Người trẻ là lực lượng tiềm năng quan trọng cho việc phát triển bền vững ở Việt Nam. Tuy nhiên, để khơi dậy tiềm năng này, cần có sự hỗ trợ và niềm tin từ chính quyền, doanh nghiệp, cũng như cộng đồng. Một tấm gương sáng cho việc kết nối giáo dục, nghiên cứu và phát triển cộng đồng tại Đồng bằng sông Cửu Long là Huỳnh Ngọc Thái Anh, Bí thư Đoàn Trường Công nghệ Thông tin và Truyền thông – Đại học Cần Thơ.

Với vai trò là giảng viên trẻ ngành khoa học máy tính, Thái Anh đã và đang thực hiện nhiều dự án ứng dụng vì sự phát triển bền vững tại khu vực này. Thái Anh cũng là thành viên của Câu lạc bộ Doanh nhân trẻ TP. Cần Thơ và mới đây đã tham gia chương trình ‘Tầm nhìn toàn cầu của thanh niên Việt Nam 2025’ (VYGO2025) tại Ninh Bình. Chương trình do Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) tổ chức đã thu hút sự tham gia của nhiều bạn trẻ tài năng từ Việt Nam và quốc tế.

Khi chia sẻ về việc tham gia chương trình, Thái Anh bày tỏ mong muốn được kết nối với những bạn trẻ tài năng khắp nơi và lan tỏa mô hình tích hợp giảng dạy và hoạt động phát triển bền vững. Thái Anh tin rằng, mỗi người Việt trẻ khi ra thế giới đều mang trong mình sứ mệnh: vừa giới thiệu văn hóa Việt, vừa học hỏi và kết nối nguồn lực quốc tế để quay về đóng góp cho quê hương.

Về dự án phát triển bền vững mà Thái Anh tâm đắc nhất, đó là ‘Máy thu gom rác trên mặt nước’. Dự án này xuất phát từ thực tế nhiều con sông ở Đồng bằng sông Cửu Long bị ô nhiễm nặng bởi rác thải. Thái Anh cùng nhóm đã nghiên cứu phát triển mô hình thiết bị có thể tự động di chuyển và thu gom rác. Hiện tại, mô hình đã tích hợp được trí tuệ nhân tạo để nhận dạng rác thải và điều hướng thu gom tự động.

Đối với các bạn trẻ muốn triển khai các dự án nghiên cứu và ứng dụng vào thực tiễn, Thái Anh cho rằng khó khăn lớn nhất là nguồn lực tài chính và nhân sự. Ngoài ra, việc tiếp cận và kết nối với các bên liên quan cũng không dễ dàng. Chính sách hỗ trợ dành riêng cho người trẻ còn hạn chế cũng là một thách thức.

Để giới trẻ, đặc biệt là thanh niên vùng Đồng bằng sông Cửu Long tích cực tham gia vào các hoạt động phát triển bền vững, Thái Anh đề xuất ba điều: truyền cảm hứng, cơ chế hỗ trợ và niềm tin. Nếu được tin tưởng, người trẻ sẽ mạnh dạn đề xuất và triển khai các dự án mang lại giá trị thật sự cho cộng đồng.

Đối với sinh viên, Thái Anh nhắn nhủ rằng họ là lực lượng có tiềm năng mạnh mẽ nhất để thúc đẩy phát triển bền vững tại Việt Nam. Hãy học tập không chỉ để làm nghề, mà để tạo tác động. Dù bạn học công nghệ, nông nghiệp, xã hội hay môi trường, đều có thể góp phần giải quyết bài toán của cộng đồng.

Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) đã tạo ra một cơ hội để các bạn trẻ như Thái Anh có thể kết nối và phát triển ý tưởng của mình.

Chương trình ‘Tầm nhìn toàn cầu của thanh niên Việt Nam 2025’ (VYGO2025) là một bước tiến quan trọng trong việc xây dựng một thế hệ lãnh đạo trẻ có tầm nhìn toàn cầu và có khả năng đóng góp cho sự phát triển bền vững của đất nước.

Các nhà nghiên cứu tại Viện Salk đã tạo ra một bước đột phá trong việc tìm kiếm các microprotein có thể đóng vai trò quan trọng trong bệnh tật. Họ đã phát triển một công cụ mới tên là ShortStop, sử dụng học máy để khám phá các vùng DNA thường bị bỏ qua trong quá trình tìm kiếm các microprotein tiềm năng.

ShortStop hoạt động dựa trên khả năng phân loại microprotein thành hai loại: chức năng và không chức năng. Việc phân loại này dựa trên dữ liệu huấn luyện từ các bộ dữ liệu ngẫu nhiên được tạo ra bởi máy tính. Bằng cách so sánh các microprotein tìm thấy với các mẫu giả, ShortStop có thể nhanh chóng quyết định liệu một microprotein mới có khả năng chức năng hay không. Điều này giúp tiết kiệm đáng kể thời gian và tiền bạc trong việc tìm kiếm các microprotein liên quan đến sức khỏe và bệnh tật.

Khi áp dụng ShortStop vào một bộ dữ liệu đã được công bố trước đó, các nhà nghiên cứu đã xác định được 8% microprotein có khả năng chức năng, ưu tiên chúng cho việc theo dõi tiếp theo. Công cụ này cũng giúp xác định các microprotein bị bỏ qua bởi các phương pháp khác, bao gồm cả một microprotein đã được xác nhận bằng cách phát hiện trong các tế bào và mô của con người. Điều này cho thấy ShortStop không chỉ giúp tìm kiếm hiệu quả mà còn giúp khám phá những vùng DNA mới có tiềm năng.

Mới đây, ShortStop đã được sử dụng để phân tích dữ liệu di truyền từ các khối u phổi của con người và mô lân cận bình thường. Kết quả là tạo ra danh sách các microprotein tiềm năng chức năng. Trong số các microprotein mà ShortStop tìm thấy, một số nổi bật đã được biểu hiện nhiều hơn trong mô khối u hơn mô bình thường, cho thấy chúng có thể đóng vai trò là dấu ấn sinh học hoặc microprotein chức năng cho ung thư phổi.

Việc xác định microprotein liên quan đến ung thư phổi này chứng minh giá trị của ShortStop và học máy trong việc ưu tiên các ứng viên cho nghiên cứu và phát triển điều trị trong tương lai. Các nhà nghiên cứu hy vọng rằng ShortStop sẽ giúp họ tìm ra các microprotein mới liên quan đến sức khỏe và bệnh tật. Từ đó, mở ra những con đường mới cho việc chẩn đoán và điều trị các bệnh như ung thư và Alzheimer, hướng tới những tiến bộ quan trọng trong y học trong tương lai.

Thông tin về phát triển của ShortStop tại Viện Salk

Tìm hiểu thêm về Viện Salk

Nguyễn Hoàng Nam, một sinh viên Đại học California tại Los Angeles (Mỹ), vừa đạt được thành công đáng kể khi gọi vốn thành công 500.000 USD (khoảng 13 tỷ đồng) từ Y Combinator, một quỹ đầu tư hàng đầu đã hỗ trợ nhiều công ty ‘kỳ lân’ như Airbnb, Dropbox, OpenAI…

Quá trình gọi vốn từ Y Combinator được đánh giá là vô cùng khó khăn, với tỷ lệ chấp thuận chỉ khoảng 0,6% trong năm nay. Trước khi nhận được sự chấp thuận, Nam, sinh năm 2002, đã hai lần bị Y Combinator từ chối. ‘Khi nhận được thư chấp thuận, mình như vỡ òa. Lần thứ 3 mình nộp vào YC, công ty đã có tệp khách hàng riêng và mình cũng kể được câu chuyện trọn vẹn hơn về sản phẩm’, Hoàng Nam chia sẻ.

Để theo đuổi startup, Nam đã quyết định ‘gap year’ sau khi tốt nghiệp trung học cơ sở. Anh đã theo học tại một ngôi trường nội trú ở Mỹ, nơi anh được tiếp xúc với văn hóa học tập khuyến khích đặt câu hỏi và tự tìm kiếm câu trả lời. Tại đây, Nam cũng tham gia câu lạc bộ đầu tư của trường, học cách phân tích báo cáo tài chính và quản lý một quỹ đầu tư sinh viên trị giá 100.000 USD.

Sau đó, anh theo học ngành Kinh tế tại Đại học California tại Los Angeles. Tuy nhiên, trong hai năm đầu đại học, Nam nhận ra rằng công việc thực tập tại các tập đoàn đa quốc gia khiến anh mất đi sự sáng tạo. ‘Đó là cảm giác mình đóng vai trò như một bánh răng trong guồng máy quá lớn, không thể làm điều gì đó khác biệt. Trong khi, mình muốn tạo ra một sản phẩm là ‘đứa con’ của riêng mình’, Nam nói.

Vì vậy, Nam quyết định chuyển sang học ngành Khoa học máy tính. Mùa hè năm 3 đại học, anh tham gia chương trình nghiên cứu tại Trường Luật của Đại học Stanford. Tại đây, Nam nhận thấy các hãng luật ở Mỹ hầu như không sử dụng AI trong công việc, mặc dù đây là công cụ tiềm năng.

Anh và một người bạn đã quyết định xây dựng hệ thống phần mềm tự động theo dõi và kiểm tra cách luật sư tương tác với công cụ AI. Sau 3 tháng, phiên bản đầu tiên ra đời. Dù chỉ là bản thử nghiệm, cả hai đều nhận thấy tiềm năng khi ứng dụng vào thực tiễn.

Vì thế, hai nam sinh quyết định tạm nghỉ học một năm ở Đại học California để dấn thân startup. Hành trình này không hề dễ dàng. ‘Cũng giống như mọi startup khác, mình liên tục phải trả lời câu hỏi ‘Công ty có đang xây dựng sản phẩm người dùng thực sự cần hay không’. Thậm chí, mỗi sáng thức dậy, mình biết bản thân sẽ lại bị từ chối hoặc gặp lỗi sản phẩm nào đó. Dẫu vậy, mình chấp nhận, xem đó là điều đương nhiên’, Nam nói.

Để hoàn thiện sản phẩm, Nam đã gặp gỡ và đàm phán với hơn 50 hãng luật khắp nước Mỹ, nhưng phần lớn họ đều ‘lắc đầu’ vì không tin tưởng vào sản phẩm của hai nam sinh. ‘Mỗi lần bị từ chối, mình thường tìm hiểu về những yếu tố họ quan tâm, đâu là ưu tiên của hãng luật khi nhìn vào một phần mềm mới để mua về cho công ty. Sau nhiều lần cải thiện, nâng cấp, tăng cường tính bảo mật, cuối cùng, có một hãng luật đồng ý trở thành khách hàng đầu tiên’.

Công ty của Nam chính thức thành lập đầu 2024. Không chỉ lo phần kỹ thuật, cậu còn tự xoay sở với các thủ tục pháp lý từ đăng ký mã số thuế đến thiết kế, vận hành việc bán sản phẩm. Đến nay, sản phẩm của công ty đã được hai hãng luật tại Mỹ với hơn 1.500 luật sư sử dụng và phản hồi tích cực.

Ngoài ngành luật, sản phẩm cũng có thể mở rộng sang các lĩnh vực khác như tài chính và y tế. Trước khi được YC rót vốn, Nam từng hai lần bị từ chối. Đến lần thứ ba, sau vòng hồ sơ, startup của Nam được lựa chọn vào vòng phỏng vấn.

Trong chưa đầy 10 phút, chàng trai Việt đã trình bày rõ ràng về tầm nhìn, sản phẩm, thị trường và lý do tại sao YC nên chọn công ty mình. Cuối cùng, startup của Nam được YC đồng ý rót vốn 500.000 USD. Ngoài ra, Nam còn tham gia chương trình huấn luyện chuyên sâu 10 tuần với các chuyên gia hàng đầu và được hỗ trợ bởi một trong những hệ sinh thái khởi nghiệp lớn nhất thế giới.

Với khoản đầu tư này, Nam dự định sẽ xây dựng đội kỹ sư phần mềm, tăng tốc độ phát triển sản phẩm và đẩy mạnh marketing để tiếp cận nhiều hãng luật hơn.

Nam chia sẻ rằng việc thuyết phục bố mẹ cho mình nghỉ học một năm để khởi nghiệp không hề dễ dàng. ‘Khởi nghiệp là cách nhanh nhất để biết liệu sản phẩm của mình có thực sự hữu ích với người dùng hay không, và liệu ý tưởng đó có thể tạo ra lợi nhuận. Không có cách nào rõ ràng hơn ngoài việc trực tiếp bắt tay vào làm’, Nam chia sẻ.