. Từ chuyện tranh chấp đất ao ở nông thôn miền Bắc của Đào Quốc Vịnh (giải Tư) đến vẻ đẹp thơ mộng trong sinh hoạt của đồng bào miền núi qua “Rượu hoa mất trí” của Như Bình (giải Tư), mỗi tác phẩm đều cho thấy sự chỉn chu, trách nhiệm của người sáng tạo. Các tác phẩm này không chỉ phản ánh thực tế mà còn góp phần bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa của dân tộc.

Tác giả Vương Đình Khang chia sẻ rằng anh đã được đi chu du qua nhiều miền chữ nghĩa qua các truyện ngắn của các tác giả dự thi. Độc giả ngày nay đòi hỏi cao hơn những tác phẩm có hơi thở cuộc sống cùng nghệ thuật sáng tạo trong cách viết. Điều này cho thấy rằng, văn chương không chỉ là một hình thức giải trí mà còn là một cách để kết nối con người với con người, và với cuộc sống xung quanh.

Nhà văn Nguyễn Bình Phương cho rằng việc để trống hạng mục cao nhất của cuộc thi thể hiện đòi hỏi cao nhưng hết sức chính đáng. Đó là lời nhắc ý vị trong giới văn chương rằng còn những bước hoàn thiện ở phía trước mà mỗi tác giả cần vươn tới nếu thật sự muốn chinh phục đỉnh cao của nghệ thuật truyện ngắn. Điều này cũng cho thấy rằng, cuộc thi không chỉ là một cuộc thi mà còn là một động lực để các tác giả phấn đấu và trưởng thành.

Giá trị lớn nhất mà Cuộc thi truyện ngắn báo Văn nghệ 2022-2024 mang lại là sự khẳng định vai trò của văn chương trong việc soi chiếu cuộc sống và nuôi dưỡng tâm hồn con người. Như Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, đã nói, mỗi truyện ngắn mang vẻ đẹp riêng, tiếng nói riêng, khoảnh khắc riêng của đời sống mà nếu không có nhà văn, những điều đó sẽ bị chôn vùi, khuất lấp. Văn chương có sức mạnh to lớn trong việc ghi lại và phản ánh cuộc sống, và Cuộc thi truyện ngắn báo Văn nghệ 2022-2024 đã khẳng định điều đó.

Giải thưởng văn chương luôn là một vấn đề nhạy cảm và khó khăn, đặc biệt là khi có nhiều dư luận trái chiều về chất lượng và giá trị của các tác phẩm đoạt giải. Mới đây, cuộc thi truyện ngắn báo Văn Nghệ 2022-2024 đã gây ra nhiều tranh cãi khi tác phẩm “Trăm Ngàn” của tác giả Ngô Tú Ngân được trao giải nhì.

Trước và sau lễ trao giải, nhiều người đã lên tiếng chỉ trích và so sánh tác phẩm này với các tác phẩm khác, đặc biệt là của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư. Một số nhà phê bình cho rằng “Trăm Ngàn” có nội dung và phong cách “viết theo kiểu của chị Tư” nhưng với “phiên bản lỗi”. Họ cho rằng tác phẩm này thiếu ý nghĩa và chỉ tập trung vào việc miêu tả cuộc đời khổ sở của một người đàn ông.

Nhà văn Nguyễn Bình Phương, chủ tịch hội đồng giám khảo, đã lên tiếng về vấn đề này. Ông cho rằng việc đánh giá một tác phẩm văn chương là rất chủ quan và phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Ông khẳng định rằng, ngoài chất lượng của tác phẩm, việc đoạt giải còn phụ thuộc vào tính cân bằng giữa các giá trị truyền thống và sáng tạo mới, giữa giá trị của vẻ đẹp văn chương thuần túy và giá trị giáo dục nhân tính.

Ông Phương cũng nhấn mạnh rằng, trong nghệ thuật, không có công thức để tạo ra một tác phẩm xuất sắc và cơ duyên cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc một tác phẩm được giải. Điều này cho thấy rằng, việc đánh giá một tác phẩm văn chương không phải là một việc đơn giản và đòi hỏi sự khách quan và toàn diện.

Nhà văn Bảo Ninh, thành viên hội đồng chung khảo, góp ý rằng giám khảo các cuộc thi văn chương nên có thêm tiếng nói của các nhà phê bình để có thể đánh giá một cách toàn diện và khách quan hơn. Điều này sẽ giúp đảm bảo rằng các tác phẩm đoạt giải thực sự xứng đáng và có giá trị.

Cuộc thi truyện ngắn báo Văn Nghệ 2022-2024 đã gây ra nhiều tranh cãi và dư luận về chất lượng và giá trị của các tác phẩm đoạt giải. Điều này một lần nữa cho thấy rằng, giải thưởng văn chương luôn là một vấn đề nhạy cảm và khó khăn. Việc đánh giá và trao giải cho các tác phẩm văn chương đòi hỏi sự khách quan, toàn diện và cân nhắc kỹ lưỡng.

Xem thêm thông tin về cuộc thi và các tác phẩm đoạt giải tại vannghe.vn.