Kính viễn vọng không gian James Webb (JWST) đã đạt được một phát hiện quan trọng khi ghi nhận những hố đen đầu tiên đang ‘ngốn’ các ngôi sao trong các thiên hà bị bụi vũ trụ che khuất. Thông tin này được công bố trong một nghiên cứu trên tạp chí Astrophysical Journal Letters vào ngày 1/8.

Sử dụng khả năng quan sát hồng ngoại vượt trội của mình, JWST đã có thể nhìn xuyên qua lớp bụi dày đặc để phát hiện ra các sự kiện hiếm gọi là TDE (tidal disruption event), xảy ra khi một ngôi sao bị kéo vào quá gần một hố đen và bị kéo giãn thành đĩa khí nóng trước khi bị nuốt chửng. Thông thường, TDE được phát hiện thông qua bức xạ tia X, cực tím hoặc ánh sáng khả kiến phát ra từ khí sao bị nung nóng.

Tuy nhiên, trong môi trường đầy bụi, các tín hiệu này gần như bị chặn hoàn toàn. Nhưng JWST đã tận dụng được khả năng phát ra ánh sáng hồng ngoại của bụi vũ trụ sau khi hấp thụ năng lượng, cho phép kính viễn vọng này phát hiện ra các tín hiệu đặc trưng.

Tiến sĩ Megan Masterson, nhà vật lý thiên văn tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT), cho biết JWST gần như là cách duy nhất để nghiên cứu các hố đen đang ăn sao nhưng bị bụi che kín. Nhóm nghiên cứu đã sử dụng JWST để tập trung vào 4 trường hợp tiềm năng và phát hiện ra các nguyên tử bị ion hóa mạnh – một dấu hiệu rõ ràng cho thấy có bức xạ năng lượng cao từ hố đen đang hoạt động.

Đồng thời, dấu vết của bụi silicat cũng cho thấy các sự kiện này nhiều khả năng liên quan đến các hố đen ‘ngủ yên’ vừa tỉnh dậy để ‘ăn nhẹ’ một ngôi sao. Mô phỏng máy tính sau đó đã xác nhận các quan sát của JWST hoàn toàn phù hợp với kịch bản TDE.

Phát hiện này không chỉ giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về cách các hố đen hoạt động trong môi trường nhiều bụi – vốn chiếm phần lớn vũ trụ, mà còn mở ra một phương pháp mới để ‘nhìn thấy’ những hố đen từ trước đến nay gần như vô hình.

Các đài quan sát tia X trên Trái Đất đã phát hiện một sự kiện vũ trụ hiếm gặp, hé lộ sự tồn tại của một loại ‘quái vật vũ trụ’ bí ẩn. Sự kiện này liên quan đến một nguồn tia X mạnh được gọi là HLX-1, nằm trong một thiên hà cách Trái Đất khoảng 450 triệu năm ánh sáng.

Các nhà khoa học cho biết HLX-1 là kết quả của một vụ lỗ đen xé sao, hay còn gọi là ‘gián đoạn thủy triều’ (TDE). Trong sự kiện này, một lỗ đen khối lượng trung bình đã thức giấc và bắt đầu “ăn thịt” một ngôi sao. Lỗ đen này được cho là có khối lượng trung gian, nằm giữa lỗ đen siêu khối lượng và lỗ đen khối lượng sao, với khối lượng nặng gấp 100-100.000 lần Mặt Trời.

Sự tồn tại của loại lỗ đen này đã được lý thuyết hóa, nhưng chưa bao giờ được quan sát trực tiếp. Sự kiện HLX-1 đã được quan sát lần đầu tiên vào năm 2009, sau đó nó trở nên sáng hơn gấp 100 lần vào năm 2012 và mờ đi vào năm 2023. Các nhà khoa học tin rằng lỗ đen này có thể đã gắn bó với một ngôi sao khổng lồ và ăn dần ngôi sao, dẫn đến các vụ bùng nổ lặp đi lặp lại.

“Bây giờ chúng ta cần chờ xem liệu nó có bùng phát nhiều lần không, hay có một điểm khởi đầu, một đỉnh điểm, và bây giờ nó sẽ giảm dần cho đến khi biến mất,” nhà thiên văn học Roberto Soria thuộc Viện Vật lý thiên văn quốc gia Ý, đồng tác giả của nghiên cứu, cho biết.

Sự phát hiện này mang lại hy vọng mới cho việc nghiên cứu về sự hình thành của lỗ đen siêu khối lượng và giúp giải đáp các bí ẩn về vũ trụ. Với việc tiếp tục quan sát và nghiên cứu HLX-1, các nhà khoa học hy vọng sẽ có thể hiểu rõ hơn về loại lỗ đen bí ẩn này và vai trò của nó trong vũ trụ.

Thông tin chi tiết về nghiên cứu này có thể được tìm thấy trên các trang web khoa học và tạp chí thiên văn học uy tín. Các nhà khoa học đang tiếp tục theo dõi và nghiên cứu HLX-1 để có thể hiểu rõ hơn về hiện tượng vũ trụ hiếm gặp này.

Các nhà khoa học tại Canada đã sử dụng hệ thống kính viễn vọng vô tuyến mạnh mẽ CHIME để phát hiện một vật thể vũ trụ độc đáo và hiếm có, được đặt tên là “kỳ lân vũ trụ”. Vật thể này, còn được gọi là CHIME J1634+44 hoặc ILT J163430+445010, thuộc lớp thiên thể “Biến động vô tuyến chu kỳ dài” (LPT), phát ra các đợt sóng vô tuyến lặp lại theo thang thời gian từ vài phút đến vài giờ.

Điều khiến CHIME J1634+44 trở nên kỳ lạ là chu kỳ phát xạ sóng vô tuyến của nó có hai chu kỳ riêng biệt. Một chu kỳ có độ dài 841 giây, tương đương hơn 14 phút, và chu kỳ kia là 4206 giây, khoảng 70 phút. Đáng chú ý là chu kỳ thứ cấp dài hơn chính xác 5 lần so với chu kỳ chính.

Đặc biệt, tốc độ quay của vật thể này đang tăng nhanh, trái ngược với quy luật thông thường của các sao xung – dạng quay nhanh của sao neutron. Thông thường, các sao xung có tốc độ quay giảm dần do mất năng lượng. Tuy nhiên, “kỳ lân vũ trụ” lại đang quay nhanh hơn, khiến các chuyên gia phải tìm hiểu nguyên nhân.

Các chuyên gia đưa ra giả thuyết rằng “kỳ lân vũ trụ” có thể là một hệ thống bao gồm một sao neutron và một thiên thể bí ẩn khác đang quay quanh nhau. Thiên thể đồng hành này có thể là một sao neutron khác, một sao lùn trắng hoặc một sao lùn nâu. Có khả năng sao neutron đang “ăn thịt” dần người bạn đồng hành, điều này đã tiếp cho nó thêm năng lượng để quay nhanh hơn.

Để tìm hiểu thêm về “kỳ lân vũ trụ”, các nhà khoa học sẽ tiếp tục theo dõi và nghiên cứu vật thể này. Việc phát hiện ra các vật thể độc đáo như CHIME J1634+44 giúp mở rộng hiểu biết của chúng ta về vũ trụ và các hiện tượng thiên văn phức tạp.

Thông tin về phát hiện này sẽ được công bố trên các tạp chí khoa học và có thể được trình bày tại các hội nghị thiên văn quốc tế. Để biết thêm thông tin chi tiết về “kỳ lân vũ trụ” và các nghiên cứu liên quan, bạn có thể truy cập vào các trang web khoa học và báo cáo nghiên cứu mới nhất về chủ đề này.