KS-1C: Biểu tượng cho tham vọng quân sự của Trung Quốc tại Đông Nam Á

KS-1C, một hệ thống phòng không tầm trung hiện đại của Trung Quốc, đã trở thành biểu tượng cho tham vọng quân sự của nước này tại Đông Nam Á. Với việc trang bị radar mảng pha tiên tiến, khả năng tác chiến mạnh mẽ và tầm bắn lên đến 70km, KS-1C không chỉ là một vũ khí chiến lược mà còn là công cụ để Trung Quốc thể hiện sức mạnh quân sự trong khu vực.

Hệ thống KS-1C được phát triển bởi Công ty Công nghiệp Không gian Giang Nam, thuộc Tập đoàn Khoa học và Công nghiệp Hàng không Vũ trụ Trung Quốc. Đây là phiên bản xuất khẩu nâng cấp của HQ-12, được thiết kế để đối phó với các mối đe dọa trên không hiện đại. Sự ra đời của KS-1C đánh dấu bước tiến quan trọng trong lĩnh vực công nghệ quốc phòng của Trung Quốc, khẳng định vị thế của nước này trong thị trường xuất khẩu vũ khí toàn cầu.

KS-1C đã được nhiều quốc gia tại Đông Nam Á, bao gồm Campuchia, Thái Lan, Myanmar, Turkmenistan và Uzbekistan, đưa vào sử dụng. Sự phổ biến của hệ thống này phản ánh tính cạnh tranh và hiệu quả của nó trên thị trường quốc tế. Các quốc gia này đã nhận thấy tiềm năng của KS-1C trong việc tăng cường năng lực phòng không và bảo vệ chủ quyền lãnh thổ.

Một trong những điểm nổi bật của KS-1C là hệ thống radar mảng pha thụ động, cho phép theo dõi đồng thời 50 mục tiêu và dẫn đường cho 8 tên lửa để tấn công 6 mục tiêu cùng lúc. Radar H-200 đa chức năng của hệ thống này có tầm phát hiện lên đến 70km, cải thiện đáng kể so với các hệ thống trước đó. Khả năng này giúp KS-1C có thể đối phó với nhiều loại mục tiêu khác nhau, từ máy bay chiến đấu đến tên lửa hành trình.

Tên lửa KS-1C có các đặc điểm kỹ thuật ấn tượng, bao gồm tầm bắn từ 5km đến 70km và độ cao từ 0,3km đến 27km. Hệ thống này cũng sử dụng ống phóng thay vì ray phóng, giúp tăng tính linh hoạt và giảm thời gian chuẩn bị phóng. Thiết kế này cho phép KS-1C có thể hoạt động hiệu quả trong nhiều tình huống chiến đấu khác nhau.

KS-1C được thiết kế để đối phó với nhiều loại mối đe dọa trên không, bao gồm máy bay chiến đấu và tên lửa hành trình. Hệ thống này cũng có khả năng hoạt động như một phần của mạng lưới phòng không tích hợp, phối hợp với các hệ thống khác để tạo ra một lưới phòng không phân tầng hiệu quả. Điều này giúp tăng cường khả năng phòng thủ của các quốc gia sử dụng KS-1C.

Tuy nhiên, sự thiếu hụt mạng lưới radar tích hợp và khả năng không chiến hạn chế của một số quốc gia tại Đông Nam Á có thể làm giảm hiệu quả của KS-1C trong các tình huống xung đột thực tế. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển một hệ thống phòng không tích hợp toàn diện. Các quốc gia cần đầu tư vào việc xây dựng và nâng cấp hạ tầng phòng không để tối ưu hóa hiệu quả của KS-1C.

Việc Campuchia triển khai KS-1C gần biên giới Thái Lan phản ánh xu hướng hiện đại hóa quân đội và sự phụ thuộc ngày càng tăng vào công nghệ quân sự Trung Quốc. Hệ thống này không chỉ tăng cường khả năng phòng không mà còn là biểu tượng cho mối quan hệ quân sự ngày càng sâu sắc giữa Campuchia và Trung Quốc trong bối cảnh cạnh tranh địa chính trị gay gắt ở khu vực Đông Nam Á. Campuchia đã nhận được sự hỗ trợ đáng kể từ Trung Quốc trong việc nâng cấp năng lực quân sự, và KS-1C là một phần quan trọng của quá trình này.

Trung Quốc đã và đang tăng cường ảnh hưởng quân sự tại Đông Nam Á thông qua việc xuất khẩu vũ khí và công nghệ quốc phòng. Việc các quốc gia trong khu vực lựa chọn KS-1C không chỉ phản ánh nhu cầu an ninh của họ mà còn thể hiện sự tin tưởng vào năng lực của Trung Quốc trong lĩnh vực quốc phòng. Tuy nhiên, điều này cũng làm dấy lên lo ngại về sự cạnh tranh và căng thẳng quân sự trong khu vực.

Chính phủ Hoa Kỳ đã chính thức phê duyệt việc bán hệ thống tên lửa phòng không MIM-23 HAWK cho Ukraine, với giá trị hợp đồng lên tới 172 triệu đô la. Đây là lần đầu tiên Ukraine mua một hệ thống tên lửa phòng không từ Hoa Kỳ, dù rằng hệ thống này không còn mới.

Thoả thuận mua sắm bao gồm không chỉ hệ thống tên lửa mà còn các dịch vụ và công việc liên quan để đảm bảo khả năng chiến đấu của các tổ hợp đang hoạt động. Cần lưu ý rằng tất cả các tổ hợp MIM-23 HAWK của Hoa Kỳ đều đã ngừng hoạt động và cần được sửa chữa và phục hồi trước khi được chuyển giao cho Ukraine.

Công việc sửa chữa và phục hồi hệ thống này sẽ được thực hiện bởi Tập đoàn Sielman của Hy Lạp, trong khi RTX (Raytheon) – nhà phát triển và sản xuất các hệ thống phòng không này, chỉ giữ vai trò thầu phụ. Hy Lạp cũng là đơn vị vận hành MIM-23 HAWK, do đó họ có kinh nghiệm để bảo trì hệ thống này.

Trước đó, vào cuối tháng 4 năm 2024, Tập đoàn Sielman đã nhận được hợp đồng dài hạn để sửa chữa MIM-23 HAWK cho Ukraine, với chi phí là 49,9 triệu đô la và thời hạn được tính đến năm 2029. Hợp đồng này có vẻ liên quan đến việc vào đầu tháng 4 năm 2024, Mỹ đã đồng ý bán cho Ukraine gói dịch vụ và công việc đại tu, phục hồi cũng như hỗ trợ các tổ hợp MIM-23 HAWK.

Hệ thống MIM-23 HAWK Phase III có khả năng tiêu diệt các mục tiêu khí động học ở tầm bắn lên đến 45-50 km và độ cao tối đa 20 km. Tên lửa được trang bị hệ thống dẫn đường radar bán chủ động.

Ukraine đã nhận được các tổ hợp này theo dạng viện trợ từ năm 2022, ban đầu từ Tây Ban Nha, và Kyiv đang vận hành một số lượng khá lớn, mặc dù không được công bố rộng rãi. Tại Hoa Kỳ, MIM-23 HAWK đã ngừng hoạt động từ thập niên 1990, nhưng vẫn đang được sử dụng tại hơn 10 quốc gia.

Bộ trưởng Quốc phòng Đức, Boris Pistorius, thông báo rằng Đức sẵn sàng cung cấp thêm hai hệ thống phòng không Patriot cho Ukraine. Tuy nhiên, việc này phụ thuộc vào việc sớm bổ sung thiết bị thay thế để đảm bảo năng lực tác chiến và hoạt động huấn luyện của quân đội Đức. Ông nhấn mạnh rằng nếu không có Patriot, lực lượng vũ trang sẽ không thể duy trì năng lực đào tạo trong vòng 1-2 năm.

Đức đang tích cực tìm kiếm sự hợp tác với các quốc gia châu Âu khác để xác định bên nào đang sở hữu hệ thống Patriot và có thể chuyển giao cho Ukraine. Các quốc gia này sẽ bán lại thiết bị để những nước khác viện trợ cho Kiev. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận rằng điều kiện tiên quyết là các nước sở hữu Patriot phải đồng ý bàn giao.

Thủ tướng Na Uy, Jonas Gahr Store, thể hiện sự ủng hộ và tuyên bố rằng Na Uy sẵn sàng chia sẻ chi phí với Đức trong quá trình chuyển giao, cho rằng đây là giải pháp tức thời nhất có thể đưa ra ở thời điểm hiện tại.

Thủ tướng Đức, Friedrich Merz, nêu rõ rằng trong số 9 hệ thống Patriot mà quân đội Đức hiện sở hữu, sẽ có 2 tổ hợp được chuyển cho Ukraine. Việc này được thực hiện với kỳ vọng Mỹ sẽ cung cấp các hệ thống thay thế. Tuy nhiên, hiện tại Đức vẫn chưa mua được thiết bị mới và vẫn đang thảo luận với Mỹ về nguồn cung.

Hệ thống Patriot là vũ khí có giá trị lớn nhất mà Mỹ và các đồng minh đã viện trợ cho Ukraine. Mỗi tổ hợp có giá gần 1,1 tỷ USD. Ukraine đang vận hành các tổ hợp Patriot được trang bị tên lửa PAC-3 MSE hiện đại do Mỹ sản xuất, với khả năng bắn hạ máy bay trong phạm vi 120km và tên lửa đạn đạo trong tầm 60km.

Theo truyền thông Mỹ, Ukraine đang có ít nhất 8 hệ thống Patriot, trong đó 6 tổ hợp đang hoạt động và 2 tổ hợp khác đang trong quá trình sửa chữa. Ukraine nhiều lần đánh giá cao hiệu quả của Patriot, coi đây là vũ khí duy nhất có khả năng đánh chặn tên lửa siêu vượt âm Kinzhal và tên lửa đạn đạo Iskander-M của Nga.

Tuy nhiên, hiệu quả của Patriot tại Ukraine đang giảm dần do lượng tên lửa và bệ phóng ngày càng cạn kiệt, trong khi một số khẩu đội đã bị Nga phá hủy trong các cuộc tập kích. Đại tá Yuri Ignat, Thư ký báo chí Bộ Tư lệnh không quân Ukraine, thừa nhận rằng việc Nga liên tục nâng cấp tên lửa đạn đạo Iskander-M đã khiến Patriot không đạt hiệu quả như mong muốn.