Ngày 1/8, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố sẵn sàng nối lại đàm phán hòa bình với Ukraine, một động thái hiếm hoi sau hơn ba năm rưỡi xung đột. Phát ngôn này khác biệt với những tuyên bố trước đây của ông Putin, vốn thường mang tính cứng rắn. Ông cho biết Nga hy vọng vào việc tiếp tục đối thoại và đề xuất tổ chức các cuộc gặp kín, không có sự hiện diện của báo chí.

Ngay trước đó, vào ngày 31/7, Nga đã tiến hành một cuộc không kích lớn vào Kiev, khiến ít nhất 31 người thiệt mạng và 159 người bị thương. Cuộc tấn công này đã gặp phải sự chỉ trích dữ dội từ cộng đồng quốc tế. Tổng thống Mỹ Donald Trump mô tả cuộc không kích là “ghê tởm” và cảnh báo rằng các biện pháp trừng phạt sẽ được áp dụng nếu Moscow không có bước tiến cụ thể.

Dù đối mặt với sức ép và chỉ trích quốc tế, Tổng thống Putin vẫn tuyên bố rằng Nga muốn đàm phán, đồng thời gửi lời chia buồn tới các nạn nhân ở Kiev. Ông cũng nhấn mạnh rằng “những kỳ vọng quá lớn” chính là nguyên nhân khiến thế giới cảm thấy thất vọng về tiến trình hòa bình.

Nga đề xuất thành lập ba nhóm công tác để chuẩn bị cho các vòng đàm phán trực tuyến và nhấn mạnh rằng các cuộc gặp nên được tổ chức một cách kín đáo, không có sự hiện diện của máy quay hay sức ép từ truyền thông. Tổng thống Putin khẳng định mong muốn hòa bình lâu dài, không chỉ với Ukraine mà cả châu Âu, với điều kiện là dựa trên nền tảng vững chắc.

Một số chuyên gia cho rằng thông điệp được phát đi sau đợt tấn công là bước đi chiến lược của Nga: một bên siết chặt, một bên xuống thang. Thiện chí của Nga càng đáng chú ý khi đặt trong bối cảnh chiến trường lúc đó đang có vẻ thuận lợi với họ.

Trái ngược với thông điệp hòa giải từ Moscow, Washington lại chọn cách phản ứng cứng rắn. Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố rút ngắn thời hạn để Nga đạt được thỏa thuận ngừng bắn với Ukraine và đe dọa áp thuế trừng phạt lên mọi mặt hàng xuất khẩu của Nga.

Trong bối cảnh quốc tế liên tục thúc ép, Ukraine lại rơi vào thế khó xử. Tổng thống Volodymyr Zelensky tuyên bố Kiev sẵn sàng đàm phán “bất cứ lúc nào”, nhưng đồng thời nhấn mạnh rằng “chúng tôi hiểu ai là người đưa ra quyết định ở Nga” – một ám chỉ trực tiếp tới việc người đồng cấp Vladimir Putin nắm toàn quyền chi phối quá trình đàm phán.

Vấn đề cốt lõi lại nằm ở những điều kiện tiên quyết mà phía Nga đưa ra. Moscow khẳng định sẵn sàng đối thoại, nhưng đi kèm là yêu cầu Ukraine phải rút quân khỏi một số khu vực tranh chấp và chấp nhận trung lập vĩnh viễn – những điều mà Kiev cho là không thể chấp nhận được.

Thiện chí của Nga không che lấp các toan tính chiến lược của Moscow. Sau hơn ba năm chịu các biện pháp trừng phạt, Nga vẫn duy trì nguồn thu từ dầu khí nhờ Trung Quốc và Ấn Độ. Tuy nhiên, việc Ấn Độ bắt đầu giảm nhập khẩu dầu theo khuyến cáo của Mỹ khiến Moscow ngày càng phụ thuộc vào Bắc Kinh.

Chiến lược “áp lực để thỏa hiệp” của chính quyền Tổng thống Donald Trump cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Hạn chót ngày 8/8 có thể khiến cộng đồng quốc tế nhìn nhận rằng Washington đang áp đặt hơn là khuyến khích đối thoại.

Nếu không có bước tiến, Mỹ phải trừng phạt để giữ uy tín, nhưng điều này có thể phản tác dụng: Nga không lung lay, còn Mỹ và đồng minh bị tổn thương. Trung Quốc, Ấn Độ có thể phản ứng mạnh với các biện pháp thuế quan, chuỗi cung ứng toàn cầu bị đứt gãy, NATO gia tăng chia rẽ.

Với tất cả những yếu tố đó, rất khó kỳ vọng vào một đột phá thực chất trước thời hạn ngày 8/8. Nga đang ổn định về chiến thuật và được hậu thuẫn kinh tế, trong khi Ukraine không muốn đánh đổi lãnh thổ, còn Mỹ thì giằng co giữa thể hiện sức mạnh và tránh leo thang mới.

Vì thế, nếu tuyên bố ngày 1/8 của Tổng thống Vladimir Putin trở thành điểm khởi đầu cho một tiến trình đối thoại bền vững, thì điều đó không chỉ có ý nghĩa chiến lược với Nga – Ukraine, mà còn có thể là bước ngoặt cho cấu trúc an ninh đang rạn nứt ở châu Âu.

Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo vào ngày 31/7 rằng ông đang lên kế hoạch áp đặt các lệnh trừng phạt mới đối với Nga. Đồng thời, ông tiết lộ rằng đặc phái viên về đối ngoại của ông, Steve Witkoff, sẽ sớm thực hiện chuyến thăm tới Moscow.

Thông tin về chuyến thăm của ông Witkoff đến Nga chưa được công bố rộng rãi trước đó. Hiện tại, ông Witkoff đang trong chuyến công du Trung Đông, nơi ông đang tiến hành các cuộc trao đổi với các giới chức về chiến dịch quân sự của Israel tại Gaza.

Chi tiết về chuyến thăm sắp tới của ông Witkoff đến Nga vẫn chưa được tiết lộ. Lần gần đây nhất ông Witkoff thăm Nga là vào tháng 4 năm 2025, khi ông có cuộc gặp với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại điện Kremlin. Tuy nhiên, các cuộc trao đổi vào thời điểm đó không dẫn đến bất kỳ đột phá nào trong việc chấm dứt xung đột ở Ukraine.

Kể từ đó, Tổng thống Trump ngày càng tỏ ra bức xúc với Tổng thống Putin khi triển vọng đạt được hòa bình ở Ukraine ngày càng trở nên mờ nhạt. Tổng thống Trump cũng bày tỏ sự giận dữ đối với loạt tên lửa và máy bay không người lái của Nga phóng vào Ukraine gần đây, gọi đó là những điều “ghê rợn”.

Mặc dù khẳng định kế hoạch áp đặt lệnh trừng phạt lên Nga, Tổng thống Trump tỏ ra không chắc chắn liệu điều này có tác động đến tiến trình xung đột hoặc quan điểm của Tổng thống Putin hay không.

Ukraine sắp nhận được 3 hệ thống tên lửa phòng không Patriot từ các đối tác, trong đó Đức sẽ cung cấp 2 hệ thống và Na Uy cung cấp 1 hệ thống. Thông tin này được Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky chia sẻ với các phóng viên vào ngày 25.7.

Theo ông Zelensky, Ukraine đang tích cực đàm phán với các đối tác để có thêm 7 hệ thống tên lửa phòng không Patriot. Các hệ thống này đã chứng minh hiệu quả trong việc tiêu diệt tên lửa đạn đạo của Nga nhắm vào các thành phố của Ukraine. Hà Lan cũng đang được làm việc để cung cấp thêm các hệ thống này.

Ngoài vấn đề cung cấp vũ khí, Tổng thống Zelensky cũng cho biết Ukraine đang đối mặt với một thách thức tài chính lớn. Nước này cần bù đắp khoản thiếu hụt tài chính 40 tỉ USD vào năm tới và sẽ cần thêm 25 tỉ USD để sản xuất tên lửa, máy bay không người lái và các hệ thống tác chiến điện tử.

Trong diễn biến liên quan đến nỗ lực hòa bình, ông Zelensky tiết lộ các nhà đàm phán Ukraine và Nga đã thảo luận về khả năng tổ chức cuộc gặp giữa ông và Tổng thống Nga Vladimir Putin tại cuộc đàm phán hôm 23.7. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Nga trước đó cho biết mình sẵn sàng gặp ông Zelensky nhưng chỉ trong giai đoạn cuối của các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt xung đột.

Nhà đàm phán Nga Vladimir Medinsky cũng có quan điểm tương tự, cho rằng sẽ không sớm có cuộc gặp thượng đỉnh Nga – Ukraine vì cuộc gặp cần được chuẩn bị một cách kỹ lưỡng. Điều này cho thấy quá trình đàm phán để tìm ra giải pháp hòa bình cho xung đột giữa Nga và Ukraine vẫn còn nhiều khó khăn và thách thức phía trước.

Ngày 24/7, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tham dự buổi lễ tiễn biệt dành cho bà Irina Podnosova, người bạn học luật của ông và cũng là Chánh án Tòa Tối cao Nga. Buổi lễ nhằm tiễn biệt bà Podnosova, người đã qua đời ở tuổi 71 vào đầu tuần này.

Bà Podnosova và ông Putin từng là sinh viên luật cùng thời tại Leningrad, nay là St. Petersburg, trong những năm 1970. Sự kiện này đã để lại dấu ấn sâu sắc trong mối quan hệ giữa hai người. Tại buổi lễ, ông Putin đã thể hiện sự tôn trọng và cảm thương sâu sắc đối với người bạn cũ của mình khi đặt một bó hoa đỏ dưới chân quan tài, làm dấu thánh giá và cúi đầu trước linh cữu.

Bà Podnosova giữ chức Chánh án Tòa án Tối cao Nga chưa đầy một năm và đã qua đời vì ung thư. Ông Putin đã gửi lời chia buồn tới gia đình và bạn bè của bà Podnosova, mô tả bà là một con người nguyên tắc, chính trực và là một chuyên gia xuất sắc.

Ông Putin đánh giá cao những cống hiến của bà Podnosova trong lĩnh vực pháp luật và tư pháp. Sự ra đi của bà Podnosova không chỉ để lại mất mát cho gia đình và bạn bè, mà còn đối với toàn bộ hệ thống tư pháp Nga.

Thông tin thêm về sự nghiệp của bà Irina Podnosova có thể được tìm thấy tại các nguồn tin cậy.

Người dân Nga và các lãnh đạo đất nước đã bày tỏ sự kính trọng và tri ân đối với bà Podnosova, người đã dành cả cuộc đời mình để phục vụ cho sự phát triển của hệ thống pháp luật Nga. Buổi lễ tiễn biệt đã diễn ra một cách trang nghiêm và đầy cảm xúc, thể hiện sự tôn vinh dành cho một người đã cống hiến cho đất nước.