Khi mắt bị chấn thương hoặc mắc các bệnh lý, tuyến phòng thủ đầu tiên thường là các tế bào trung tính, một loại tế bào miễn dịch trong máu. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu tại Viện Mắt Flaum và Viện Neuroscience Del Monte thuộc Đại học Rochester đã phát hiện ra rằng võng mạc có phản ứng khác với nhiều loại mô khác trong cơ thể.

Theo nghiên cứu, khi các tế bào cảm quang trong võng mạc bị tổn thương, các tế bào miễn dịch của não – microglia – sẽ phản ứng. Tuy nhiên, khác với thường lệ, các tế bào trung tính không được huy động để giúp đỡ, dù chúng di chuyển qua các mạch máu gần đó. Phát hiện này mang ý nghĩa quan trọng đối với hàng triệu người Mỹ bị mất thị lực do mất tế bào cảm quang. Việc hiểu rõ mối quan hệ giữa hai quần thể tế bào miễn dịch này là kiến thức cần thiết để xây dựng các liệu pháp mới.

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng công nghệ chụp ảnh quang học thích nghi – một loại camera được phát triển bởi Đại học Rochester, cho phép chụp ảnh các tế bào thần kinh và miễn dịch đơn lẻ bên trong mắt sống. Qua đó, họ đã nghiên cứu võng mạc của chuột với tổn thương tế bào cảm quang. Kết quả cho thấy mặc dù cả tế bào trung tính và microglia đều có mặt trong võng mạc, nhưng chỉ có các tế bào microglia phản ứng với chấn thương tế bào cảm quang.

Đáng chú ý là các tế bào microglia không gọi các tế bào trung tính đến giúp sửa chữa tổn thương tế bào cảm quang. Các nhà nghiên cứu tin rằng điều này cho thấy một loại che chắn xảy ra trong chấn thương võng mạc để bảo vệ võng mạc khỏi sự đột nhập của các tế bào miễn dịch có thể gây hại hơn là có lợi. Đây là một cơ chế giúp bảo vệ mắt tránh khỏi các tổn thương không cần thiết.

Thông tin từ nghiên cứu này có thể giúp làm sáng tỏ các cơ chế bảo vệ và điều trị tiềm năng cho các bệnh lý về mắt liên quan đến tổn thương tế bào cảm quang. Thêm vào đó, nó mở ra hướng nghiên cứu mới trong việc tìm kiếm các phương pháp điều trị hiệu quả cho các tình trạng mất thị lực liên quan.

Hiểu biết sâu sắc về sự tương tác giữa các tế bào miễn dịch trong võng mạc không chỉ giúp trong việc điều trị các bệnh về mắt mà còn có thể cung cấp thông tin quý giá về các quá trình miễn dịch trong não. Điều này có thể có ý nghĩa rộng lớn trong nghiên cứu thần kinh và trong việc phát triển các liệu pháp điều trị cho nhiều tình trạng thần kinh khác nhau.

Đại học Rochester và các nhà nghiên cứu đang tiếp tục khám phá các chi tiết phức tạp của phản ứng miễn dịch trong võng mạc. Qua đó, hy vọng sẽ mở ra những cơ hội mới cho việc điều trị và ngăn chặn sự tiến triển của các bệnh lý về mắt, cũng như các tình trạng có liên quan đến mất thị lực.

Nam diễn viên Huỳnh Anh Tuấn mới đây đã trải qua một cơn đột quỵ và may mắn được cấp cứu kịp thời. Sự việc này đã gây chú ý lớn trong cộng đồng và làm dấy lên mối quan tâm về việc phòng ngừa và nhận biết các dấu hiệu của đột quỵ.

Theo Ths.BS Đoàn Dư Mạnh, thành viên Hội Bệnh Mạch máu Việt Nam, trường hợp của nghệ sĩ Huỳnh Anh Tuấn là lời cảnh tỉnh cho tất cả mọi người rằng đột quỵ có thể xảy ra với bất cứ ai, ở bất kỳ độ tuổi nào. Đột quỵ xảy ra khi nguồn cung cấp máu lên não bị gián đoạn, thường do cục máu đông hoặc mạch máu bị tắc. Ảnh hưởng của đột quỵ phụ thuộc vào thời gian gián đoạn máu cung cấp lên não. Trong khoảng 80% trường hợp, đột quỵ xảy ra do cục máu đông hoặc mạch máu bị tắc.

Một cơn đột quỵ nhẹ hoặc cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua (TIA) có thể xảy ra khi mạch máu chỉ bị tắc nghẽn tạm thời. Các triệu chứng có thể biến mất trong vòng vài phút khi nguồn cung cấp máu trở lại và có thể không có nhiều tổn thương vĩnh viễn đối với các tế bào não. Tuy nhiên, TIA có thể là dấu hiệu cho thấy một cơn đột quỵ nghiêm trọng hơn sắp xảy ra. Khoảng 4 trong 10 người bị TIA sẽ bị đột quỵ.

BS Mạnh cũng cho biết, một trong những nguy hiểm lớn nhất của đột quỵ là người bệnh thường hay chủ quan với những biểu hiện ban đầu. Nhiều trường hợp không hề cảm thấy đau đớn, không khó thở, thậm chí vẫn sinh hoạt bình thường cho đến khi đột ngột ngã quỵ, mất ý thức hoặc liệt nửa người.

Việc nhận biết các dấu hiệu cảnh báo sớm và cấp cứu kịp thời đóng vai trò sống còn trong điều trị đột quỵ. Theo BS Mạnh, “Điều quan trọng nhất trong điều trị đột quỵ là cuộc chạy đua với thời gian. Chúng tôi thường nhấn mạnh khái niệm ‘thời điểm vàng’ khoảng 4,5 giờ đầu kể từ khi khởi phát triệu chứng.”

Sau giai đoạn vàng đó, bệnh nhân không được tái thông các mạch lớn bị tắc trong não sẽ có nguy cơ tử vong cao hoặc bị tàn phế nặng nề. Nếu đưa được người bệnh đến bệnh viện trong khoảng thời gian này, cơ hội được cứu sống sẽ cao, các di chứng cũng được giảm thiểu.

Để nhận diện sớm các dấu hiệu đột quỵ, BS Mạnh đưa ra một số cảnh báo đỏ như sau: Chóng mặt, mất thăng bằng; Đau đầu dữ dội; Yếu hoặc tê một bên cơ thể; Khó nói hoặc nói lắp; Mờ mắt hoặc mất thị lực. Nếu nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào ở trên, cần yêu cầu hỗ trợ y tế ngay lập tức tại Bệnh viện đa khoa hoặc các cơ sở y tế gần nhất.