Nhà thơ Walt Whitman đã từng đặt ra câu hỏi sâu sắc: “Liệu bạn có nghĩ rằng mình kém may mắn hơn những người khác?” Câu hỏi này vẫn còn nguyên giá trị trong thời đại ngày nay, khi mà xã hội thường coi trọng của cải và thành công. Là một giáo viên tiếng Anh tại Cao đẳng Liberal Arts ở Massachusetts, tôi đã có cơ hội chia sẻ những bài thơ của Whitman với sinh viên của mình.

Trong một khóa học về “Giọng nói của Thế giới Mới”, chúng tôi đã dành thời gian để đọc và phân tích các tác phẩm của Whitman, bao gồm cả “Bài hát cho các nghề nghiệp”. Đây là một bài thơ sáu phần, trong đó Whitman ca ngợi những người lao động trên khắp các thành phố và trang trại – từ những người làm ruộng, vắt sữa, xay bột, làm sắt, thổi thủy tinh, đến những người làm bánh, đầu bếp, thợ mộc, thợ nề, bác sĩ phẫu thuật và thợ may.

Qua những câu thơ của mình, Whitman muốn gửi gắm một thông điệp về giá trị của mỗi con người, bất kể tầng lớp, giới tính, chủng tộc, tôn giáo hay nghề nghiệp. Ông cho rằng mỗi người đều có giá trị không thể đo lường được và đều xứng đáng được tôn trọng.

Tôi nhớ lại một lần, khi tôi hỏi sinh viên của mình: “Tại sao chúng ta phải quan tâm đến những điều này?” Một cô sinh viên đã trả lời: “Bởi vì tất cả đều quan trọng. Cuộc sống của chúng ta và công việc chúng ta làm đều có giá trị.” Cô đã hiểu được thông điệp trung tâm của nghệ thuật Whitman.

Trong một xã hội thường coi trọng quyền lực và chủ nghĩa精英, thơ của Whitman là một lời nhắc nhở kịp thời về giá trị của mỗi con người. Ông cho rằng hạnh phúc không gắn liền với của cải, mà gắn liền với những con người khác.

Whitman kết thúc “Bài hát cho các nghề nghiệp” với một lời khẳng định thanh lịch. Ông ca ngợi người ca sĩ hơn là bài hát, người giảng đạo hơn là bài giảng, và người thợ mộc hơn là bục giảng đường mà anh ta đã xây dựng. Ông tuyên bố: “Khi một khóa học của trường đại học thuyết phục như một người phụ nữ đang ngủ và đứa trẻ thuyết phục, khi vàng được đúc trong hầm cười như con gái của người canh đêm… tôi sẽ đưa tay đến họ và tạo ra nhiều điều tuyệt vời như tôi làm với nam và nữ.”

Giọng nói của Walt Whitman là một liều thuốc tốt cho chúng ta ngày nay. Dù ở đâu, trong lớp học hay trên tàu điện ngầm, ông đều gọi chúng ta đến với nhân loại chung của mình. Hãy mở mắt ra, ông đang nói, để nhìn thấy những người xung quanh bạn, cho dù là kỹ sư hay người giặt đồ. Và hãy để ý đến nụ cười của con gái người canh đêm.

Nhà sưu tập Nguyễn Mạnh Phúc – Người kết nối văn hóa Việt Nam với thế giới

Trên phố Hòa Mã (Hà Nội), trong một căn gác tầng 2 xinh xắn, chúng tôi đã có dịp gặp gỡ nhà sưu tập Nguyễn Mạnh Phúc, người đã có những đóng góp đáng kể cho lĩnh vực văn hóa và mỹ thuật của Việt Nam. Với hơn 20 năm kinh nghiệm trong việc tổ chức các dự án nghệ thuật và giao lưu văn hóa quốc tế, ông đã trở thành một trong những nhân vật hàng đầu trong lĩnh vực này.

Ông đã bén duyên với báo chí và nghệ thuật từ rất sớm. Sau khi tiếp quản Thủ đô Hà Nội năm 1954, ông được cử đi học Trường Mỏ – Địa chất và tự học quay phim, chụp ảnh, viết báo. Quá trình tích lũy kiến thức và kinh nghiệm đã giúp ông trở thành nhà sưu tập tranh uy tín và tổ chức hàng loạt cuộc triển lãm trong và ngoài nước, kết nối giao lưu văn hóa Việt Nam với các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc, Na Uy…

Nhà sưu tập Nguyễn Mạnh Phúc đã có những đóng góp quan trọng cho lĩnh vực văn hóa và mỹ thuật của tỉnh Phú Thọ. Ông đã tham gia vào việc tổ chức Trại sáng tác điêu khắc quốc tế lần thứ nhất tại thành phố Việt Trì năm 2005 và lần thứ hai tại Khu di tích lịch sử Đền Hùng năm 2010. Ông cũng đã giúp đỡ tỉnh Phú Thọ tổ chức thành công triển lãm Nghệ thuật thư pháp Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản và triển lãm giao lưu mỹ thuật thường niên giữa Việt Nam và Hàn Quốc.

Ông hiện sở hữu một bộ sưu tập tranh giá trị, bao gồm nhiều tác phẩm của các họa sĩ tên tuổi như Bùi Xuân Phái, Nguyễn Sáng, Nguyễn Tư Nghiêm, Nguyễn Đức Nùng… Đặc biệt, ông có khoảng 200 bức tranh của danh họa Bùi Xuân Phái, trong đó có bức sơn dầu nổi tiếng “Cô gái mặc áo đen họa tiết kỷ hà trắng”, vẽ chân dung Mai Trang từ năm 1988.

Nhà sưu tập Nguyễn Mạnh Phúc đã được nhiều nghệ sĩ và nhà văn ngưỡng mộ và tôn trọng. Ông đã có những đóng góp đáng kể cho lĩnh vực văn hóa và mỹ thuật của Việt Nam, và đã trở thành một “Đại sứ văn hóa” giữa Việt Nam và thế giới.

Hiện nay, dù tuổi cao, sức khỏe giảm sút, nhưng ông vẫn hăm hở, nhiệt tình với mọi hoạt động nghệ thuật, nhất là giao lưu, quảng bá văn hóa, con người quê hương đất Tổ ra thế giới. Ông tiếp tục là nguồn cảm hứng cho nhiều thế hệ nghệ sĩ và nhà sưu tập trẻ, đồng thời góp phần tích cực vào việc xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam.