Khi kỳ nghỉ đến và đồng hồ báo thức bị tắt, cơ thể chúng ta có cơ hội để phục hồi và cân bằng lại sau một thời gian dài làm việc căng thẳng. Trong suốt năm làm việc, chúng ta thường tích lũy một khoản nợ ngủ mãn tính – một sự thiếu hụt về giấc ngủ mà cơ thể cần để phục hồi và tái tạo năng lượng. Và cơ thể chúng ta đều ghi nhận lại những thiếu hụt này.

Trong kỳ nghỉ, được giải phóng khỏi những khởi đầu sớm và email đêm khuya, các hệ thống nội bộ của chúng ta nắm lấy cơ hội để tái cân bằng. Không hiếm khi chúng ta ngủ thêm một hoặc hai giờ mỗi đêm trong vài ngày đầu tiên đi vắng. Đó không phải là sự lười biếng; đó là quá trình phục hồi của cơ thể để bù đắp cho sự thiếu hụt về giấc ngủ.

Điều quan trọng là giấc ngủ trong kỳ nghỉ không chỉ kéo dài về thời gian mà còn thay đổi về cấu trúc. Với ít xáo trộn và ít áp lực bên ngoài, chu kỳ giấc ngủ trở nên đều đặn hơn và chúng ta thường trải nghiệm nhiều giấc ngủ sóng chậm – giai đoạn sâu nhất, có liên quan đến việc chữa lành thể chất và hỗ trợ miễn dịch. Cơ thể sử dụng cửa sổ này không chỉ để sửa chữa mô mà còn để điều chỉnh trao đổi chất, giảm viêm nhiễm và phục hồi dự trữ năng lượng.

Chu kỳ thức – ngủ của chúng ta được điều chỉnh bởi nhịp sinh học, được kiểm soát bởi đồng hồ chính của não – nhân suprachiasmatic trong vùng dưới đồi. Những nhịp điệu này phản ứng với ánh sáng, nhiệt độ và thói quen. Và khi chúng ta quá mệt mỏi hoặc quá kích thích, chúng có thể trôi ra khỏi đồng bộ với môi trường. Việc ngủ nướng cho phép hệ thống sinh học của bạn tái hiệu chỉnh, sắp xếp lại thời gian nội bộ với ánh sáng ban ngày thực tế.

Việc rèn luyện lại này dẫn đến chu kỳ giấc ngủ mạch lạc hơn và sự tỉnh táo ban ngày tốt hơn. Giấc ngủ nướng trong kỳ nghỉ cũng có liên quan đến việc giảm hormone căng thẳng. Cortisol, được tiết ra bởi tuyến thượng thận, tuân theo một mô hình hàng ngày, đạt đỉnh vào buổi sáng sớm để giúp chúng ta bắt đầu. Căng thẳng mãn tính – từ nhu cầu công việc, đi lại hoặc thông báo liên tục – có thể làm tăng mức cortisol và phá vỡ nhịp điệu này.

Khi bạn nghỉ ngơi, sản xuất cortisol trở lại bình thường. Thức dậy mà không có một sự kích thích adrenaline cho phép kiến trúc giấc ngủ (mô hình các giai đoạn giấc ngủ) ổn định, dẫn đến ít gián đoạn và đêm nghỉ ngơi hơn. Một trong những đặc điểm nổi bật của giấc ngủ trong kỳ nghỉ là sự gia tăng các giấc mơ sinh động – đôi khi đáng lo ngại. Điều này là do một hiện tượng gọi là phục hồi REM.

Khi chúng ta thiếu ngủ, não bộ ức chế giấc ngủ REM (rapid eye movement) để ưu tiên các giai đoạn sâu, phục hồi. Một khi áp lực giảm – ví dụ như trong một tuần lễ lười biếng dưới ánh nắng mặt trời – não bộ bù đắp cho REM đã mất, dẫn đến các tậpisodes mơ dài và mạnh hơn. Xa từ việc không quan trọng, giấc ngủ REM rất quan trọng đối với việc củng cố trí nhớ, điều chỉnh tâm trạng và linh活性 nhận thức.

Giấc ngủ cũng ảnh hưởng đến cấu trúc cơ thể. Khi bạn nằm xuống, cột sống của bạn được nghỉ ngơi từ áp lực liên tục của trọng lực. Trong ngày, khi bạn đứng và di chuyển, các đĩa đệm giữa các đốt sống – các miếng đệm mềm, giống như đệm giữa các đốt sống – từ từ mất chất lỏng và trở nên hơi phẳng hơn. Việc ngủ nướng cho phép các đĩa này có nhiều thời gian hơn để tái tạo và trở lại hình dạng ban đầu.

Đó là lý do bạn cao hơn một chút vào buổi sáng – và thậm chí cao hơn sau một giấc ngủ dài. Đồng thời, các vết vi裂 trong cơ, các dây chằng bị căng và các khớp bị quá tải đều có lợi từ các giai đoạn sửa chữa tế bào kéo dài, đặc biệt là trong các giai đoạn giấc ngủ sâu.

Liệu chúng ta có nên ngủ nướng vào mỗi cuối tuần? Không nhất thiết. Mặc dù thỉnh thoảng ngủ nướng có thể giúp phục hồi từ sự thiếu ngủ cấp tính, nhưng việc ngủ quá nhiều – đặc biệt là vượt quá chín giờ mỗi đêm – có thể là một dấu hiệu cảnh báo. Nó liên quan đến một số nghiên cứu về tỷ lệ trầm cảm cao hơn, bệnh tim mạch và tử vong sớm. Mặc dù giấc ngủ dài có thể là một triệu chứng, không phải là nguyên nhân.

Mỗi người đều có nhịp điệu sinh học của riêng mình và điều quan trọng là phải lắng nghe cơ thể. Thỉnh thoảng ngủ nướng có thể giúp ích cho việc phục hồi và tái tạo năng lượng. Hãy để cơ thể bạn làm những gì nó cần làm khi được cho phép.

Hội chứng Kleine-Levin, một tình trạng thần kinh hiếm gặp, đã thu hút sự quan tâm của cộng đồng y học quốc tế do các triệu chứng đặc biệt và ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống của bệnh nhân. còn được biết đến với tên gọi hội chứng nàng ngủ hoặc hội chứng ngủ gia đình, tình trạng này gây ra các giai đoạn ngủ dài bất thường, kéo dài từ 16 đến 20 giờ mỗi ngày. Mặc dù hiếm gặp, nhưng hội chứng này đã được ghi nhận ảnh hưởng đến một đến năm người trên một triệu dân, với tỷ lệ mắc cao hơn ở người Do Thái Ashkenazi.

Tính đến nay, chỉ có khoảng 500 trường hợp được báo cáo trên các tạp chí y học. Sự phân bố giới tính của hội chứng này cho thấy 70% người mắc là nam giới, tuy nhiên, tình trạng này không phân biệt giới tính và có thể ảnh hưởng đến cả nam và nữ. Các triệu chứng thường xuất hiện ở giai đoạn vị thành niên sớm và kéo dài trung bình 14 năm, gây ra nhiều khó khăn cho bệnh nhân và gia đình.

Các nghiên cứu y học xếp hội chứng Kleine-Levin vào nhóm rối loạn quá mức ngủ, cùng với chứng ngủ gật. Một đợt bùng phát của hội chứng này được định nghĩa là các triệu chứng kéo dài ít nhất hai ngày, trung bình kéo dài khoảng 10 ngày nhưng có thể kéo dài hàng tuần. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, bệnh nhân có thể ngủ liên tục tới 70 ngày. Trong các đợt bùng phát, người bệnh thường trải qua tình trạng đói dữ dội, ảo giác và ham muốn tình dục cao.

Các triệu chứng cụ thể của hội chứng Kleine-Levin bao gồm buồn drowsiness cực độ, tăng cảm giác thèm ăn, tăng cân, ham muốn tình dục tăng cao, ảo giác, thay đổi hành vi, lo lắng hoặc trầm cảm và mất trí nhớ. Đặc biệt, các đợt bùng phát có thể xảy ra đột ngột, làm tăng nguy cơ chấn thương nếu bệnh nhân vận hành xe cơ giới hoặc máy móc. Do đó, người mắc hội chứng này được khuyên ở nhà trong một môi trường an toàn trong các đợt bùng phát để giảm thiểu rủi ro.

Về nguyên nhân, các nhà nghiên cứu vẫn chưa xác định rõ ràng nguyên nhân chính xác của hội chứng Kleine-Levin. Tuy nhiên, họ cho rằng tình trạng này có thể liên quan đến yếu tố di truyền hoặc do một căn bệnh hoặc chấn thương gây tổn thương vùng dưới đồi, phần não chịu trách nhiệm điều chỉnh giấc ngủ. Ngoài ra, một số trường hợp có thể được kích hoạt bởi nhiễm trùng, sử dụng chất, sang chấn đầu, gắng sức thể chất hoặc căng thẳng.

Trong các đợt bùng phát của hội chứng Kleine-Levin, trí nhớ của bệnh nhân thường bị hạn chế. Họ có thể thực hiện các hành động cơ bản như ăn và sử dụng nhà vệ sinh, nhưng gặp khó khăn với các chức năng thể chất ngoài các hành vi cơ bản này do sự mệt mỏi cực độ.

Hiện tại, điều trị hội chứng Kleine-Levin tập trung vào việc sử dụng các loại thuốc như lithium, steroid và thuốc kích thích để giảm tần suất, thời gian và mức độ nghiêm trọng của các đợt bùng phát. Đồng thời, trị liệu tâm lý cũng được khuyến nghị cùng với các phương pháp điều trị này để giúp bệnh nhân kiểm soát các triệu chứng như ham muốn tình dục quá mức, lo lắng và trầm cảm, từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống.

Trong thế giới doanh nghiệp Mỹ, một xu hướng mới đang nổi lên: giấc ngủ không còn là kẻ thù của thành công, mà là một phần quan trọng trong chiến lược lãnh đạo. Các CEO hàng đầu đang dần bỏ đi quan niệm ‘ngủ ít mới thành công’ từng phổ biến ở Thung lũng Silicon hơn một thập kỷ trước.

Peter Barsoom, CEO của một công ty dược phẩm Mỹ, là một trong những người đã thay đổi quan điểm của mình về giấc ngủ. Với hơn 20 năm kinh nghiệm làm việc tại các công ty tài chính lớn như Morgan Stanley và Merrill Lynch, Barsoom từng tin rằng ngủ ít là chìa khóa để thành công. Anh chỉ ngủ ba tiếng mỗi ngày, dậy lúc 4h30 sáng để làm việc. Tuy nhiên, sau nhiều năm làm việc cường độ cao, Barsoom đã chuyển sang ‘ngủ kỹ’ như một chiến lược mới.

Hiện tại, Barsoom ngủ 6-8 tiếng mỗi đêm. ‘Phiên bản 22 tuổi của tôi chắc sẽ cười nhạo điều này’, ông nói, ‘Nhưng giờ tôi luôn ưu tiên giấc ngủ’. Thay đổi của Barsoom phản ánh xu hướng chung trong giới lãnh đạo doanh nghiệp Mỹ.

Theo báo cáo của tổ chức sức khỏe McKinsey Health Institute, ‘nền kinh tế giấc ngủ’ đã vượt 500 tỷ USD, khi người tiêu dùng chi mạnh cho thiết bị đeo tay, mặt nạ ngủ và nệm giá từ vài nghìn đến 20.000 USD. Khảo sát do Deloitte Mỹ công bố cũng cho thấy 41% người trưởng thành sẵn sàng bỏ tiền để cải thiện chất lượng giấc ngủ.

Daniel Ramsey, CEO công ty cung cấp nhân sự MyOutDesk, cũng đã thay đổi quan điểm của mình về giấc ngủ. Ông từng chạy theo phong trào ‘hustle porn’, đề cao làm việc không ngừng và coi ngủ là lãng phí. Tuy nhiên, giờ đây ông đã hiểu rằng đó không phải là cách để thành công lâu dài.

Ramsey theo dõi giấc ngủ hằng ngày và tập thói quen nghỉ ngơi đúng giờ. ‘Tôi muốn dẫn dắt chứ không kiểm soát. Tôi cần tỉnh táo để lắng nghe thay vì phản ứng. Khi ngủ đủ, mọi việc dễ dàng hơn’, ông nói.

Arianna Huffington, CEO công ty công nghệ hành vi Thrive, xem việc chuẩn bị cho giấc ngủ là ‘nghi thức thiêng liêng’. Bà bỏ điện thoại ngoài phòng, uống trà hoa cúc hoặc lavender và đọc sách trước khi ngủ.

Tom Pickett, CEO nền tảng sức khỏe tinh thần Headspace, coi giấc ngủ quan trọng như tập thể dục hay dự họp hội đồng quản trị. ‘Nếu giấc ngủ bị ảnh hưởng, mọi thứ khác cũng đi xuống’, ông nói.

Tỷ phú Jeff Bezos cũng khẳng định ông luôn ưu tiên ngủ đủ 8 tiếng mỗi đêm vì điều này giúp duy trì năng lượng, cải thiện khả năng tư duy và ra quyết định hiệu quả trong vai trò lãnh đạo.

Tiến sĩ Wendy Troxel, chuyên gia giấc ngủ tại RAND Corporation, cho biết thái độ của các CEO với giấc ngủ đã thay đổi rõ rệt từ đầu những năm 2000. Bà từng dành 10 năm đầu sự nghiệp để thuyết phục mọi người rằng ngủ là cần thiết.

‘Giờ thì ngược lại, ai muốn đạt hiệu suất cao đều phải đưa giấc ngủ vào chiến lược’, bà nói. Tuy nhiên, theo Troxel, ngủ lại là thách thức lớn với các lãnh đạo cấp cao, góp phần thúc đẩy sự bùng nổ của thị trường chăm sóc giấc ngủ.

Các nghiên cứu đã chứng minh ngủ sâu giúp cải thiện não bộ, tăng hiệu suất, ổn định cảm xúc và giảm nguy cơ bệnh tim mạch, lo âu, trầm cảm. ‘Giấc ngủ ảnh hưởng trực tiếp đến phán đoán và ra quyết định’, Troxel nói.

Thói quen ngủ chung giường với con ở châu Á đang là một chủ đề nóng được bàn luận rộng rãi trong cộng đồng phụ huynh. Mặc dù ở Mỹ và nhiều nước phương Tây, việc ngủ chung giường với con được coi là điều cấm kỵ và thiếu an toàn, nhưng ở châu Á, đặc biệt là Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ và Việt Nam, đây lại là một thói quen phổ biến.

Ở Hàn Quốc, nhiều gia đình vẫn duy trì thói quen ngủ chung giường với con cho đến khi trẻ lớn lên. Chị Inae Kim, một phụ huynh ở Seoul, cho biết cô và chồng cùng hai con gái 5 và 7 tuổi ngủ trên hai chiếc giường cỡ lớn kê sát nhau. Dù biết rằng ngủ ngon hơn khi không có trẻ con nằm bên, nhưng chị Kim vẫn chiều ý chồng vì anh tin rằng ngủ chung giường là cách gắn kết tình cảm cha mẹ với con cái.

Tương tự, ở Hong Kong, Trung Quốc, chị Vicky Tsang cũng cùng con trai 8 tuổi ngủ trên một chiếc giường đôi duy nhất. Chị cho biết việc ngủ cùng con không chỉ là tiện lợi mà còn là khoảnh khắc yên bình hiếm hoi sau một ngày dài. Chị Tsang chia sẻ rằng việc ngủ chung giường với con mang lại cảm giác ấm áp và an toàn cho cả gia đình.

Ở Ấn Độ, chuyên gia tư vấn giấc ngủ Himani Dalmia cho biết nhiều phụ huynh thành thị hiện đại vẫn tìm đến cô để hỏi về việc ngủ chung với con. Bản thân chị Dalmia vẫn ngủ với hai con, hiện đã 7 và 9 tuổi, và không thấy có gì sai trái. Chị Dalmia cho rằng việc ngủ chung giường với con giúp tăng cường mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái.

Một khảo sát năm 2010 cho thấy hơn 60% gia đình tại Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và hơn 70% tại Ấn Độ, Đông Nam Á có thói quen ngủ chung giường với con. Trong khi đó, tỷ lệ này ở các nước như Mỹ, Canada, Australia chỉ dao động 5-15%. Điều này cho thấy sự khác biệt lớn về văn hóa và quan điểm về việc ngủ chung giường với con giữa các quốc gia.

Tuy nhiên, việc ngủ chung giường với con cũng có những thách thức. Một số cha mẹ thừa nhận giấc ngủ bị gián đoạn thường xuyên, ảnh hưởng đến năng suất công việc vào hôm sau. Không ít người cũng cảm thấy khó giữ được sự riêng tư trong đời sống vợ chồng khi luôn có sự hiện diện của con trẻ ngay trên giường.

Quá trình ‘chia giường’ với con không đơn giản, đặc biệt là khi trẻ đã quen cảm giác an toàn, ấm áp bên cha mẹ. Việc chuyển sang ngủ riêng dễ dẫn đến phản ứng tiêu cực như khóc, lo lắng hoặc mất ngủ. Áp lực xã hội cũng có thể đến từ hai chiều. Nếu ở phương Tây, ngủ chung bị xem là ‘kém khoa học’ thì tại nhiều xã hội Đông Á, việc tách giường sớm đôi khi lại bị đánh giá là lạnh lùng hoặc thiếu tình cảm.

Trở về với câu chuyện của gia đình chị Kim ở Seoul, một số bạn của chị có con ngủ chung giường với bố mẹ đến tận 12 tuổi, ngay cả khi điều đó ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ và đời sống tình dục của cha mẹ. Điều này cho thấy rằng việc ngủ chung giường với con là một vấn đề phức tạp và nhạy cảm, đòi hỏi sự cân nhắc và thảo luận kỹ lưỡng giữa các thành viên trong gia đình.

Tìm hiểu thêm về vấn đề này và các quan điểm khác nhau về việc ngủ chung giường với con trên toàn thế giới.

Samsung Galaxy Watch8 – Sự tiến hóa vượt trội của đồng hồ thông minh Android

Đồng hồ thông minh Galaxy Watch8 của Samsung tiếp tục xu hướng cung cấp các tính năng sức khỏe và lối sống mới mẻ, tuy nhiên, người dùng vẫn phải thực hiện việc sạc pin hàng ngày. Điểm nổi bật của thiết bị này là tích hợp sẵn trợ lý ảo AI Gemini của Google, mang lại sự tiện lợi khi điều khiển bằng giọng nói. Bên cạnh đó, AI của Samsung cũng đã được cải thiện để nâng cao khả năng theo dõi hoạt động, tập thể dục, giấc ngủ và mức độ căng thẳng.

Một trong những tính năng đáng chú ý của Galaxy Watch8 là khả năng đo mức kháng oxy hóa, giúp người dùng theo dõi sức khỏe của mình một cách toàn diện hơn. Hơn nữa, AI của Samsung cũng có thể hỗ trợ người dùng huấn luyện để chạy marathon và cải thiện chất lượng giấc ngủ. Về thiết kế, đồng hồ này có thiết kế mỏng hơn và màn hình sáng hơn so với thế hệ trước, nhưng giá khởi điểm đã tăng lên 349,99 USD. Mặc dù có sự tăng giá và thời lượng pin trung bình, Galaxy Watch8 vẫn sở hữu đủ khả năng hữu ích để dẫn đầu cuộc đua với các đối thủ Wear OS và xứng đáng với giải thưởng Lựa chọn của Biên tập viên cho đồng hồ thông minh tương thích Android.

Trong bài đánh giá này, tôi đã thử nghiệm phiên bản Galaxy Watch8 40mm, chỉ có Bluetooth, với khung màu bạc và dây đeo thể thao màu trắng. Ngoài ra, còn có phiên bản 44mm có giá 379,99 USD và thêm LTE với giá 50 USD. So với các đối thủ, Galaxy Watch8 vẫn có tính cạnh tranh với các flagship của các công ty khác, chẳng hạn như Pixel Watch3 có giá khởi điểm là 349 USD và Apple Watch Series 10 có giá từ 399 USD.

Đồng hồ có thiết kế đẹp và nhiều tính năng mới như đo mức kháng oxy hóa, hỗ trợ chạy marathon và cải thiện giấc ngủ. Tuy nhiên, thời lượng pin chỉ khoảng một ngày và người dùng cần sạc pin hàng ngày. Watch8 cũng được trang bị các tính năng跟踪 sức khỏe mạnh mẽ như cảm biến BioActive, hỗ trợ theo dõi nhiều chỉ số sức khỏe như nhịp tim, nhịp mạch, nồng độ oxy trong máu…

Một tính năng mới đáng chú ý là trợ lý ảo AI Running Coach giúp người dùng huấn luyện chạy bộ và đặt mục tiêu cho bản thân. Người dùng cũng có thể sử dụng tính năng đo mức kháng oxy hóa để theo dõi sức khỏe của mình. Galaxy Watch8 sử dụng hệ điều hành Wear OS 6 và giao diện One UI 8 của Samsung. Đồng hồ có nhiều ứng dụng hỗ trợ và có thể kết nối với điện thoại Android.

Tổng kết, Galaxy Watch8 là một trong những smartwatch Android tốt nhất hiện nay với nhiều tính năng mới và thiết kế đẹp. Tuy nhiên, thời lượng pin chỉ khoảng một ngày và người dùng cần sạc pin hàng ngày. Với những tính năng vượt trội và thiết kế cao cấp, Galaxy Watch8 chắc chắn là một lựa chọn tuyệt vời cho những người đang tìm kiếm một chiếc đồng hồ thông minh Android.