Tối ngày 25/7, tại Nhà làm việc Bộ Ngoại giao, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài đã tổ chức Lễ bế mạc chương trình Trại hè Việt Nam 2025. Chương trình kéo dài 14 ngày đã thu hút sự tham gia của 110 kiều bào trẻ đến từ 31 quốc gia và vùng lãnh thổ. Trong thời gian này, họ đã có cơ hội khám phá 10 tỉnh, thành phố và trải nghiệm văn hóa cũng như lịch sử phong phú của Việt Nam.

Phát biểu bế mạc, ông Nguyễn Trung Kiên, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, đã nhấn mạnh ý nghĩa của chương trình. Ông cho biết, các đại biểu đã có cơ hội trải nghiệm những vùng đất giàu bản sắc văn hóa và lịch sử, từ đó vun đắp thêm tình yêu quê hương đất nước, cùng viết tiếp câu chuyện hòa bình. Việt Nam đang vươn mình mạnh mẽ trong kỷ nguyên mới, với nền độc lập, hội nhập, phát triển năng động và đổi mới toàn diện.

Sau gần 40 năm thực hiện công cuộc Đổi mới, đất nước đã và đang tiếp tục viết nên câu chuyện hòa bình, phát triển và hội nhập, không chỉ cho dân tộc mình mà còn đóng góp tích cực cho hòa bình khu vực và thế giới. Ông Kiên cũng nhấn mạnh rằng, chương trình Trại hè Việt Nam 2025 là một cơ hội để thế hệ trẻ kiều bào tìm hiểu và gắn kết hơn với cội nguồn của mình.

Trong chương trình, các đại biểu kiều bào đã đặt chân đến những địa danh lịch sử như Thành phố Hồ Chí Minh, Đắk Lắk, Gia Lai, Quảng Ngãi, Đà Nẵng, Quảng Trị, Nghệ An, Ninh Bình và Hà Nội. Họ đã tham gia nhiều hoạt động ý nghĩa như dâng hương tưởng niệm các anh hùng, liệt sĩ, thăm hỏi, trao quà các cựu chiến binh, thanh niên xung phong, hỗ trợ cho các gia đình nghèo, trẻ em có hoàn cảnh khó khăn.

Đặc biệt, các em đã có cơ hội gặp gỡ, giao lưu cùng các cán bộ, chiến sỹ Cục Gìn giữ hòa bình Việt Nam (Bộ Quốc phòng), những người đã và đang đại diện cho đất nước viết tiếp câu chuyện hòa bình không chỉ cho Tổ quốc mà còn là cả các quốc gia ở châu Phi xa xôi.

Đại diện 110 kiều bào trẻ, em Đặng Minh Tâm đến từ Ba Lan, đã khẳng định Trại hè Việt Nam là một hành trình ấn tượng và đáng nhớ. Em đã có cơ hội đi tới nhiều nơi, gặp gỡ được nhiều người, và sử dụng tiếng Việt. Minh Tâm gửi lời cảm ơn tới Chương trình Trại hè Việt Nam đã giúp em có cơ hội để tìm hiểu và gắn kết hơn với cội nguồn của mình.

Trong khuôn khổ Lễ Bế mạc, Ban tổ chức đã trao giải cho những đại biểu xuất sắc của cuộc thi “Việt Nam trong tôi”. Cuộc thi nhằm kêu gọi thế hệ trẻ Việt Nam ở khắp năm châu gìn giữ tiếng mẹ đẻ, phát huy truyền thống và bản sắc văn hóa dân tộc.

Sau hành trình 14 ngày đầy trải nghiệm ý nghĩa, mỗi đại biểu không chỉ có thêm hiểu biết về lịch sử, văn hóa, phong tục và con người Việt Nam, mà còn hình thành mối liên kết chặt chẽ với những người bạn đồng hành có cùng chung nguồn cội; đồng thời mang theo hành trang quý báu để tiếp tục lan tỏa giá trị Việt, góp phần xây dựng hình ảnh một Việt Nam phát triển, thân thiện và nhân văn trong mắt bạn bè quốc tế.

Một gia đình Hà Nội với 4 đứa con đã hoàn thành chuyến du lịch xuyên Việt sau 20 ngày, với quãng đường lên đến 4.000km. Đây là hành trình mà gia đình chị Chử Thị Thúy Thoa đã dành hơn một tháng để lên kế hoạch, với mục tiêu tạo ra những trải nghiệm đáng nhớ và gắn kết giữa các thành viên.

Mỗi năm, vợ chồng chị Thoa đều tổ chức đưa các con đi du lịch vào dịp hè và Tết Nguyên đán, nhằm giúp các con có thời gian nghỉ ngơi sau kỳ học căng thẳng, và dành thời gian gắn kết với bố mẹ, chăm sóc các em. Với gia đình có 4 bạn nhỏ, chênh lệch độ tuổi lớn, việc tìm kiếm địa điểm phù hợp với cả 4 bạn không hề dễ dàng.

Gia đình chị Thoa đã quyết định dừng chân ở mỗi tỉnh ít nhất 2 ngày. Một ngày dành để đưa 2 con gái lớn tham quan, tìm hiểu di tích lịch sử, bảo tàng địa phương. Đây là cơ hội để các con học lịch sử trực quan, mở rộng kiến thức, giúp ích cho quá trình học tập trên trường và biết trân trọng những gì đang có.

Ngày tiếp theo, cả nhà sẽ ưu tiên tới bãi biển, nông trại, khu vui chơi cho 2 bạn nhỏ khám phá. Do thời tiết tại các địa điểm đều nắng, nóng, nên nhà mình thường tranh thủ dậy sớm đi chơi, rồi trưa về khách sạn nghỉ ngơi. Tới chiều mát, cả nhà mới tiếp tục ra ngoài khám phá.

Một trong những trải nghiệm đáng nhớ nhất của gia đình Hà Nội là tour đêm trên cù lao Mái Nhà, Đắk Lắk. Hòn đảo nhỏ hoang sơ, không có nhà dân, sở hữu bãi biển trong veo thấy đáy, những bãi đá lớn nhỏ hình thù kỳ thú. Trước khi ra đảo, gia đình Hà Nội ở một đêm tại làng chài Phước Đồng. Buổi sáng, họ dậy sớm ngắm những đoàn thuyền, chọn mua hải sản tươi rói với giá rẻ, mang về homestay nhờ chế biến.

Trải nghiệm đáng nhớ khác là bữa hải sản ngon lành và đều phải khen: Đây là bữa hải sản ngon nhất từng ăn. Ăn trưa ở làng chài xong xuôi, gia đình lên ca-nô ra cù lao Mái Nhà. Chi phí tour qua đêm là 650.000 đồng/người lớn, 2 bé 3 tuổi được miễn phí, bao gồm ca-nô đưa đón, lều trại qua đêm, nước uống, bữa tối hải sản và bữa sáng, chơi thuyền SUP.

Nơi gia đình dừng chân lâu nhất là Đà Nẵng và Hội An, dù đây là lần thứ 5 họ ghé thăm. Nơi đây có cảnh quan đẹp, đồ ăn ngon, giá thành hợp lý. Đặc biệt, con người thân thiện, nhiệt tình, mến khách.

Tổng chi phí lưu trú trong 19 đêm là gần 20 triệu đồng. Nhà mình thường thuê phòng 2 giường lớn hoặc 2 phòng. Gia đình Hà Nội ưu tiên thưởng thức đặc sản địa phương ở những quán nổi tiếng. Món ăn ngon, hấp dẫn nhưng hạn chế là thường rất đông khách, phải xếp hàng chờ.

Chi phí ăn uống của gia đình khoảng 1,8-2 triệu đồng/ngày. Chi phí tham quan, vui chơi, gửi xe, giặt là, tiêu vặt, chị Thoa ước chừng 10 triệu đồng. Ngoài ra, chi phí xăng xe, cầu đường vào khoảng 10 triệu đồng.

So với đi du lịch bằng máy bay như trước đây, thì mình thấy mức chi phí như thế này rẻ hơn nhiều mà lại đa dạng trải nghiệm. Chuyến đi của gia đình diễn ra thuận lợi, 4 bạn nhỏ có nhiều trải nghiệm thú vị, bổ ích, ‘bỏ quên’ điện thoại, tivi. Vợ chồng chị Thoa cũng có khoảng thời gian nghỉ ngơi, tái tạo năng lượng để trở về tiếp tục làm việc.

Nhóm dự án Người Việt Nam đã phát động chiến dịch ‘Sao Đầu Mũ’, một hành trình kéo dài từ nay đến ngày 17.9, với mục tiêu kết nối thế hệ trẻ và lịch sử Việt Nam. Chiến dịch này tập trung vào giai đoạn lịch sử từ năm 1945 đến nay, sử dụng các hoạt động sáng tạo và công nghệ hiện đại để thu hút sự quan tâm của giới trẻ.

Điểm nhấn của chiến dịch là Video Series ‘Sao trên chiến trận’, một chuỗi 4 tập phim tài liệu ngắn ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để phục dựng tư liệu lịch sử. Công nghệ AI đã giúp biến những hình ảnh đen trắng cũ kỹ của thời kỳ chiến tranh trở nên sống động và gần gũi hơn. Các video không chỉ đơn thuần kể lại chuyện xưa mà còn giúp người trẻ kết nối với quá khứ thông qua công nghệ hiện đại.

Ngoài ra, chiến dịch ‘Sao Đầu Mũ’ còn bao gồm triển lãm tương tác tại Bảo tàng Biệt động Sài Gòn – Gia Định vào ngày 27-28.7 tới đây, nhân dịp 78 năm Ngày thương binh, liệt sĩ. Tại đây, các bạn trẻ sẽ có cơ hội trải nghiệm thực tế qua tư liệu, nghe những lời kể từ nhân chứng sống và tham gia vào các hoạt động kết nối xuyên thế hệ.

Chiến dịch quy tụ nhiều nhân vật lịch sử tiêu biểu như Bà Vũ Thị Minh Nghĩa, ông Phan Văn Hôn (Bảy Hôn), ông Nguyễn Văn Tàu (Tư Cang), bà Nguyễn Thị Bích Nga và nhiều cựu chiến binh, giao liên, nhân trong lịch sử khác. Đại diện nhóm cho biết: ‘Người lính năm xưa giản dị và bình tâm sống, không đòi vinh danh. Nhưng chính họ đã làm nên đất nước. Dự án này là lời tri ân và cũng là một cách để thế hệ trẻ biết ơn và ghi nhớ’.

Với việc ứng dụng công nghệ phục dựng ảnh, trí tuệ nhân tạo, cùng với thông điệp giàu cảm xúc, ‘Sao Đầu Mũ’ không chỉ là một chiến dịch truyền thông, mà còn là một nỗ lực kiến tạo ký ức tập thể bằng ngôn ngữ của thế hệ mới.

Ngoài ra, chiến dịch còn bao gồm đêm nghệ thuật ‘Vườn âm nhạc’ tại Nhà hát HTV, dự kiến tổ chức vào ngày 10.8 tới đây. Hoạt động nghệ thuật này sẽ là màn trình diễn lịch sử bằng âm nhạc và sân khấu hóa, nơi những ký ức trở thành chất liệu sáng tạo.

Thông tin thêm về chiến dịch ‘Sao Đầu Mũ’ có thể được tìm thấy tại các kênh truyền thông xã hội chính thức của nhóm dự án Người Việt Nam.

Chương trình “Giai điệu Tự hào tháng 7” với chủ đề “Tên anh thành tên đất nước” là một bản hòa ca tri ân, tái hiện những ký ức thiêng liêng về những người lính đã hóa thân vào non sông. Chương trình hướng tới 78 năm kỷ niệm Ngày Thương binh Liệt sĩ 27 tháng 7, mang đến một bản hòa ca của ký ức, là lời nhắc nhở cho triệu con tim vẫn thầm nhớ.

Bản hòa ca này được lấy cảm hứng từ bài thơ “Dáng đứng Việt Nam” của nhà thơ Lê Anh Xuân, nhạc sĩ Nguyễn Chí Vũ phổ nhạc. Chương trình dẫn dắt khán giả qua ba hành trình cảm xúc thiêng liêng. Phần đầu tiên, “Những cái tên hóa thành huyền thoại”, là cuộc gặp gỡ đầy cảm xúc với Nhạc sĩ – Đại tá Doãn Nho, 93 tuổi, tác giả ca khúc bất hủ “Người con gái sông La”. Cảm hứng sáng tác xuất hiện trong chuyến thực địa tại đường 559 năm 1970, khi ông chứng kiến sự ác liệt tại Ngã ba Đồng Lộc và câu chuyện xúc động về những cô gái hy sinh trong lúc làm nhiệm vụ.

Phần hai, “Những cái tên chưa từng gọi thành lời”, kể về câu chuyện cảm động về ông Tô Hạ Sỹ (Thái Nguyên), tìm được mộ người chú là liệt sĩ Tô Thuận năm 2019 thông qua giám định ADN sau 65 năm lưu lạc. Công tác giám định ADN có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, trả lại tên cho liệt sĩ. Khán giả cũng sẽ được lắng nghe câu chuyện ly kỳ mà cảm động qua phóng sự về Thiếu tướng Lưu Xuân Cải, sinh năm 1954 tại Hải Phòng, nhập ngũ từ năm 1971 khi mới 17 tuổi. Trong trận chiến 81 ngày đêm tại Thành cổ Quảng Trị (1972), ông bị thương nặng và bị nhầm là đã hy sinh.

Phần ba, “Tên anh đã thành tên đất nước”, có sự tham gia của Anh hùng Lao động Lê Văn Kiểm, Phó Chủ tịch Hội Cựu chiến binh Việt Nam; Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp doanh nhân Cựu chiến binh Việt Nam; Chủ tịch HĐQT Công ty Golf Long Thành. Ông đã trở thành những người tiên phong trong kinh tế tư nhân Việt Nam và đã đóng góp vào việc xây dựng Đền tưởng niệm liệt sĩ Bến Dược – Củ Chi.

Bên cạnh những phần trò chuyện, các phóng sự còn là nhiều tiết mục nghệ thuật được dàn dựng công phu đầu tư nghiêm túc với phần minh họa tái hiện lịch sử qua các giai đoạn do nhiều nghệ sĩ nổi tiếng trình bày.

Chương trình do Cục Tuyên huấn Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam và Ban Văn hóa – Giải Trí VTV3 phối hợp thực hiện. Khán giả có thể đón xem “Giai điệu tự hào tháng 7: Tên anh thành tên đất nước” phát sóng vào lúc 20h40 ngày 27/07/2025 trên kênh VTV1.

Cuốn hồi ức “Một thời Quảng Trị” của thượng tướng, tiến sĩ Nguyễn Huy Hiệu là một tác phẩm đặc sắc về chiến tranh, ghi lại những ký ức xúc động về thời kỳ đầy cam go nhưng cũng đầy hào hùng của mảnh đất Quảng Trị. Tác phẩm do Nhà xuất bản Quân đội nhân dân ấn hành, do đại tá Lê Hải Triều chấp bút. Với hơn 500 trang sách, tác giả đã đưa người đọc trở về những năm tháng chiến tranh ác liệt, nơi tiếng súng và khói lửa vang lên khắp các chiến trường Đường 9, Khe Sanh và nhiều địa danh lịch sử khác.

Những trang viết không chỉ phản ánh sự khốc liệt của chiến tranh, mà còn tôn vinh tinh thần kiên cường, bất khuất của quân, dân Quảng Trị. Tác giả thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu, người lính từng trực tiếp tham gia chiến đấu và chỉ huy trong nhiều trận đánh, đã ghi lại những kỷ niệm vui buồn của bản thân để tri ân đồng đội, đồng bào đã cùng ông vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách. Mỗi trang sách, từng câu chữ trong tác phẩm “Một thời Quảng Trị” đều mang đậm tình yêu quê hương, đất nước, sự hy sinh cao cả và niềm tự hào về truyền thống cách mạng.

Độc giả Ngô Thành Điền cho biết: “Không chỉ là những trang hồi ký, “Một thời Quảng Trị” còn là một hành trình cảm xúc sâu sắc. Đối với tôi, cuốn sách như một nhịp cầu nối quá khứ và hiện tại, giúp bản thân hiểu hơn về những hy sinh mà cha ông đã trải qua để gìn giữ từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc”. Năm tháng đi qua, đất nước đang tiến nhanh về phía trước nhưng lịch sử luôn còn đó, sáng ngời. Những đêm hành quân trong mịt mù khói lửa, những ngày ẩn sâu vào lòng đất mẹ để che mắt quân thù, những giờ phút lặng thầm, nín thở chờ giặc tới tưởng như trái tim cùng thời gian ngưng lại… Tất cả đều được tái hiện chân thực, chắt lọc, giản dị và sinh động.

“Một thời Quảng Trị” không chỉ là sự tưởng nhớ những người đã anh dũng hy sinh, mà còn là một lời kêu gọi gửi đến thế hệ trẻ hôm nay. Trong bối cảnh đất nước đang phát triển mạnh mẽ, tác giả nhấn mạnh bài học về ý chí, nghị lực cách mạng và tinh thần quyết thắng vẫn còn nguyên giá trị. Những gì diễn ra trên mảnh đất Quảng Trị huyền thoại là một phần của lịch sử, là sức mạnh để mỗi người xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tác phẩm là một bức tranh chân thực về cuộc sống trong chiến tranh nhưng cũng là một bản giao hưởng hòa bình, khơi dậy niềm tự hào dân tộc và tình yêu quê hương, đất nước.

Amandine Dabat, hậu duệ đời thứ 5 của vua Hàm Nghi, đã dành nhiều năm nghiên cứu về cuộc đời và nghệ thuật của vị vua yêu nước này. Từ luận án tiến sĩ đến hai triển lãm tại Pháp, cuốn sách phát hành tại Pháp và Việt Nam, và gần đây là triển lãm ‘Trời, Non, Nước’ – triển lãm quy mô lớn nhất từ trước đến nay về cuộc đời và nghệ thuật của vua Hàm Nghi, Amandine Dabat đã góp phần tái xác lập vị trí của vua Hàm Nghi trong lịch sử nghệ thuật Việt Nam.

Triển lãm ‘Trời, Non, Nước’ là sự kiện quan trọng trong việc giới thiệu nghệ thuật của vua Hàm Nghi đến công chúng Việt Nam. Đây là triển lãm đầu tiên được tổ chức tại Việt Nam dành riêng cho vua Hàm Nghi, với sự tham gia của các nhà sưu tập tư nhân và bảo tàng. Là một giám tuyển nghệ thuật và hậu duệ của vua Hàm Nghi, Amandine Dabat đã chia sẻ về quá trình nghiên cứu và tổ chức triển lãm.

Bà đã xác định vua Hàm Nghi là nghệ sĩ Việt Nam hiện đại đầu tiên, người đã học hội họa từ năm 1889 và trở thành một nghệ sĩ quan trọng trong lịch sử nghệ thuật Việt Nam. Triển lãm ‘Trời, Non, Nước’ trưng bày các tác phẩm hội họa chưa từng được trưng bày, ngay cả tại Pháp. Mục đích của triển lãm là tập trung vào chủ đề Hàm Nghi là một nghệ sĩ, giúp các tác phẩm của ông được biết đến rộng rãi hơn.

Amandine Dabat cũng chia sẻ về vai trò và đóng góp của vua Hàm Nghi trong lịch sử mỹ thuật Việt Nam. Vua Hàm Nghi không chỉ là một vị hoàng đế yêu nước mà còn là một nghệ sĩ quan trọng, người đã học vẽ với bậc thầy hội họa người Pháp Marius Reynaud và học điêu khắc với Auguste Rodin. Việc đưa những tác phẩm và di vật của vua Hàm Nghi hồi hương là một phần quan trọng trong việc bảo tồn và giới thiệu nghệ thuật của ông.

Amandine Dabat đã trao tặng Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế chiếc tẩu thuốc của nhà vua, một trong những di vật quan trọng của vua Hàm Nghi. Amandine Dabat hy vọng triển lãm ‘Trời, Non, Nước’ sẽ đi khắp Việt Nam và một ngày không xa sẽ được trưng bày tại Hà Nội và TP.HCM. Tại Pháp, bà cũng kỳ vọng sẽ tổ chức một triển lãm dành riêng cho vua Hàm Nghi tại một bảo tàng khác trong tương lai gần.

Trong bối cảnh mỹ thuật đương đại, phụ nữ đang đóng vai trò quan trọng trong các lĩnh vực nghệ thuật, từ giám tuyển, tổ chức triển lãm đến nghệ sĩ, nhà nghiên cứu. Đóng góp của phụ nữ trong thị trường nghệ thuật không hề kém cạnh đàn ông và đang tạo nên những bước rẽ mới, góp thêm sắc màu và tín hiệu tích cực cho bức tranh đang còn nhiều sáng tối.

Hội quán Tuệ Thành, tọa lạc tại phường Chợ Lớn, TP. Hồ Chí Minh, là một trong sáu hội quán người Hoa có lịch sử gần 300 năm. Đây là điểm đến hàng ngày của gần 1.000 lượt khách trong nước và quốc tế. Với kiến trúc độc đáo và giá trị văn hóa, nghệ thuật đặc sắc, Hội quán Tuệ Thành đã được Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích lịch sử cấp Quốc gia vào năm 1993.

Mới đây, ông Nguyễn Văn Đồng, Thành ủy viên, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo TP. Hồ Chí Minh, cùng Đoàn công tác đã thăm và làm việc tại Hội quán Tuệ Thành. Tại đây, ông Lư Chấn Lợi, Trưởng Ban Quản trị Hội quán, cùng các thành viên Ban Quản trị đã tiếp đón và làm việc với Đoàn. Hội quán Tuệ Thành được xây dựng từ năm 1760 bởi cộng đồng người Hoa tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc), thờ vị thần biển Thiên Hậu. Công trình kiến trúc này được xây dựng bằng gỗ liêm, với nhiều pho tượng đá xanh điêu khắc tinh xảo và các tượng gỗ, phù điêu, đồ thờ cúng quý giá.

Ngoài giá trị văn hóa và nghệ thuật, Hội quán còn đóng vai trò hỗ trợ người Hoa gốc Quảng Đông trong việc đi lại và làm ăn khi mới đến Việt Nam. Hiện nay, Ban Quản trị Hội quán tiếp tục thực hiện công tác hỗ trợ đồng hương và tổ chức các hoạt động chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho cộng đồng. Tuy nhiên, Hội quán vẫn chưa có tư cách pháp nhân để thực hiện các giao dịch và mở rộng hoạt động.

Ông Lư Chấn Lợi, Trưởng Ban Quản trị Hội quán, đã kiến nghị với Đoàn công tác về việc hướng dẫn để Hội quán hoạt động đúng pháp luật và hỗ trợ hộ nghèo, neo đơn thông qua mua Bảo hiểm Y tế. Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo TP. Hồ Chí Minh, Nguyễn Văn Đồng, thay mặt Đoàn công tác, bày tỏ vui mừng và đánh giá cao truyền thống văn hóa cũng như kết quả hoạt động của Hội quán.

Ông Đồng 承诺 sẽ xem xét và giải quyết các đề xuất của Ban Quản trị Hội quán trong phạm vi chức năng và quyền hạn của Sở. Lãnh đạo Sở Dân tộc và Tôn giáo TP. Hồ Chí Minh hy vọng rằng, trong thời gian tới, các hoạt động của Hội quán và cộng đồng người Hoa sẽ ngày càng hiệu quả và gắn bó hơn vì sự phát triển chung của TP. Hồ Chí Minh.

Với những giá trị văn hóa và lịch sử đặc biệt, Hội quán Tuệ Thành tiếp tục là một biểu tượng quan trọng của cộng đồng người Hoa tại TP. Hồ Chí Minh, đồng thời là điểm đến hấp dẫn cho du khách trong và ngoài nước. Sự quan tâm và hỗ trợ của các cấp chính quyền sẽ giúp Hội quán tiếp tục phát huy vai trò của mình trong việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa của dân tộc.

Ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, trước hàng chục vạn đồng bào, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trịnh trọng đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, chính thức khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á. Khoảnh khắc ấy không chỉ đánh dấu sự cáo chung của chế độ phong kiến – thực dân trên đất nước ta, mà còn mở ra một kỷ nguyên mới: Kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, Nhân dân làm chủ và đất nước bước vào thời đại cách mạng hiện đại hóa.

Từ một đất nước chịu thân phận nô lệ của chủ nghĩa thực dân ròng rã 80 năm, chỉ sau Tổng khởi nghĩa Tháng Tám không lâu, Việt Nam đã “rũ bùn đứng dậy sáng lòa” bằng bản Tuyên ngôn Độc lập do Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc tại Quảng trường Ba Đình ngày 2/9 với tuyên bố đanh thép: “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập và sự thật đã thành một nước tự do, độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy”.

Ngay trong phần mở đầu của bản Tuyên ngôn, Chủ tịch Hồ Chí Minh trích dẫn những tinh thần cốt lõi của hai bản tuyên ngôn nổi tiếng thế giới: Tuyên ngôn Độc lập năm 1776 của nước Mỹ và Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của Cách mạng Pháp năm 1791. Đây không chỉ là một lựa chọn mang tính đối ngoại khéo léo, mà còn là khẳng định Việt Nam đang thực thi một quyền cơ bản – quyền thiêng liêng của con người, quyền không thể chối cãi của mọi dân tộc: Quyền sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc.

Không chỉ khẳng định lẽ phải của dân tộc mình, Tuyên ngôn còn là lời buộc tội hùng hồn đối với chế độ thực dân Pháp đã gây bao đau thương, tàn phá, bóc lột ở Việt Nam hơn 80 năm qua. Từng dòng trong bản tuyên ngôn như những nhát cuốc dứt khoát vạch lên mặt đất đã từng bị giày xéo, tuyên bố trước nhân loại rằng: Chúng tôi thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ.

Tuyên ngôn Độc lập không chỉ là một văn kiện lịch sử – nó là một bản cáo trạng đanh thép, một lời tuyên thệ trước nhân dân và thế giới, một tuyên bố mở ra thời đại mới cho dân tộc Việt Nam.

Việc Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập ngay sau thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám không đơn thuần là một nghi thức chính trị. Đó là lời tuyên bố chủ quyền giữa bối cảnh đầy biến động khi các thế lực quốc tế đang nhăm nhe “chia phần” bán đảo Đông Dương. Việt Nam cần một danh tính rõ ràng, một tiếng nói chính thức để bước vào vũ đài quốc tế với tư cách một quốc gia độc lập.

Từ thời khởi nghĩa Lam Sơn đến phong trào Cần Vương, từ Trần Hưng Đạo đến Nguyễn Trãi, từ Nguyễn Huệ đến Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh – tinh thần yêu nước của Việt Nam luôn bền bỉ chảy suốt chiều dài lịch sử. Nhưng chỉ đến ngày 2/9/1945, tinh thần đó mới được “quy tụ” thành một lời khẳng định chính danh: Việt Nam là một nước độc lập. Dân tộc Việt Nam là một dân tộc tự do.

Trong bối cảnh thế giới có những chuyển biến khó lường, sự tính toán địa chính trị của các nước lớn, hành vi bá quyền, xâm chiếm lãnh thổ; chiến tranh thương mại; chiến tranh thông tin, an ninh mạng làm cho cấu trúc an ninh của mỗi quốc gia bước sang một giai đoạn khác. Song bất luận hoàn cảnh nào thì tinh thần “không có gì quý hơn độc lập tự do” vẫn là ngọn cờ dẫn đường.

Không chỉ trong lĩnh vực quốc phòng – an ninh, tinh thần Tuyên ngôn còn được kế thừa và lan tỏa trong cả phát triển kinh tế – xã hội. Một đất nước độc lập không thể chỉ dừng lại ở chủ quyền lãnh thổ, mà còn là chủ quyền số, chủ quyền dữ liệu, chủ quyền văn hóa và trí tuệ. Khát vọng hùng cường ngày nay chính là sự tiếp nối tự nhiên của kỷ nguyên mà Tuyên ngôn Độc lập đã mở ra.

Tuyên ngôn Độc lập không chỉ là ký ức lịch sử mà là nguồn sức mạnh tinh thần, là lời cam kết thiêng liêng của cả dân tộc, là kim chỉ nam để đất nước tiếp tục vươn mình đi lên trong thế giới biến động hôm nay.

Ngày nay, trong hành trình dựng xây đất nước hiện đại, hội nhập sâu rộng với thế giới, lời thề độc lập ấy vẫn còn nguyên giá trị. Chúng ta không chỉ giữ gìn độc lập bằng súng đạn, mà còn bằng khoa học, giáo dục, sáng tạo và tinh thần đổi mới. Mỗi công dân đều đang là người kế tục di sản vĩ đại tinh thần cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh mùng 2/9 bằng hành động cụ thể trong đời sống hàng ngày, bằng việc làm tử tế, bằng nỗ lực không ngừng để làm rạng danh Tổ quốc.

Bảo tàng và Thư viện tỉnh Sơn La đã và đang tích cực thực hiện các hoạt động nhằm bảo tồn và phát huy giá trị của di sản văn hóa dân tộc, đồng thời lan tỏa rộng rãi truyền thống lịch sử và bản sắc văn hóa đến cộng đồng. Đây là nỗ lực không ngừng nghỉ của đội ngũ cán bộ, đảng viên tại đơn vị, thể hiện tinh thần trách nhiệm và tình yêu với nghề.

Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo tồn di sản văn hóa, xem di sản văn hóa là linh hồn trường tồn của một dân tộc. Xuất phát từ tư tưởng này, Chi bộ Bảo tàng và Thư viện tỉnh Sơn La đã triển khai nhiều hoạt động với mục tiêu bảo tồn văn hóa phi vật thể, bảo tồn di tích lịch sử – văn hóa, danh lam thắng cảnh, và quản lý hiện vật, tư liệu.

Đồng chí Ngô Thị Hải Yến, Bí thư Chi bộ, Giám đốc Bảo tàng và Thư viện tỉnh Sơn La cho biết, Chi bộ gồm 45 đảng viên, thường xuyên tổ chức các cuộc sinh hoạt chuyên đề phù hợp với tình hình thực tiễn của cơ quan. Các cán bộ, đảng viên đã cụ thể hóa và đăng ký thực hiện 2-3 phần việc làm theo Bác, phù hợp với nhiệm vụ chuyên môn.

Trong giai đoạn 2016-2024, đơn vị đã đạt được nhiều kết quả đáng kể. Cụ thể, 15 di sản văn hóa phi vật thể của Sơn La đã được công bố và đưa vào danh mục quốc gia, trong đó nghệ thuật Xòe Thái được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Ngoài ra, 10 di tích đã được xếp hạng, và hơn 35.000 hiện vật, tư liệu được bảo quản tại Bảo tàng Sơn La. Mỗi năm, đơn vị nghiên cứu và sưu tầm thêm từ 200 đến 300 hiện vật, tư liệu phục vụ trưng bày.

Bảo tàng và Thư viện tỉnh Sơn La cũng chú trọng ứng dụng số hóa di sản vào công tác chuyên môn. Đơn vị đã tiến hành kiểm kê đồng bộ, số hóa, chuẩn hóa tư liệu, hiện vật và đưa đến công chúng qua website hoặc mã QR-Code.

Chi bộ đã chỉ đạo triển khai nhiều hoạt động quảng bá, giới thiệu về cuộc đời và sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tại khuôn viên Bảo tàng tỉnh, một chuyên đề trưng bày cố định “Bác Hồ với nhân dân các dân tộc Sơn La” đã được tổ chức, giới thiệu hiện vật, hình ảnh quý về tình cảm của Bác đối với đồng bào, cũng như tình cảm của đồng bào các dân tộc Sơn La dành cho Bác.

Trong 2 năm (2023 và 2024), Chi bộ đã triển khai mô hình “Giáo dục truyền thống lịch sử địa phương tại điểm Di tích quốc gia đặc biệt Nhà tù Sơn La” cho học sinh các trường tiểu học, THCS, THPT trên địa bàn tỉnh. Đơn vị đã tổ chức 154 cuộc giáo dục truyền thông, thu hút trên 320.000 lượt học sinh, sinh viên và chiến sĩ các lực lượng vũ trang tham gia.

Với tinh thần trách nhiệm và tình yêu với nghề, Chi bộ Bảo tàng và Thư viện tỉnh Sơn La đang từng ngày học và làm theo Bác bằng những việc làm cụ thể, thiết thực trong gìn giữ lịch sử, văn hóa và lan tỏa hình ảnh Bác Hồ – vị lãnh tụ vĩ đại đến với mỗi người dân, hun đúc tình yêu quê hương, đất nước từ những giá trị di sản bền vững.