Dân tộc Mường – Phunuthudo.com https://phunuthudo.com Tạp chí phụ nữ thủ đô Wed, 08 Oct 2025 22:54:30 +0000 vi hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.7.2 https://cloud.linh.pro/phunuthudo/2025/08/phunuthudo-icon.svg Dân tộc Mường – Phunuthudo.com https://phunuthudo.com 32 32 Thường Rang, Bộ mẹng Phú Thọ được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia https://phunuthudo.com/thuong-rang-bo-meng-phu-tho-duoc-cong-nhan-la-di-san-van-hoa-phi-vat-the-quoc-gia/ Wed, 08 Oct 2025 22:54:27 +0000 https://phunuthudo.com/thuong-rang-bo-meng-phu-tho-duoc-cong-nhan-la-di-san-van-hoa-phi-vat-the-quoc-gia/

Hát Thường Rang, Bộ mẹng – Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia của dân tộc Mường, tỉnh Phú Thọ, vừa được Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch công nhận và đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây là một trong những sinh hoạt văn hóa thuộc loại hình nghệ thuật dân gian nổi bật nhất của dân tộc Mường.

Hát Thường Rang, Bộ mẹng còn được đồng bào Mường gọi là Rằng Đang, Rằng Thường, có vai trò quan trọng trong đời sống văn hóa tinh thần và tập tục cộng đồng. Người Mường sáng tạo nên làn điệu dân ca trữ tình đặc sắc này trong quá trình sinh sống, lao động sản xuất và trong quan niệm tín ngưỡng dân gian từ hàng nghìn năm trước.

Trong tiếng Mường, Thường Đang có nghĩa là cặp đôi, Bộ mẹng chỉ sự nói chuyện mang tính trang trọng. Điểm chung của thể loại này là diễn xướng theo lối hát – nói – ngâm – ngợi, có tính tự sự và đối đáp giữa hai người. Từ sự gần gũi, mộc mạc, truyền cảm, giai điệu Thường Đang, Bộ mẹng được thể hiện bằng cả tâm hồn và tình cảm của người Mường.

Lời hát phong phú, phù hợp với sắc thái riêng của từng sự kiện, tình huống và in sâu, hòa đậm trong làng Mường, trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu của đồng bào. Nhiều nghệ nhân đã cống hiến cả cuộc đời để giữ gìn và truyền dạy loại hình nghệ thuật này.

Nghệ nhân ưu tú Bạch Thị Đào, 70 tuổi, vẫn làm say đắm lòng người với giọng hát của mình. Bà đã thành lập Câu lạc bộ Dạy và hát dân ca, đánh chiêng Mường với 40 thành viên. Các nghệ nhân có vai trò “giữ lửa” và “truyền lửa” đam mê cho thế hệ sau.

Nhiều câu lạc bộ hát Mường đã được thành lập, các cuộc thi và giao lưu hát trong cộng đồng được tổ chức, góp phần lan tỏa giá trị truyền thống trong nhịp sống hiện đại. Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Bùi Huy Vọng cũng đã cùng một số người tâm huyết tổ chức nhiều cuộc giao lưu, thu hút hơn 100 nghệ nhân nòng cốt hát dân ca Mường, ghi hình, thu âm và đăng trên mạng xã hội.

Tuy nhiên, trong nhịp sống hiện đại, dân ca Mường có nguy cơ mai một. Đồng bào Mường mong muốn tiếp tục có những cơ chế, chính sách hỗ trợ, khuyến khích để hát Thường Rang, Bộ mẹng – di sản văn hóa sống động, mạch nguồn nuôi dưỡng tâm hồn, tinh thần người Mường còn mãi như hơi thở và đất trời bản Mường.

]]> Giữ gìn văn hóa truyền thống của người Thái, Mường ở Hồi Xuân https://phunuthudo.com/giu-gin-van-hoa-truyen-thong-cua-nguoi-thai-muong-o-hoi-xuan/ Tue, 12 Aug 2025 03:45:11 +0000 https://phunuthudo.com/giu-gin-van-hoa-truyen-thong-cua-nguoi-thai-muong-o-hoi-xuan/

Xã Hồi Xuân, một địa phương vùng cao, đã và đang nỗ lực bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, Mường. Thực hiện Nghị quyết Trung ương V (khóa VIII) về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc, Đảng ủy và chính quyền xã đã tích cực tuyên truyền, vận động người dân giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc mình.

Mặc dù cuộc sống hiện đại đã mang lại nhiều thay đổi, đồng bào dân tộc Thái, Mường ở xã Hồi Xuân vẫn duy trì được nhiều trò chơi, trò diễn mang đậm bản sắc văn hóa như khặp Thái, khua luống, trống chiêng, tung còn, bắn nỏ, kéo co, lễ cúng cơm mới… Các làn điệu hát xường của dân tộc Mường, hát khặp của dân tộc Thái vẫn được người dân lưu giữ và biểu diễn trong những dịp lễ, tết. Điều này không chỉ giúp giữ gìn bản sắc văn hóa mà còn tạo ra một nguồn tài nguyên quý giá cho việc phát triển du lịch văn hóa.

Đặc biệt, xã Hồi Xuân còn là nơi tổ chức Lễ hội Mường Ca Da, một hoạt động tưởng nhớ và tôn vinh nhân vật lịch sử Thượng tướng thống lĩnh quân Khằm Ban – người có công khai phá vùng đất Mường Ca Da. Lễ hội này không chỉ là một hoạt động văn hóa mà còn là một cách để người dân địa phương thể hiện lòng biết ơn và tôn vinh những người có công với đất nước.

Theo ông Lê Văn Dũng, Chủ tịch UBND xã Hồi Xuân, ngoài những nét văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, Mường, xã còn có nhiều di tích, danh lam thắng cảnh như hang Lũng Mu, bia ký – nơi thờ tướng quân Khằm Ban, chùa Ông, động Bà, hồ Vinh Quang, ruộng lúa bậc thang ở bản Nghèo. Hiện nay, bia ký và quần thể di tích hang Lũng Mu đã được UBND tỉnh công nhận là di tích lịch sử – văn hóa cấp tỉnh. Điều này tạo ra nguồn tài nguyên quý giá để địa phương phát triển loại hình du lịch lịch sử gắn với văn hóa tâm linh.

Cùng với việc bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống, xã Hồi Xuân còn đẩy mạnh phong trào xây dựng làng văn hóa, cơ quan văn hóa gắn với phong trào toàn dân xây dựng đời sống văn hóa. Đến nay, xã đã công nhận 18/20 bản, khu phố là bản, khu phố văn hóa; 77% số hộ đạt danh hiệu gia đình văn hóa. Hầu hết các bản, khu phố đều có quy ước, hương ước về thực hiện nếp sống văn hóa ở khu dân cư. Việc hiếu, hỷ của người dân địa phương cũng được thực hiện theo nếp sống văn hóa mới, đơn giản, tiết kiệm và lành mạnh.

Những kết quả đạt được trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, Mường ở xã Hồi Xuân đã góp phần tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, nâng cao đời sống tinh thần cho người dân địa phương. Với những nỗ lực không ngừng, xã Hồi Xuân đang trở thành một điểm đến hấp dẫn cho những ai muốn khám phá và trải nghiệm văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, Mường.

Thông tin thêm về xã Hồi Xuân và các hoạt động văn hóa của địa phương này có thể được tìm thấy trên các trang web chính thức của chính quyền địa phương hoặc các nguồn tin tức uy tín.

]]>