Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN đã chính thức thông qua Tuyên bố về kết quả Cuộc họp đặc biệt được tổ chức bởi Malaysia. Mục đích chính của cuộc họp này là tìm kiếm giải pháp cho tình hình căng thẳng giữa Campuchia và Thái Lan. Tuyên bố này đã được đăng tải trên trang web chính thức của Ban thư ký ASEAN vào ngày 31/7.

Theo nội dung của Tuyên bố, ASEAN hoan nghênh những kết quả đạt được từ Cuộc họp đặc biệt diễn ra vào ngày 28/7 tại Putrajaya. Cuộc họp này được Thủ tướng Malaysia Dato’ Seri Anwar Ibrahim chủ trì với tư cách là Chủ tịch ASEAN. ASEAN đánh giá cao những nỗ lực của Malaysia trong việc thúc đẩy đối thoại song phương để đạt được thỏa thuận ngừng bắn giữa hai quốc gia láng giềng.

Mỹ và Trung Quốc cũng đóng vai trò quan trọng trong các nỗ lực này. Mỹ đã đồng tổ chức Cuộc họp đặc biệt, trong khi Trung Quốc tích cực tham gia nhằm thúc đẩy giải pháp hòa bình cho tình hình căng thẳng giữa Campuchia và Thái Lan.

ASEAN kêu gọi Campuchia và Thái Lan giải quyết vấn đề một cách hòa bình. Quá trình giải quyết cần dựa trên luật pháp quốc tế và các nguyên tắc được ghi trong Hiến chương Liên hợp quốc, Hiến chương ASEAN, cũng như Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác ở Đông Nam Á.

Tổ chức này bày tỏ hy vọng rằng lệnh ngừng bắn mà hai bên đã thống nhất sẽ được thực thi đầy đủ và có hiệu lực. ASEAN tin tưởng vào thiện chí của cả Campuchia và Thái Lan để thực hiện trọn vẹn và hiệu quả lệnh ngừng bắn cũng như các quyết định của Phiên họp đặc biệt.

Cuối cùng, ASEAN ủng hộ đề xuất của Malaysia về việc điều phối một nhóm quan sát viên từ các quốc gia thành viên ASEAN. Nhóm này sẽ giúp kiểm chứng khách quan và đảm bảo việc thực hiện lệnh ngừng bắn.

Thủ tướng Campuchia Hun Manet đã chính thức yêu cầu Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc tổ chức một cuộc họp khẩn cấp vào ngày 24 tháng 7, liên quan đến tình hình xung đột đang leo thang với Thái Lan. Trong thư yêu cầu, ông Hun Manet đã lên tiếng chỉ trích mạnh mẽ các hành động của phía Thái Lan, khẳng định rằng quân đội Campuchia đã buộc phải thực hiện các biện pháp tự vệ nhằm bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của quốc gia.

Ông Hun Manet cũng nhấn mạnh rằng tình hình xung đột hiện tại bắt nguồn từ việc Thái Lan tuyên bố chủ quyền đối với các khu vực biên giới, dựa trên các bản đồ do họ tự vẽ. Điều này rõ ràng trái ngược với các cam kết trước đây giữa hai quốc gia. Những hành động này của Thái Lan đã làm leo thang căng thẳng và đẩy tình hình đến bờ vực xung đột.

Trước diễn biến này, cựu Thủ tướng Thái Lan Thaksin Shinawatra đã lên tiếng về tình hình xung đột. Ông Thaksin cho rằng việc Campuchia bắn vào lãnh thổ Thái Lan và đặt bẫy nổ dọc biên giới là vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế và nguyên tắc láng giềng tốt. Ông cũng khẳng định rằng Thái Lan đã thể hiện sự kiên nhẫn và kiềm chế, tuân thủ đầy đủ luật pháp quốc tế trong suốt quá trình đàm phán và giải quyết vấn đề.

Trong một diễn biến liên quan, Thủ tướng Thái Lan (đang bị đình chỉ) Paetongtarn Shinawatra tuyên bố rằng tình hình xung đột đã vượt qua giai đoạn đàm phán ngoại giao. Bà Paetongtarn khẳng định rằng chính phủ và quân đội Thái Lan đã luôn tìm kiếm các giải pháp hòa bình, nhưng hành động của Campuchia đã khiến Thái Lan không còn lựa chọn nào khác ngoài việc đáp trả quyết liệt.

Bà Paetongtarn cũng tuyên bố rằng Thái Lan sẽ không chấp nhận để tình hình leo thang, gây hại thêm cho dân thường. Bà cáo buộc Campuchia sử dụng vũ khí chống lại dân thường không vũ trang là không thể chấp nhận được. Đồng thời, bà nhấn mạnh rằng Thái Lan vẫn tiếp tục tập trung vào nỗ lực ngoại giao để giải quyết xung đột, với hy vọng tìm ra một giải pháp hòa bình và bền vững cho vấn đề này.

Trước những diễn biến phức tạp của tình hình xung đột giữa Campuchia và Thái Lan, cộng đồng quốc tế đang theo dõi sát sao. Liên Hợp Quốc và các tổ chức quốc tế khác đang kêu gọi hai quốc gia kiềm chế và tìm kiếm giải pháp hòa bình cho vấn đề này. Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc dự kiến sẽ tổ chức một cuộc họp khẩn cấp để thảo luận về tình hình xung đột và tìm ra giải pháp cho vấn đề này.