Hiện tượng AI ‘ngầm’ (shadow AI) đang ngày càng lan rộng trong các doanh nghiệp trên toàn cầu, với đặc biệt sự phổ biến trong ngành ngân hàng và viễn thông. Theo một khảo sát gần đây của BCG, thực hiện trên hơn 10.600 nhân viên tại 11 quốc gia, hơn một nửa (54%) số người được hỏi cho biết họ sẽ sử dụng các công cụ AI ngay cả khi không được phép hoặc không có hỗ trợ chính thức từ công ty. Điều đáng chú ý là nhóm tuổi Gen Z và Millennials đang dẫn đầu xu hướng này, với 62% chấp nhận sử dụng AI bên ngoài hệ sinh thái của doanh nghiệp, cao hơn 19 điểm phần trăm so với các nhóm tuổi khác.

Thực trạng này đang đặt ra những thách thức lớn đối với các tổ chức, đặc biệt là về vấn đề quản lý rủi ro và tuân thủ quy định. Các ngành như ngân hàng và viễn thông đặc biệt dễ bị tổn thương do phải quản lý dữ liệu nhạy cảm, hạ tầng on-premise lạc hậu và chính sách siết chặt quá mức. Đáng nói, việc sử dụng AI không được phê duyệt đã tăng trưởng 250% chỉ trong năm qua tại các ngành này.

Về rủi ro pháp lý và tuân thủ, Nghị định 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân tại Việt Nam đã tạo ra một khung pháp lý chặt chẽ. Đặc biệt, việc chuyển dữ liệu cá nhân ra nước ngoài thông qua các công cụ AI không được kiểm soát có thể kích hoạt các điều khoản xử phạt nghiêm khắc nhất của nghị định này.

Để giải quyết vấn đề này, các tổ chức cần chuyển từ tư duy ‘cấm đoán’ sang ‘quản lý thông minh’ để kiểm soát rủi ro mà vẫn tận dụng được tiềm năng của công nghệ. Điều này đòi hỏi sự kết hợp khéo léo giữa chính sách thông minh, công nghệ phù hợp và văn hóa tổ chức mở.

Một số giải pháp toàn diện có thể được áp dụng để quản lý shadow AI:

1. Khung chính sách ‘mở nhưng có lan can’: Xây dựng chính sách sử dụng AI chấp nhận được với các nguyên tắc cụ thể.

2. Hạ tầng AI nội bộ tiện lợi: Triển khai giải pháp Azure OpenAI với private endpoint hoặc self-hosted solution.

3. Văn hóa minh bạch và đào tạo liên tục: Xây dựng mạng lưới AI Champions nội bộ và tổ chức chương trình đào tạo.

Bên cạnh đó, công nghệ hỗ trợ như Data Loss Prevention (DLP) cho AI và SIEM tích hợp AI cũng cần được nâng cấp để phát hiện và ngăn chặn việc sử dụng AI không được phê duyệt.

Chiến lược triển khai cần được thực hiện theo các giai đoạn, bao gồm đánh giá và lập kế hoạch, triển khai hạ tầng, đào tạo và triển khai.

Tóm lại, việc quản lý shadow AI đòi hỏi sự kết hợp giữa chính sách thông minh, công nghệ phù hợp và văn hóa tổ chức mở. Doanh nghiệp nên bắt đầu từ việc xây dựng chính sách rõ ràng, đầu tư vào hạ tầng AI an toàn, và quan trọng nhất là nuôi dưỡng văn hóa minh bạch – nơi nhân viên cảm thấy được hỗ trợ thay vì bị trừng phạt khi sử dụng AI một cách có trách nhiệm.

Ngày 23/7/2025, Hội đồng Tiêu chuẩn Thị trường Tài chính (Financial Markets Standards Board – FMSB) đã chính thức công bố dự thảo Tuyên bố Thực hành Tốt (Statement of Good Practice – SoGP) về khuôn khổ giao dịch không được ủy quyền trong lĩnh vực minh bạch thị trường. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc nâng cao tiêu chuẩn và hiệu quả trong các thị trường tài chính bán buôn.

Hội đồng FMSB được thành lập vào năm 2015 dựa trên khuyến nghị của Đánh giá Thị trường Công bằng và Hiệu quả của Vương quốc Anh. Mục tiêu chính của FMSB là giúp nâng cao tiêu chuẩn và hiệu quả trong các thị trường tài chính bán buôn. Qua thời gian hoạt động, FMSB đã xây dựng một hệ thống Tiêu chuẩn và SoGP toàn diện. Các tiêu chuẩn và hướng dẫn này tập trung vào những lĩnh vực mà các công ty thành viên của FMSB quan sát thấy có sự thiếu rõ ràng trong các quy trình thị trường. Điều này bao gồm các tiêu chuẩn hành vi mà các tham gia thị trường cần tuân thủ, sự thiếu hiểu biết về các vấn đề liên quan đến loại sản phẩm hoặc giao dịch cụ thể, cũng như bằng chứng về hành vi dẫn đến kết quả không hài lòng cho khách hàng, đối tác hoặc thị trường.

Dự thảo SoGP được công bố lần này tập trung vào việc hỗ trợ các công ty trong nỗ lực ngăn chặn hoặc giảm thiểu rủi ro hoạt động giao dịch không được ủy quyền trong các thị trường bán buôn. Giao dịch không được ủy quyền có thể dẫn đến những rủi ro đáng kể, không chỉ cho các công ty mà còn cho toàn bộ thị trường. Do đó, việc xây dựng và áp dụng các hướng dẫn thực hành tốt là rất cần thiết để đảm bảo rằng các công ty hoạt động một cách có trách nhiệm và minh bạch.

FMSB hiện đang mời ý kiến đóng góp về dự thảo SoGP này. Quá trình thu thập ý kiến sẽ kết thúc vào ngày 15/9/2025. Việc mời ý kiến đóng góp từ các bên liên quan là một phần quan trọng trong quá trình hoàn thiện dự thảo SoGP. FMSB mong muốn nhận được các phản hồi và góp ý cụ thể để đảm bảo rằng các hướng dẫn thực hành tốt được xây dựng một cách toàn diện và phù hợp với nhu cầu thực tiễn của thị trường.

Các công ty và tổ chức tài chính có thể tham khảo dự thảo SoGP và cung cấp ý kiến đóng góp thông qua trang web của FMSB. Đây là một cơ hội để các bên liên quan đóng góp vào việc hình thành các tiêu chuẩn và thực hành tốt trong lĩnh vực tài chính, từ đó nâng cao tính minh bạch và hiệu quả của thị trường.

Tiêu chuẩn và SoGP của FMSB đóng vai trò quan trọng trong việc định hình môi trường thị trường tài chính bán buôn. Thông qua việc xây dựng và áp dụng các tiêu chuẩn và hướng dẫn thực hành tốt, FMSB không chỉ giúp nâng cao hiệu quả của thị trường mà còn góp phần bảo vệ lợi ích của các nhà đầu tư và đối tác. Để biết thêm thông tin và cập nhật về dự thảo SoGP, vui lòng truy cập trang web chính thức của FMSB để có thông tin mới nhất.

Sau 15 năm triển khai, Luật An toàn thực phẩm (ATTP) đã đáp ứng được yêu cầu của công tác quản lý nhà nước về thực phẩm. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy một số quy định của Luật ATTP đã không còn phù hợp với yêu cầu quản lý, gây ra nhiều vướng mắc cho hoạt động sản xuất, kinh doanh thực phẩm và ảnh hưởng đến quyền lợi của người tiêu dùng. Vì vậy, việc sửa đổi Luật ATTP để phù hợp với chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, cũng như giải quyết những vấn đề phát sinh trong thực tiễn là rất cần thiết.

Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã nhấn mạnh nhiệm vụ hoàn thiện hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm, quy định về kiểm soát ATTP dựa trên đánh giá nguy cơ, quản lý rủi ro, sản xuất kinh doanh theo chuỗi, truy xuất nguồn gốc. Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số nội dung chính bao gồm sửa đổi, bổ sung một số thuật ngữ như thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm dinh dưỡng y học, thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt, thực phẩm bổ sung, thực phẩm tăng cường vi chất dinh dưỡng.

Ngoài ra, dự thảo cũng sửa đổi, bổ sung một số chính sách phù hợp với thực tiễn, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về thực phẩm liên thông với hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia và chuyên ngành. Một điểm đáng chú ý trong dự thảo là việc bổ sung giao Chính phủ quy định chi tiết các chính sách này để đảm bảo tính khả thi trong quá trình triển khai trực tiếp.

Dự thảo cũng đề xuất bổ sung một số hành vi nghiêm cấm khi thực hiện quảng cáo, kinh doanh trên môi trường thương mại điện tử. Điều này nhằm tăng cường quản lý và kiểm soát các hoạt động kinh doanh thực phẩm trên môi trường trực tuyến, bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.

Ở địa phương, các hoạt động triển khai để đảm bảo ATTP và truy xuất nguồn gốc thực phẩm đã được thực hiện. Tại Đà Nẵng, việc truy xuất nguồn gốc thực phẩm đã được triển khai rộng rãi. Bà Ngô Thị Kim Thương, Giám đốc Trung tâm Kiểm nghiệm thực phẩm chuyên sâu, Tổ phó tổ Quản lý vận hành truy xuất nguồn gốc thực phẩm cho biết, đơn vị đã triển khai nhiều hoạt động quan trọng trong năm 2025, như tập huấn, hướng dẫn đảm bảo ATTP, triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc thực phẩm cho căn tin các trường ĐH, CĐ, bệnh viện.

Đà Nẵng cũng tổ chức gian hàng truyền thông ATTP và truy xuất nguồn gốc tại các khu vực du lịch, hội chợ, triển lãm. Hơn nữa, đội ngũ cán bộ quản lý, hộ kinh doanh thịt, trứng tại các chợ được công nhận đủ điều kiện ATTP cũng được hướng dẫn vận hành hệ thống truy xuất nguồn gốc thực phẩm.

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật ATTP được kỳ vọng sẽ tạo ra một khung pháp lý phù hợp hơn với thực tiễn, giúp tăng cường quản lý và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng. Đồng thời, việc hoàn thiện hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm sẽ góp phần nâng cao chất lượng thực phẩm, đảm bảo sức khỏe cho người dân.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh rằng công tác phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2025 cần đảm bảo nguyên tắc ‘ba phải’ để tăng tính chủ động. Ba nguyên tắc này bao gồm: Phải từ sớm, từ xa, từ khi chưa xảy ra sự cố; Phải ứng phó bình tĩnh, sáng suốt, kịp thời, phù hợp và an toàn, hiệu quả; Phải chung tay khắc phục cơ bản, toàn dân, toàn diện, toàn phần. Điều này được ông nhấn mạnh tại hội nghị của Ban Chỉ đạo phòng thủ dân sự quốc gia.

Thủ tướng chỉ ra rằng cường độ và tần suất, tác hại của thiên tai ở nước ta ngày càng nặng nề, vượt qua mọi kỷ lục, gây thiệt hại về người và của rất lớn. Để ứng phó với tình hình thiên tai phức tạp, Thủ tướng yêu cầu các cơ quan chức năng cần làm tốt công tác cảnh báo, dự báo, nắm tình hình; ứng phó bình tĩnh, sáng suốt, bám sát thực tiễn.

Người đứng đầu Chính phủ cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc chuyển đổi tư duy ứng phó kịp thời, chủ động phòng ngừa, khắc phục hiệu quả, lấy con người làm trung tâm, chủ thể. Việc quản lý rủi ro thiên tai là trọng tâm trong thực hiện kế hoạch kinh tế xã hội. Cần nâng cao năng lực dự báo, ứng phó khắc phục hậu quả; đầu tư hạ tầng cần thiết để khi ứng phó, khắc phục, dự báo có đủ điều kiện, công cụ đánh giá.

Thủ tướng cho rằng, cần rút kinh nghiệm từ các tồn tại, hạn chế, đặc biệt là trong công tác dự báo, cảnh báo và truyền thông. Sự chủ quan, lơ là của người dân cần được khắc phục. Năng lực chống chịu của hạ tầng kinh tế kỹ thuật còn nhiều hạn chế cần được đầu tư nâng cao.

Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu các lực lượng liên quan tăng cường quản lý quỹ phòng thủ dân sự hiệu quả; tổ chức vận hành các đơn vị phòng thủ dân sự hiệu quả, chuyên nghiệp. Phối hợp cơ quan thông tin tuyên truyền, dự báo, xây dựng Tổng đài 112 tiếp nhận hệ thống thông tin về thảm họa, sự cố, thiên tai.