Thuốc giả đang trở thành một vấn đề ngày càng nhức nhối trong xã hội, không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của người dân mà còn làm xói mòn niềm tin vào hệ thống y tế. Mới đây, Cục Quản lý dược thuộc Bộ Y tế đã phát đi cảnh báo về một loại thuốc giả có chứa hoạt chất Theophyllin, thường được sử dụng để điều trị các bệnh lý về hô hấp. Tuy nhiên, hàm lượng hoạt chất trong thuốc chỉ đạt 6,3% so với thông tin công bố trên nhãn sản phẩm, điều này khiến thuốc gần như không có hiệu lực điều trị.

Trong thời gian gần đây, tình trạng thuốc giả, thực phẩm chức năng giả và thực phẩm bảo vệ sức khỏe không rõ nguồn gốc đang ngày càng gia tăng tại nhiều địa phương. Bộ Y tế đã yêu cầu điều tra nguồn gốc lô thuốc dạ dày giả mang nhãn hiệu NEXIUM 40 mg Enterik Kapli Pellet Tablet (Esomeprazol) do không đạt chất lượng.

Theo TS. Tạ Mạnh Hùng, Phó cục trưởng Cục Quản lý dược, một trong những nguyên nhân chính khiến tình trạng thuốc giả vẫn tồn tại là do chế tài xử phạt còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe đối với các tổ chức, cá nhân sản xuất và buôn bán thuốc giả. Ông nhấn mạnh cần nâng cao chế tài xử phạt và đẩy mạnh phối hợp giữa các cơ quan pháp luật để truy vết và triệt phá tận gốc các đường dây sản xuất, buôn bán thuốc giả.

Bộ Y tế đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an, Bộ Công thương, Cục Hải quan và các địa phương nhằm siết chặt quản lý, kiểm tra, kiểm soát và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Bộ cũng đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra các cơ sở sản xuất, phân phối, đặc biệt tập trung vào các kênh thương mại điện tử để phát hiện và ngăn chặn kịp thời các hành vi buôn bán thuốc giả.

Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên đã đánh giá cao tính thời sự và ý nghĩa thực tiễn của việc chống thuốc giả trong ngành y tế hiện nay. Ông đề nghị các chuyên gia tập trung thảo luận vào hai vấn đề then chốt: hệ thống pháp luật và tổ chức thực hiện. Theo ông, cần rà soát kỹ lưỡng các quy định pháp lý hiện hành để phát hiện các lỗ hổng, từ đó kịp thời bổ sung, hoàn thiện để nâng cao hiệu quả trong công tác chống thuốc giả.

Ông đặc biệt nhấn mạnh vai trò của ứng dụng công nghệ trong quản lý dược phẩm. Ngành y tế cần đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng hệ thống thông tin minh bạch, dễ tra cứu cho người dân và cơ sở kinh doanh. Điều này sẽ giúp người dân có thể dễ dàng truy xuất nguồn gốc của thuốc và các sản phẩm y tế khác, góp phần nâng cao hiệu quả trong công tác phòng chống thuốc giả.

Chống thuốc giả không chỉ là nhiệm vụ của ngành y tế, mà là cuộc chiến toàn xã hội. Cần có chế tài mạnh, công nghệ kiểm soát hiện đại và vai trò cảnh giác từ mỗi người dân để đẩy lùi vấn nạn này. Việc nâng cao nhận thức của cộng đồng và sự vào cuộc tích cực của các cơ quan chức năng sẽ là những yếu tố quan trọng trong việc giải quyết vấn đề thuốc giả hiện nay.

Các nhà nghiên cứu tại Đại học Tokyo đã áp dụng một hình thức trí tuệ nhân tạo tiên tiến, gọi là mạng lưới thần kinh Bayes, để phân tích dữ liệu về các vi khuẩn đường ruột và khám phá những hiểu biết sâu sắc về sức khỏe con người. Phương pháp này cho phép họ phát hiện ra các mô hình và mối liên hệ mà các kỹ thuật phân tích truyền thống không thể phát hiện một cách đáng tin cậy.

Vi khuẩn đường ruột đóng vai trò quan trọng trong một loạt các tình trạng sức khỏe. Sự đa dạng của chúng và sự phức tạp của các tương tác với cả hóa học của cơ thể và với nhau làm cho chúng rất khó nghiên cứu. Cơ thể con người chứa khoảng 30 đến 40 nghìn tỷ tế bào, nhưng đường ruột chứa khoảng 100 nghìn tỷ vi khuẩn đường ruột. Điều này có nghĩa là các tế bào vi khuẩn trong cơ thể chúng ta nhiều hơn số lượng tế bào của chính chúng ta.

Mặc dù vi khuẩn đường ruột thường được liên kết với tiêu hóa, chúng cũng ảnh hưởng đến một loạt các chức năng cơ thể. Chúng tồn tại trong sự đa dạng rộng lớn và tạo ra hoặc sửa đổi nhiều hợp chất hóa học được gọi là chất chuyển hóa. Các chất chuyển hóa này hoạt động như các phân tử tín hiệu, đi qua cơ thể và ảnh hưởng đến các hệ thống như miễn dịch, trao đổi chất, hoạt động não và tâm trạng.

Tuy nhiên, vẫn còn thách thức lớn trong việc hiểu rõ mối quan hệ giữa vi khuẩn đường ruột và sức khỏe con người. Các nhà nghiên cứu đang chỉ bắt đầu hiểu được loại vi khuẩn nào tạo ra chất chuyển hóa của con người và làm thế nào các mối quan hệ này thay đổi trong các bệnh khác nhau. Bằng cách lập bản đồ chính xác các mối quan hệ giữa vi khuẩn và hóa chất, các nhà nghiên cứu có thể phát triển các phương pháp điều trị cá nhân hóa.

Để giải quyết thách thức này, các nhà nghiên cứu đã áp dụng công cụ trí tuệ nhân tạo tiên tiến, hệ thống VBayesMM, để phân tích dữ liệu. Hệ thống này tự động phân biệt các yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chất chuyển hóa từ số lượng lớn các vi khuẩn ít liên quan, đồng thời thừa nhận sự không chắc chắn về các mối quan hệ dự đoán.

Khi được thử nghiệm trên dữ liệu thực từ các nghiên cứu về rối loạn giấc ngủ, béo phì và ung thư, phương pháp này đã liên tục vượt trội so với các phương pháp hiện có và xác định các gia đình vi khuẩn cụ thể phù hợp với các quá trình sinh học đã biết. Điều này mang lại sự tự tin rằng hệ thống này phát hiện ra các mối quan hệ sinh học thực sự chứ không phải là các mẫu thống kê không có ý nghĩa.

Mặc dù hệ thống được tối ưu hóa để đối phó với khối lượng phân tích nặng, việc khai thác các tập dữ liệu lớn vẫn đi kèm với chi phí tính toán cao. Tuy nhiên, khi thời gian trôi qua, rào cản này sẽ trở nên ít quan trọng hơn.

Các hạn chế hiện tại bao gồm việc hệ thống có lợi khi có nhiều dữ liệu về vi khuẩn đường ruột hơn là về các chất chuyển hóa mà chúng tạo ra. Khi dữ liệu về vi khuẩn không đủ, độ chính xác giảm. Ngoài ra, VBayesMM giả định rằng các vi khuẩn hoạt động độc lập, nhưng trên thực tế, chúng tương tác theo nhiều cách phức tạp.

Trong tương lai, các nhà nghiên cứu có kế hoạch làm việc với các tập dữ liệu hóa học toàn diện hơn để bắt toàn bộ phạm vi sản phẩm của vi khuẩn, mặc dù điều này tạo ra thách thức mới trong việc xác định hóa chất đến từ đâu. Họ cũng nhằm mục đích làm cho VBayesMM mạnh mẽ hơn khi phân tích dân số bệnh nhân đa dạng, kết hợp mối quan hệ ‘cây gia đình’ của vi khuẩn để đưa ra dự đoán tốt hơn và giảm thời gian tính toán cần thiết cho phân tích.

Ngày 14-7, Tổng thống Donald Trump thông báo rằng Công ty nước giải khát Coca-Cola đã đồng ý sử dụng đường mía trong các sản phẩm của mình tại Mỹ. Đây là một bước tiến mới trong chương trình nghị sự “Làm cho nước Mỹ khỏe mạnh trở lại” (Make America Healthy Again – MAHA) của chính quyền Tổng thống Trump. Tuy nhiên, động thái này cũng đặt ngành sản xuất trái bắp của Mỹ trước một thách thức mới khi nguồn cầu bị cắt đứt.

Coca-Cola sẽ sớm công bố thông tin chi tiết về việc sử dụng đường mía trong sản phẩm của mình. Người phát ngôn của công ty có trụ sở tại thành phố Atlanta cho biết, họ trân trọng sự quan tâm của ông Trump dành cho thương hiệu nước giải khát này. Chương trình nghị sự MAHA của chính quyền Tổng thống Trump đã lan rộng và nhận được sự hưởng ứng của nhiều công ty thực phẩm lớn.

Hơn 90% nhà sản xuất kem tại Mỹ đã cam kết loại bỏ hoàn toàn phẩm màu nhân tạo khỏi sản phẩm bán lẻ trước năm 2028. Các tập đoàn lớn như General Mills, Kraft Heinz, J.M. Smucker, Hershey và Nestlé USA đã tiên phong công bố kế hoạch thay phẩm màu tổng hợp bằng nguyên liệu tự nhiên.

Tuy nhiên, động thái này cũng gây ra một số tranh cãi về tác động lên sức khỏe của siro bắp và đường mía. Một số chuyên gia dinh dưỡng cho rằng, fructose là chất tạo ngọt thường được sử dụng như một lựa chọn thay thế giá rẻ và có hạn sử dụng lâu hơn đường. Tuy nhiên, các nhà khoa học cho rằng sự khác biệt về mặt dinh dưỡng giữa đường và siro bắp có hàm lượng fructose cao là không đáng kể.

Bên cạnh đó, động thái của ông Trump cũng vấp phải sự phản đối của các nhà sản xuất siro bắp. Họ cho rằng việc nhập khẩu đường mía sẽ tốn kém hơn so với việc sử dụng nguyên liệu trong nước. Sự sụt giảm nhu cầu đối với siro bắp sẽ là một đòn giáng mạnh vào các nhà sản xuất Mỹ.

Cơn sốt “Coca Mexico” đã trở thành một hiện tượng trong lòng người tiêu dùng Mỹ. Các tín đồ nước giải khát tại Mỹ cho biết họ nhận thấy sự khác biệt rõ rệt giữa các sản phẩm làm ngọt bằng đường mía và siro bắp. Do đó, Coca Mexico trở thành mặt hàng ngách được ưa chuộng tại xứ sở cờ hoa.

Chính quyền ông Trump muốn “làm cho nước Mỹ khỏe mạnh trở lại” thông qua việc thúc đẩy các công ty thực phẩm thay đổi công thức và loại bỏ các thành phần không tốt cho sức khỏe. Sáng kiến này đã gây sức ép buộc các công ty thực phẩm phải thay đổi và đáp ứng xu thế tiêu dùng mới.