Ẩm thực Việt Nam luôn nổi tiếng với sự đa dạng và phong phú của các món ăn, từ những món ngon nức tiếng như phở, bánh mì hay bún chả, đến những món ăn độc đáo và ít người biết đến. Bên cạnh những món ăn ngon miệng, nền ẩm thực của nước ta cũng có những món ăn khiến người nước ngoài phải e dè và không dám thử. Một trong số đó là những món ăn làm từ trứng, với hình thức và mùi vị đặc biệt.

Trứng vịt lộn là một trong những món ăn nổi tiếng của Việt Nam, không chỉ bởi độ bổ dưỡng mà còn vì hình thức có phần “rùng mình”. Nhiều tờ báo nước ngoài từng gọi đây là một trong những món ăn “đáng sợ nhất hành tinh”. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, trứng vịt lộn vẫn chưa phải là tất cả. Việt Nam còn có ít nhất 2 món trứng khác thậm chí còn khiến du khách hoang mang hơn cả bởi mùi vị và nguồn gốc đặc biệt của chúng.

Một trong số đó là trứng vịt dữa, hay còn gọi là trứng vữa, là món ăn dân dã nhưng lại khá kén người ăn ở miền Nam Việt Nam. Trứng này được lấy ra khi con vịt trong trứng chưa kịp thành hình hoàn chỉnh, tức là đã ấp một thời gian nhưng chưa đủ để thành trứng lộn. Phần lòng trắng và lòng đỏ trong trứng vữa không còn phân định rõ ràng, hoà quyện tạo nên kết cấu sền sệt, dẻo dẻo, kèm theo mùi hương béo ngậy đặc trưng. Khi ăn, người Việt thường chấm với muối tiêu chanh, muối ớt xanh hoặc nước mắm pha loãng, thêm chút rau răm, rau thơm để át mùi và tăng hương vị.

Tuy nhiên, với người nước ngoài, chỉ cần nhìn qua là đủ “chùn bước”. Một phần vì hình thức hơi khác thường, phần khác do mùi khá nồng nếu không quen. Đặc biệt, khi nghe đến việc đây là trứng sắp hỏng, nhiều người đã không giấu được sự e dè.

Trứng bắc thảo, có nguồn gốc từ Trung Quốc nhưng khá phổ biến trong ẩm thực Việt, cũng khiến không ít thực khách phải ngần ngại. Trứng (vịt, gà hoặc cút) được ngâm trong hỗn hợp gồm nước trà, tro, muối, vôi và đất sét trong nhiều tuần hoặc vài tháng. Kết quả là một quả trứng với phần lòng trắng hóa thành thạch trong suốt màu nâu đen, còn lòng đỏ trở nên sánh đặc, ngả xanh xám hoặc đen, có mùi khai đặc trưng.

Ở Việt Nam, trứng bắc thảo thường ăn kèm cháo trắng, cháo đậu xanh, hoặc làm topping trong súp cua. Người quen thì khen ngon, còn người chưa từng thử thì… rất dễ bỏ cuộc sau cú ngửi đầu tiên.

Dù bị gán mác “đáng sợ” với người nước ngoài, nhưng với người Việt, những món trứng kể trên lại là một phần quen thuộc trong ký ức ẩm thực, gắn liền với tuổi thơ, với hàng rong hay bữa ăn gia đình giản dị.

Có lẽ, đó cũng là điều đặc biệt của ẩm thực: cái “lạ” với người này lại là điều “thân quen” với người khác. Và nếu đủ dũng cảm vượt qua ấn tượng ban đầu, có khi du khách sẽ tìm thấy một thế giới hương vị hoàn toàn mới – đậm đà, khó quên.

Trứng là một trong những thực phẩm đa năng và phù hợp với mọi lứa tuổi. Với một quả trứng trung bình, bạn sẽ nhận được khoảng 75 calo, 5g chất béo, 6g protein, 67mg kali, cùng với các vitamin thiết yếu như D, A, E, K, B và các khoáng chất cần thiết khác. Choline trong trứng mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe não bộ, trong khi methionine có tác dụng cải thiện sắc tố và độ mịn màng của da, giúp tóc và móng chắc khỏe.

Ngoài ra, việc tiêu thụ trứng thường xuyên cũng có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh mắt liên quan đến tuổi tác và tăng cường sức khỏe xương khớp. Tuy nhiên, lợi ích của trứng đối với sức khỏe phụ thuộc很大 vào cách chế biến. Trong số các phương pháp chế biến trứng khác nhau, trứng luộc là lựa chọn được coi là lành mạnh nhất nhờ phương pháp nấu không cần sử dụng dầu, bơ hay kem, giúp giữ lại hầu hết các chất dinh dưỡng có trong trứng.

Cách nấu này đặc biệt phù hợp cho những người đang tìm kiếm một món ăn nhẹ hoặc bữa sáng giàu protein, ít chất béo, đặc biệt là những người đang điều trị bệnh tiểu đường hoặc cholesterol cao. Mặt khác, trứng chiên, dù thơm ngon và giàu dinh dưỡng, có thể làm tăng lượng calo và chất béo nếu được chiên bằng dầu tái sử dụng hoặc ở nhiệt độ cao.

Điều này có thể dẫn đến tăng mức cholesterol “xấu” và gây ra các vấn đề về tiêu hóa, tăng cân. Do đó, những người mắc bệnh tim hoặc tiểu đường nên hạn chế ăn trứng chiên. Nếu bạn vẫn muốn thưởng thức trứng chiên, hãy chọn dầu chịu nhiệt tốt như dầu ô liu hoặc dầu bơ và giữ nhiệt độ ở mức vừa phải để tránh bị cháy.

Điều này có thể giúp giảm nguy cơ hình thành các hợp chất có hại và giữ được độ giòn, thơm của món ăn. Đối với những người khỏe mạnh, việc ăn một quả trứng mỗi ngày không gây hại cho sức khỏe. Tuy nhiên, đối với những người mắc bệnh tim hoặc tiểu đường, nên hạn chế ăn khoảng 3-4 lòng đỏ trứng mỗi tuần và ưu tiên ăn lòng trắng trứng để bổ sung protein.

Việc hâm nóng lại thức ăn đã trở thành một thói quen phổ biến trong cuộc sống hàng ngày, giúp tiết kiệm thời gian và đảm bảo luôn có một bữa ăn nóng sẵn. Tuy nhiên, không phải loại thực phẩm nào cũng an toàn khi tái sử dụng. Một số loại thực phẩm, khi được hâm nóng lại, có thể sản sinh ra chất độc hoặc vi khuẩn gây bệnh, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Dưới đây là danh sách 6 loại thực phẩm nên được vứt bỏ thay vì hâm lại, để đảm bảo an toàn cho sức khỏe:

1. **Nấm**: Nấm chứa nhiều protein và enzyme, nhưng khi được đun nóng lần hai, các chất này sẽ bị phân hủy và sinh ra hợp chất độc. Điều này có thể gây ra rối loạn tiêu hóa, bao gồm đầy bụng, tiêu chảy, hoặc ngộ độc nhẹ do các protein biến chất không còn an toàn.

2. **Hải sản**: Các loại hải sản như cá, tôm, mực… rất dễ bị nhiễm khuẩn sau khi bảo quản. Khi hâm nóng lại, độc tố từ vi khuẩn có thể gây ra rối loạn tiêu hóa hoặc nhiễm trùng gan. Hải sản bảo quản quá lâu hoặc hâm nóng lại có thể chứa độc tố không thể bị loại bỏ bằng nhiệt độ cao, làm tăng nguy cơ ngộ độc.

3. **Rau bina và các loại rau lá xanh**: Những loại rau này chứa nhiều nitrate. Khi được tái hâm nóng, nitrate có thể chuyển thành nitrite và nitrosamine – chất có khả năng gây ung thư. Các chuyên gia y tế khuyến cáo không nên hâm lại rau bina, đặc biệt là dùng lò vi sóng hoặc nấu lại nhiều lần; tốt nhất ăn ngay sau khi nấu.

4. **Trứng luộc lòng đào**: Trứng luộc lòng đào chưa chín kỹ có thể chứa vi khuẩn Salmonella, dễ gây tiêu chảy, ngộ độc. Quá trình hâm nóng không đủ để tiêu diệt hết vi khuẩn này. Do đó, trứng lòng đào nên được ăn ngay sau luộc, không nên để tủ lạnh rồi hâm lại.

5. **Súp Tremella**: Súp Tremella, được mệnh danh là ‘thần dược’ trong chăm sóc sắc đẹp và dưỡng da, chứa hàm lượng nitrat tương đối cao. Sau khi nấu chín, nitrat có thể bị phân hủy thành nitrit – một hợp chất có hại cho sức khỏe. Nitrit không chỉ gây rối loạn tiêu hóa mà còn có thể ảnh hưởng đến chức năng tạo máu bình thường của cơ thể nếu tích tụ lâu dài.

6. **Sữa**: Sữa thường được hâm nóng trước khi uống để dễ tiêu hóa và có hương vị thơm ngon hơn. Tuy nhiên, sau khi đã hâm nóng, sữa không nên được làm nóng lại lần nữa khi đã nguội. Việc hâm nóng nhiều lần khiến protein trong sữa bị phân hủy, làm mất đi nhiều dưỡng chất quan trọng. Uống sữa đã hâm lại nhiều lần không chỉ giảm giá trị dinh dưỡng mà còn có thể gây rối loạn tiêu hóa, thậm chí dẫn đến tiêu chảy.

Để đảm bảo sức khỏe, lời khuyên là nên ăn ngay sau khi nấu xong. Nếu bắt buộc phải bảo quản, nên làm lạnh trong vòng 2 giờ và sử dụng trong 24 giờ. Khi hâm lại, đảm bảo nhiệt độ lên đến 74 °C. Tuân thủ các nguyên tắc bảo quản và hâm nóng thức ăn đúng cách sẽ giúp bạn và gia đình bảo vệ sức khỏe một cách tối ưu.

Trứng là một nguồn dinh dưỡng quý giá, chứa nhiều vitamin, khoáng chất, chất chống oxy hóa, protein và chất béo lành mạnh. Tuy nhiên, trứng cũng từ lâu đã bị chỉ trích vì có hàm lượng cholesterol tự nhiên cao. Nhiều người lo ngại rằng trứng có thể làm tăng mức cholesterol trong máu và tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn cầu.

Tuy nhiên, ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy nguy cơ này có thể không lớn như người ta từng nghĩ. Một nghiên cứu gần đây đã giải oan cho trứng, chỉ ra rằng trứng không phải là nguyên nhân chính gây tăng cholesterol trong máu và nguy cơ bệnh tim mạch. Tiến sĩ Jon Buckley, Giáo sư tại Đại học Nam Úc, cho biết: ‘Trứng có hàm lượng cholesterol cao, nhưng lại ít chất béo bão hòa. Tuy nhiên, chính mức cholesterol trong trứng lại thường khiến mọi người nghi ngờ mức độ lành mạnh của nó.’

Để kiểm chứng, Giáo sư Buckley và các đồng nghiệp đã tiến hành một nghiên cứu chéo, ngẫu nhiên, có đối chứng, bao gồm 61 người ở độ tuổi trung bình là 39 tuổi, có mức cholesterol LDL ban đầu trong khoảng cho phép. Các nhà nghiên cứu đã cung cấp cho những người tham gia 2 quả trứng mỗi ngày trong suốt 6 tuần và đánh giá tác động của chúng đối với mức cholesterol trong máu cũng như các chỉ số tim mạch khác.

Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng việc tiêu thụ 2 quả trứng mỗi ngày không gây ra sự thay đổi đáng kể nào ở mức cholesterol trong máu cũng như không làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch. Tiến sĩ Buckley cũng chỉ ra rằng trứng là một thực phẩm giàu dinh dưỡng và có thể là một phần của một chế độ ăn uống lành mạnh nếu được tiêu thụ một cách điều độ.

Giáo sư Buckley cũng nhấn mạnh rằng mỗi người nên có một chế độ ăn uống cân đối và đa dạng, bao gồm nhiều loại thực phẩm giàu dinh dưỡng khác nhau. ‘ Đại học Nam Úc ‘ cũng như các cơ quan y tế khác trên toàn thế giới đang tiếp tục nghiên cứu để cung cấp thêm thông tin chính xác về mối quan hệ giữa trứng và sức khỏe tim mạch.

Các chuyên gia cũng khuyên rằng thay vì chỉ tập trung vào một loại thực phẩm cụ thể, chúng ta nên duy trì một lối sống lành mạnh và cân đối để giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Điều này có thể bao gồm việc tập thể dục thường xuyên, duy trì cân nặng hợp lý và kiểm soát mức cholesterol trong máu.

Nấu trứng trong lò vi sóng được xem là một phương pháp nấu ăn lành mạnh, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Theo chuyên gia dinh dưỡng Angel Luk từ Trường Cao đẳng Dinh dưỡng British Columbia (Canada) và thành viên của Hiệp hội Dinh dưỡng Canada, phương pháp này giúp giữ lại nhiều chất dinh dưỡng hơn so với các phương pháp nấu ăn khác.

Thời gian nấu ngắn giúp bảo vệ các chất dinh dưỡng nhạy cảm với nhiệt như vitamin A, E và carotenoid. Một nghiên cứu thực hiện vào năm 2014 đã chỉ ra rằng, khi nấu trứng càng lâu thì lượng vitamin D3 giữ lại càng ít. Do đó, việc nấu trứng trong lò vi sóng diễn ra nhanh chóng giúp giữ lại nhiều vitamin D3 hơn.

Không chỉ vậy, phương pháp nấu trứng trong lò vi sóng còn giúp giảm thiểu việc sử dụng dầu. Để thực hiện, bạn chỉ cần một lớp dầu mỏng trên đĩa nấu. Tuy nhiên, chuyên gia Luk cũng lưu ý rằng cần kiểm tra kỹ để đảm bảo trứng chín hoàn toàn vì lò vi sóng có thể làm chín thức ăn không đều.

Để làm món trứng ốp la trong lò vi sóng, bạn cần đặt trứng vào đĩa dùng cho lò vi sóng, chọc vài lỗ nhỏ trong lòng đỏ để tránh bị nổ và quay trứng ở nhiệt độ cao trong khoảng 30-40 giây. Chuyên gia Luk cũng gợi ý một số cách để biến tấu món trứng trong lò vi sóng.

Một số gợi ý của chuyên gia Luk bao gồm đánh trứng với ớt chuông thái hạt lựu, rau bina thái nhỏ, cà rốt bào, thịt nạc thái nhỏ hoặc thái hạt lựu đã nấu chín hoàn toàn, hoặc rắc một chút phô mai để làm món trứng rán.

Tuy nhiên, chuyên gia Luk cũng cảnh báo rằng không nên nấu trứng còn nguyên vỏ trong lò vi sóng vì vỏ trứng có thể phát nổ và gây nguy hiểm. Để biết thêm thông tin về các phương pháp nấu ăn lành mạnh, bạn có thể truy cập vào các trang web chuyên về dinh dưỡng và sức khỏe https://www.britishcolumbia.ca hoặc trang web của Hiệp hội Dinh dưỡng Canada.