Ở phía Tây Bắc thành phố Đà Nẵng, một điểm đến du lịch mới vừa được khai trương, đó là Trung tâm Văn hóa du lịch cộng đồng Tà Lang – Giàn Bí, tọa lạc tại phường Hải Vân. Đây không chỉ là nơi sinh hoạt mới của người Cơ tu mà còn là điểm nhấn quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc này.

Trung tâm Văn hóa du lịch cộng đồng Tà Lang – Giàn Bí được xây dựng trên diện tích 6.250m2 tại Khu tái định cư Tà Lang – Giàn Bí, thuộc phường Hải Vân, thành phố Đà Nẵng. Dự án này được đầu tư với quy mô hơn 14,9 tỷ đồng, bao gồm khối nhà trung tâm văn hóa du lịch cộng đồng với diện tích xây dựng 910m2 và tổng diện tích sàn khoảng 750m2. Dự án được khởi công vào ngày 31/10/2024 và chính thức khánh thành vào ngày 28/6/2025.

Được biết, trung tâm này không chỉ đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của 240 hộ đồng bào Cơ tu tại khu vực, những người thuộc diện giải tỏa dự án Đường Hồ Chí Minh đoạn La Sơn – Túy Loan, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn, phát huy và lan tỏa giá trị văn hóa truyền thống của người Cơ tu. Qua đó, tạo điều kiện cho người dân phát triển du lịch, nâng cao đời sống và hướng tới một tương lai phát triển bền vững.

Sự ra đời của Trung tâm Văn hóa du lịch cộng đồng Tà Lang – Giàn Bí thể hiện nỗ lực của chính quyền địa phương và các ban ngành trong việc xây dựng không gian văn hóa, góp phần đa dạng hóa các sản phẩm du lịch tại Đà Nẵng, đặc biệt là du lịch cộng đồng. Đây cũng là một điển hình trong việc phát huy sức mạnh của văn hóa trong phát triển kinh tế – xã hội, đồng thời giữ gìn bản sắc dân tộc trong thời kỳ hội nhập.

Ở Quảng Ninh, nhiều người phụ nữ đã và đang khởi nghiệp thành công bằng tình yêu bản sắc văn hóa dân tộc, đóng góp vào sự phát triển kinh tế – xã hội địa phương một cách bền vững. Tại xã biên giới Hải Sơn, chị Sần Móc Lộc, người dân tộc Sán Chỉ, đã chọn một hướng đi mới và sáng tạo: phát triển du lịch từ hoa sim. Với chỉ 10.000 đồng, du khách có thể vào vườn để tham quan, chụp ảnh và trải nghiệm không gian văn hóa vùng cao.

Mô hình du lịch của chị Lộc không chỉ mang lại thu nhập cho gia đình mình mà còn truyền cảm hứng cho bà con xung quanh. Hiện tại, khu vực này đã trở thành một điểm đến hấp dẫn, nơi du khách có thể tận hưởng không gian xanh và trải nghiệm cuộc sống nông thôn. Nhiều người dân địa phương đã bắt đầu trồng các loại cây, tạo thành một khu sinh thái liên hoàn để phát triển các tour du lịch trải nghiệm.

Không chỉ chị Lộc, chị Trương Thị Thanh Hương, phường Yên Tử, cũng đã mạnh dạn đầu tư vào mô hình du lịch cộng đồng, nhằm giới thiệu văn hóa người Dao Thanh Y đến với du khách. Chị Hương đã xây dựng nhà hàng Dao Thanh Y Yên Tử, nơi du khách có thể thưởng thức ẩm thực truyền thống, trải nghiệm tắm thuốc, thêu thổ cẩm, làm bánh, và giao lưu hát múa. Du khách cũng có cơ hội tìm hiểu về các nghi lễ văn hóa của người Dao, qua đó tăng cường sự hiểu biết và gắn kết giữa các cộng đồng.

Ở vùng đất Tiên Yên, chị Lê Thị Bích Hạnh, Chủ tịch CLB Đầu tư và khởi nghiệp Tiên Yên, đã thành lập Hợp tác xã (HTX) Chế biến, tiêu thụ nông sản Tiên Yên. HTX không chỉ thu mua trà cho bà con mà còn chế biến, giới thiệu sản phẩm qua hội chợ OCOP và các nền tảng số. Bên cạnh đó, chị Hạnh cũng xây dựng homestay Pạc Sủi, nhanh chóng trở thành điểm đến hấp dẫn cho du khách.

Du khách đến homestay Pạc Sủi không chỉ để nghỉ dưỡng mà còn được hòa mình vào không gian xanh, tắm thác, uống trà, thưởng thức các món ăn đặc sản như gà Tiên Yên, bánh gật gù. Họ cũng có cơ hội trò chuyện cùng người bản địa và trải nghiệm văn hóa dân tộc Dao. Qua đó, chị Hạnh không chỉ góp phần phát triển kinh tế địa phương mà còn tích cực trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa của người dân Dao.

Những người phụ nữ như chị Lộc, chị Hương, chị Hạnh đang góp phần mở ra hướng phát triển kinh tế mới cho quê hương. Họ không chỉ làm du lịch, làm kinh tế mà còn là những người gìn giữ, lan tỏa văn hóa dân tộc một cách thiết thực và bền vững. Thông qua các hoạt động của mình, họ đã thể hiện sự tận tâm và sáng tạo trong việc kết hợp giữa phát triển kinh tế và bảo tồn văn hóa, tạo ra các giá trị bền vững cho địa phương và cho cộng đồng.

Lệ Sơn, một vùng quê nằm giữa dãy núi Trường Sơn hùng vĩ và dòng sông Gianh trầm mặc, vẫn giữ được vẻ đẹp nguyên sơ và trầm lặng của mình. Với cảnh quan thiên nhiên chưa bị xâm lấn, kiến trúc truyền thống, nếp sống cộng đồng và những giá trị văn hóa – lịch sử phong phú, Lệ Sơn đang sở hữu những nguồn lực quý giá mà nhiều nơi khác ao ước.

Nằm ở vị trí thuận lợi với ga đường sắt đi qua, Lệ Sơn có tiềm năng lớn để phát triển du lịch. Cảnh sắc mộc mạc của làng quê, lũy tre, nhà rường, giếng cổ cùng với sinh kế nông nghiệp và đặc sản bản địa như con chắt chắt sông Gianh đang trở thành những điểm nhấn thu hút. Hoạt động cộng đồng như câu lạc bộ dân vũ đa thế hệ hay nghề trồng mè, trồng đậu, trồng bắp, nuôi gia súc gia cầm… nếu được kết nối và phát triển một cách khéo léo, sẽ trở thành những sản phẩm du lịch hấp dẫn gắn với trải nghiệm thực tế và giáo dục văn hóa, sinh thái.

Lệ Sơn có đầy đủ nền tảng để trở thành hình mẫu cho hướng đi mới này. Với không gian đậm chất làng, con người mộc mạc mà kiên cường, văn hóa giàu bản sắc và cảnh quan chưa bị pha tạp, Lệ Sơn hoàn toàn có thể phát triển du lịch dựa vào bản sắc, nuôi sống ký ức làng quê bằng hơi thở của kinh tế sáng tạo. Vấn đề không nằm ở việc thiếu tài nguyên, mà ở chỗ cần có sự phối hợp bài bản giữa chính quyền, cộng đồng và các nhà chuyên môn để xây dựng mô hình du lịch bền vững.

Du lịch sẽ không phá vỡ nếp làng, mà trở thành động lực để người dân giữ gìn những gì đáng quý; không đơn thuần tạo thu nhập, mà còn khơi dậy niềm tự hào về nơi chốn đã sinh ra họ. Khi Lệ Sơn phát triển du lịch một cách hài hòa, nơi này không chỉ hiện diện trên bản đồ du lịch Việt Nam, mà còn tỏa sáng như một biểu tượng của sự phát triển hài hòa giữa “bản sắc – sinh kế – con người”, thích nghi hoàn toàn với trường tự nhiên, tạo nên du lịch cộng đồng đa giá trị.

Với chiến lược phát triển du lịch đúng đắn và bền vững, Lệ Sơn có thể trở thành một điểm đến lý tưởng cho những du khách muốn trải nghiệm văn hóa, lịch sử và cảnh quan thiên nhiên nguyên sơ. Đồng thời, du lịch cũng sẽ góp phần vào việc bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa – lịch sử của Lệ Sơn, giúp cho thế hệ tương lai có thể tiếp tục kế thừa và phát triển những di sản quý giá này.

Đồng bào Mông ở xã Mường Kim, tỉnh Lai Châu, đã và đang tích cực thay đổi tư duy sản xuất và tiếp cận với những tiến bộ khoa học kỹ thuật để phát triển kinh tế bền vững. Sự thay đổi này không chỉ diễn ra trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp mà còn trong việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa, cũng như phát triển du lịch cộng đồng.

Với niềm tin vào Đảng và bộ máy chính quyền địa phương, người Mông tại đây đã đoàn kết, đồng lòng xây dựng nếp sống văn hóa mới. Họ đã chuyển đổi cơ cấu cây trồng, phát triển chăn nuôi hàng hóa và đẩy mạnh phát triển du lịch cộng đồng. Việc thành lập xã Mường Kim trên cơ sở sáp nhập toàn bộ diện tích và quy mô dân số của 4 xã đã mang lại không gian phát triển mới cho người dân. Cán bộ gần dân, sát dân đã giải quyết kịp thời các vướng mắc và khai thác tối đa tiềm năng, thế mạnh để thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển.

Xã Mường Kim có 16 bản, với 540 hộ và 3.561 nhân khẩu người Mông, tập trung ở các bản như Huổi Pắc, Pá Khoang, Hô Ta, Tu San. Địa phương đã tuyên truyền, vận động nhân dân thay đổi tập quán canh tác lạc hậu và áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Một số giống cây trồng có năng suất và giá trị kinh tế cao như chè, chanh leo, đào chín sớm, lê, mắc-ca, quế đã được đưa vào gieo trồng.

Bên cạnh đó, người Mông ở xã Mường Kim đã đẩy mạnh phát triển du lịch cộng đồng, du lịch trải nghiệm thông qua đầu tư homestay, giữ gìn nghề truyền thống và xây dựng, duy trì chợ phiên Nậm Pắt. Chợ phiên này đã trở thành một điểm đến hấp dẫn cho du khách, mang lại thu nhập cho người dân.

Diện mạo các bản người Mông ở Mường Kim đã thay đổi đáng kể với giao thông đến trung tâm xã được nâng cấp, mở rộng và các bản có nhà văn hóa, trường học được đầu tư kiên cố. Ông Lò Quyết Thắng, Phó Chủ tịch UBND xã Mường Kim, cho biết cấp ủy, chính quyền xã đã bàn bạc và phân vùng phát triển theo từng thành phần dân tộc. Đối với đồng bào Mông, xã vận động bà con phát triển cây chè, cây ăn quả ôn đới và tập trung quảng bá, thu hút đầu tư, huy động nguồn lực phát triển hệ thống homestay, điểm du lịch và du lịch cộng đồng theo hướng bền vững.

Sau khi hợp nhất hai xã Cao Phạ và Tú Lệ, xã Tú Lệ mới đã trở thành một điểm đến du lịch hấp dẫn với nhiều tiềm năng phát triển. Nơi đây không chỉ có sản phẩm du lịch cộng đồng, nghỉ dưỡng cao cấp mà còn có du lịch khoáng nóng, dù lượn và nhiều hoạt động thú vị khác. Sự kết hợp giữa hai xã đã tạo ra những tour du lịch trọn gói đáp ứng nhu cầu đa dạng của du khách.

Trong những năm qua, hai xã Tú Lệ và Cao Phạ đã chung mục tiêu đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Chính quyền địa phương đã khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi để các tổ chức, cá nhân tham gia xây dựng và phát triển các sản phẩm du lịch cùng hệ sinh thái dịch vụ đi kèm. Sự hỗ trợ này đã giúp thúc đẩy sự phát triển của du lịch tại địa phương.

Xã Cao Phạ đã phối hợp với tổ chức KPF để tuyên truyền và vận động người dân tham gia làm du lịch. Đồng thời, xã cũng định hướng người dân xây dựng sản phẩm và dịch vụ du lịch theo hướng lấy bản sắc văn hóa địa phương làm điểm nhấn. Điều này không chỉ giúp bảo tồn văn hóa truyền thống mà còn tạo ra những giá trị mới cho du lịch.

Tại bản Tà Dông, khu cắm trại KoongHill đã được xây dựng với 13 điểm cắm trại, cung cấp cho du khách trải nghiệm gần gũi với thiên nhiên. Người dân trong bản đã được hướng dẫn và đào tạo để vận hành khu cắm trại này, tạo ra thu nhập cho gia đình và cộng đồng. Tại bản Tà Sung, 4 gia đình người Thái đã được hỗ trợ thiết kế và xây dựng homestay, góp phần đa dạng hóa sản phẩm du lịch tại địa phương.

Sự quan tâm của hệ thống chính trị và nỗ lực không ngừng của người dân đã thúc đẩy du lịch tại Tú Lệ phát triển mạnh mẽ. Hiện nay, Tú Lệ có khí hậu trong lành, cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp và nhiều điểm đến hấp dẫn, thu hút du khách từ khắp nơi.

Các tổ hợp lưu trú – ăn uống – vui chơi – check-in đã được đầu tư xây dựng, tạo ra không gian giải trí đa dạng cho du khách. Tính đến nay, xã Tú Lệ có 32 cơ sở lưu trú, trong đó 27 homestay và khách sạn đã đủ điều kiện hoạt động, đáp ứng nhu cầu lưu trú của du khách.

Hằng năm, xã Tú Lệ đón khoảng 200.000 lượt khách du lịch trong và ngoài nước. Việc hợp nhất hai xã đã giúp tối ưu hóa nguồn lực, phát triển cơ sở hạ tầng đồng bộ và tạo ra những sản phẩm du lịch liên vùng, góp phần tăng cường sức hấp dẫn của địa phương.

Tới đây, xã Tú Lệ sẽ xây dựng kế hoạch xây dựng mô hình phát triển du lịch cộng đồng gắn với cải thiện sinh kế bền vững. Xã phấn đấu đón trên 300.000 lượt du khách và đạt doanh thu trên 100 tỷ đồng trong năm nay. Với những nỗ lực không ngừng và sự hỗ trợ từ các cấp chính quyền, du lịch Tú Lệ hứa hẹn sẽ tiếp tục phát triển, góp phần vào sự phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.

Xuân Đài, một xã đặc biệt khó khăn tại huyện Sơn Dương, tỉnh Phú Thọ, đang nổi lên như một điểm đến hấp dẫn với tiềm năng du lịch sinh thái巨大. Nằm tại vị trí đắc địa, xã Xuân Đài sở hữu Vườn Quốc gia Xuân Sơn, một ‘Bảo tàng thiên nhiên’ khổng lồ với diện tích lên đến 15.000 ha.

Vườn Quốc gia Xuân Sơn là nơi hội tụ sự đa dạng sinh học phong phú với 1.264 loại thực vật và 370 loài động vật, trong đó có nhiều loài quý hiếm. Nhiệt độ trung bình lý tưởng từ 22-23 độ C tạo điều kiện thuận lợi cho hệ sinh thái phát triển. Với lợi thế này, Xuân Đài có tiềm năng to lớn để phát triển du lịch sinh thái và du lịch cộng đồng.

Trong giai đoạn 2021-2025, Xuân Đài đã chứng kiến những bước phát triển đáng khích lệ. Tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn đạt 27,7 tỷ đồng, với tỷ lệ tăng bình quân hàng năm 10,3%. Tổng vốn đầu tư đạt 1.194,3 tỷ đồng, tăng bình quân 11,9%/năm. Sự phát triển của các doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ kinh doanh dịch vụ đã góp phần tạo thêm nhiều việc làm và thu nhập cho người dân.

Để khai thác hiệu quả tiềm năng du lịch, xã Xuân Đài đã tập trung đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng. Nhiều hạng mục công trình phục vụ du lịch đã được cải tạo, nâng cấp và hoàn thiện như đường giao thông, điểm dừng chân, biểu tượng cổng chào làng du lịch cộng đồng. Giai đoạn 2020-2025, Xuân Đài đã đón trên 30 nghìn lượt khách đến tham quan, trong đó hơn 5 nghìn lượt khách lưu trú qua đêm. Hiện tại, trên địa bàn có 11 nhà nghỉ Homestay đang hoạt động, với khả năng phục vụ khoảng 800 lượt khách.

Trong thời gian tới, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân xã Xuân Đài xác định mục tiêu trọng tâm là tiếp tục phát huy tinh thần đoàn kết, chủ động, linh hoạt trong lãnh đạo, chỉ đạo; khai thác hiệu quả các nguồn lực; nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ và phát huy vai trò chủ thể của người dân trong phát triển kinh tế – xã hội. Mục tiêu là nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch, đồng thời chú trọng việc áp dụng khoa học công nghệ và đầu tư phát triển, quảng bá hình ảnh du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái Vườn Quốc gia Xuân Sơn.

Trong giai đoạn 2025-2030, Xuân Đài phấn đấu xây dựng được 1 mô hình du lịch cộng đồng điển hình tại Xuân Sơn, làm tiền đề để nhân rộng và phát triển bền vững. Với những định hướng rõ ràng, sự đầu tư có trọng điểm và tinh thần đoàn kết của toàn thể Nhân dân, Xuân Đài đang từng bước khẳng định vị thế của mình trên bản đồ du lịch, không chỉ là một điểm đến hấp dẫn mà còn là hình mẫu về phát triển bền vững, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân vùng cao.

UBND tỉnh Phú Thọ kỳ vọng rằng, với sự hỗ trợ từ các cấp chính quyền và sự nỗ lực của người dân, Xuân Đài sẽ trở thành một điểm sáng trong phát triển du lịch sinh thái và du lịch cộng đồng, góp phần thúc đẩy kinh tế – xã hội của địa phương.

Ở thành phố Cần Thơ, nơi có đông đảo đồng bào Khmer sinh sống, các câu lạc bộ văn hóa – văn nghệ đang nổi lên như một điểm sáng trong phong trào bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Khmer Nam Bộ. Những câu lạc bộ này không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc giữ gìn bản sắc văn hóa mà còn mở ra những hướng đi tiềm năng cho sự phát triển du lịch bền vững tại địa phương.

Trong một buổi sinh hoạt tại các câu lạc bộ văn hóa, văn nghệ và nghề quết cốm dẹp của xã Thuận Hòa, du khách có thể trải nghiệm sự phong phú và sôi nổi của văn hóa Khmer. Với âm thanh của dàn nhạc ngũ âm, trống Chhay-dăm, và giai điệu dân gian Khmer uyển chuyển, tiếng quết cốm dẹp… tạo nên một bức tranh sinh động và hấp dẫn về văn hóa truyền thống của dân tộc Khmer.

Nhiều thành viên tham gia các câu lạc bộ văn hóa – văn nghệ bày tỏ rằng việc tham gia vào các hoạt động này giúp họ hiểu và yêu quý hơn văn hóa dân tộc mình, tự tin biểu diễn và kết nối với bạn bè gần xa. Ông Lý Sim, chủ nhiệm một câu lạc bộ, chia sẻ rằng mục tiêu của họ không chỉ là biểu diễn phục vụ lễ hội, du khách gần xa mà còn mong muốn truyền nghề cho thế hệ trẻ, gìn giữ hồn cốt văn hóa dân tộc.

Trước nguy cơ mai một của nhiều loại hình văn hóa truyền thống, Dự án “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch” đã được triển khai. Dự án này đã hỗ trợ thành lập nhiều câu lạc bộ văn hóa – văn nghệ, trình diễn trang phục truyền thống, nghề quết cốm dẹp của đồng bào Khmer tại xã Phú Tân (cũ, nay là xã Thuận Hòa), thu hút gần 30 thành viên.

Song song với bảo tồn và phát huy giá trị bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc, ngành chức năng còn kết hợp phát triển du lịch cộng đồng. Các làng nghề như đan đát, cốm dẹp, nhạc ngũ âm được khuyến khích phát triển, vừa phục vụ du khách, vừa tạo thêm thu nhập cho người dân.

Ông Lưu Thanh Hùng, Trưởng Đoàn Nghệ thuật Khmer, cho biết rằng Đoàn hỗ trợ, truyền dạy nghệ thuật cho các câu lạc bộ văn hóa – văn nghệ các xã, phường. Các câu lạc bộ này vừa góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa Khmer, vừa là điểm nhấn thu hút du khách trong hành trình khám phá văn hóa Khmer Nam Bộ.

Khởi nghiệp từ những giá trị bản địa, anh Bàn Văn Linh, người dân tộc Dao, đã xây dựng thành công mô hình du lịch cộng đồng tại xóm Đồng Khuân, xã La Bằng. Với khát vọng giới thiệu nét đẹp văn hóa truyền thống và vẻ đẹp thiên nhiên hoang sơ của quê hương, anh Linh đã tạo ra một điểm đến hấp dẫn du khách.

Anh Linh, sinh năm 1991, đã rời quê hương từ sớm để phụ giúp gia đình. Sau nhiều năm xa quê, anh nhận ra tiềm năng phát triển du lịch của vùng đất này và quyết định trở về quê hương lập nghiệp. Với 50 triệu đồng, anh bắt tay vào xây dựng mô hình homestay trên mảnh đất của gia đình.

Sau nhiều chuyến đi tham quan các mô hình du lịch ở vùng Tây Bắc, anh Linh đã tích lũy kiến thức và cải tạo, mở rộng gian nhà nhỏ thành khuôn viên rộng 1.600m² với những nếp nhà sàn, bể bơi, khu vui chơi, khu ăn uống… Cửa Tử homestay dần thành hình và trở thành điểm đến quen thuộc của du khách ở khắp nơi.

Mỗi năm, cơ sở đón từ 2.000 đến 3.000 lượt khách, doanh thu ổn định ở mức khoảng 1 tỷ đồng. Du khách đến với Cửa Tử không chỉ để nghỉ dưỡng mà còn để khám phá văn hóa đặc sắc của dân tộc Dao. Anh Linh tổ chức biểu diễn văn nghệ truyền thống, hướng dẫn du khách học nhuộm vải chàm, tham gia các lễ hội…

Không dừng ở lưu trú, anh Linh còn đầu tư phát triển các dịch vụ trekking, tắm suối, trượt thác… Mô hình của anh trở nên khác biệt nhờ lấy bản sắc văn hóa của dân tộc mình làm điểm tựa để thu hút khách và phát triển du lịch bền vững.

Để du lịch phát triển bốn mùa, anh Linh đã xây dựng thêm nhà hàng, tổ chức các sự kiện văn hóa Dao trong mùa thấp điểm, tạo thêm sinh kế cho bà con địa phương. Năm 2023, anh cùng một số chủ homestay trong vùng thành lập Hợp tác xã Du lịch sinh thái Cửa Tử với 12 thành viên.

Hợp tác xã không chỉ tạo thêm sinh kế cho hàng chục người dân trong vùng mà còn giúp hình thành chuỗi dịch vụ khép kín – từ chỗ ngủ, chỗ ăn đến hướng dẫn viên, vận chuyển, trải nghiệm bản sắc. Nhờ đó, lượng khách ổn định và tăng đều. Tới nay, mô hình du lịch của anh Bàn Văn Linh đã trở thành một biểu tượng cho sự khởi nghiệp thành công từ những giá trị bản địa.

Anh Linh cho hay: “Là người sinh ra, lớn lên ở xóm Đồng Khuân, tôi thấm nhuần tiếng nói, phong tục, nếp sống của người Dao. Tôi mong muốn những giá trị ấy không chỉ gìn giữ trong cộng đồng mình, mà còn lan tỏa ra ngoài, được bạn bè thập phương biết đến và trân trọng”.

Thôn Lòng Hồ, xã Đoài Phương, Hà Nội, một làng quê yên bình bên lòng hồ Đồng Mô, đã bắt đầu nhộn nhịp hơn từ khi người dân địa phương chuyển sang làm du lịch. Sự thay đổi này đã mang lại không khí mới mẻ cho khu vực vốn dĩ hiền hòa và thân thiện này.

Ông Vương Văn Thanh, một cư dân của thôn, chia sẻ về sự thay đổi: ‘Ngày trước, nơi này rất hoang sơ và rậm rạp. Sau khi chuyển sang làm du lịch, tôi thấy rất nhộn nhịp và quan trọng là được thiên nhiên ưu ái với màu xanh và sạch sẽ’. Chị Vương Minh Thúy, con gái của ông Thanh, cũng bày tỏ: ‘Nơi đây có núi, có hồ, có bản sắc văn hóa bản địa nhưng vẫn còn rất hoang sơ. Mình và gia đình muốn giữ lấy sự trong trẻo ấy, vừa tạo sinh kế cho người dân địa phương, vừa đem đến trải nghiệm nghỉ dưỡng nhẹ nhàng, chạm vào thiên nhiên cho du khách thành thị’.

Mỗi ngày, thôn Lòng Hồ như được đánh thức bởi những âm thanh quen thuộc, như bản nhạc mở màn cho một ngày mới. 6 giờ sáng, ông Thanh mở cửa khu nghỉ dưỡng của gia đình để chuẩn bị đón khách. Ông ghé xuống bến thuyền của gia đình, nơi những người dân trong thôn trở về sau buổi đánh bắt sớm. Đây không chỉ là dịp để thu mua những mẻ cá, tôm tươi rói làm nguyên liệu chế biến món ăn phục vụ du khách, mà còn là khoảng thời gian những người hàng xóm thân thuộc, chia sẻ đôi ba câu chuyện thường nhật.

Những người dân gắn bó lâu năm với Lòng Hồ như ông Tường và ông Quân đã gắn bó cả cuộc đời với nghề chài lưới trên hồ Đồng Mô. ‘Tôi làm nghề này từ năm 1995, đến nay đã gần 30 năm. Cá tôm bắt được tùy hôm, được nhiều thì mang bán buôn, được ít thì bán lẻ trong chợ làng. Giá cả cũng theo từng ngày, theo thời tiết’, ông Tường kể.

Trong khi ông Thanh lựa chọn cá tôm dưới bến, ở trong bếp, bà Lan – vợ của ông đã bắt đầu chuẩn bị những nguyên liệu đầu tiên cho món xôi dẻo thơm phục vụ bữa trưa cho khách. Nhớ về những ngày bắt đầu làm du lịch ở chính quê nhà mình, ông Thanh hồi tưởng: ‘Trước ở đây rất hoang sơ, gia đình tôi đã chăn nuôi trang trại ở đây, sau làm du lịch cộng đồng thì chúng tôi cũng mạnh dạn đầu tư. Du lịch tại đây mang lại tiếng cười cho rất nhiều khách thăm quan. Gia đình nhà tôi và mọi người ở đây rất phấn khởi vì mang được niềm vui đến cho mọi người’.

Sau ba năm chuyển mình sang làm du lịch cộng đồng, thôn Lòng Hồ đang khoác lên mình một diện mạo mới. Nhịp sống nơi đây trở nên rộn ràng, tươi mới và đầy sức sống. Tất cả tạo nên một bức tranh lao động nhịp nhàng, rộn ràng nhưng vẫn giữ được nét bình yên mộc mạc của vùng đất ven hồ vốn dĩ hiền hòa, thân thiện.

Chị Diêm Thị Yến đến từ Bắc Ninh không ngừng cảm thán trước vẻ đẹp hùng vĩ của thiên nhiên khi có dịp ghé thăm hồ Đồng Mô: ‘Khu du lịch này có không gian rất tuyệt vời, vị trí địa lý, đồ ăn và người dân đều rất ổn. Tôi từng đi nhiều nơi rồi nhưng khu nghỉ dưỡng này cho tôi cảm giác như một gia đình’.

Ẩm thực Lòng Hồ cũng là một điểm cộng lớn với nhiều du khách. Những mẻ cá, tôm tươi rói được đánh bắt từ lòng hồ từ sáng sớm, qua bàn tay khéo léo của các đầu bếp đã trở thành những món ăn dân dã nhưng đầy hấp dẫn.

Không chỉ là nơi để thưởng thức những món ăn dân dã đậm chất đồng quê, Lòng Hồ còn là điểm đến lý tưởng cho du khách ghi lại những khoảnh khắc đáng nhớ bên gia đình.

Kết thúc một ngày hối hả đón khách với nhiều niềm vui, ông Thanh lại dành thời gian bên con gái để chăm sóc từng gốc hoa, luống cỏ. Khoảnh khắc bình yên ấy không chỉ là lúc để hai cha con chuyện trò, mà còn là một cách vun đắp thêm niềm tin và động lực cho thế hệ kế tiếp tiếp tục hành trình làm du lịch bền vững trên chính mảnh đất quê hương.