Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang trải qua những biến động và suy giảm, Việt Nam tiếp tục đón nhận dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) với những tín hiệu tích cực cho tăng trưởng năm 2025. Không chỉ giới hạn trong lĩnh vực sản xuất, các dự án FDI chất lượng cao còn bao gồm việc thành lập các trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D), các tổ hợp sáng tạo tích hợp cùng với chính sách chia sẻ dữ liệu – những yếu tố quan trọng để xây dựng một nền công nghiệp hiện đại, tự chủ và bền vững.

Theo các chuyên gia kinh tế, FDI không chỉ đơn thuần là nguồn vốn mà còn đóng vai trò là cầu nối tri thức, năng lực vận hành, và các quy chuẩn toàn cầu. Việt Nam hiện đang nhận được những yếu tố ‘vàng’ để định vị vị trí của mình trong giai đoạn mới. Dòng vốn FDI thế hệ mới đã chuyển dịch từ việc tập trung vào số lượng sang chất lượng, từ các công xưởng giá rẻ sang các trung tâm công nghệ cao.

Trong nửa đầu năm 2025, đã có hàng loạt dự án FDI đăng ký và điều chỉnh vốn, tập trung vào các lĩnh vực như bán dẫn, điện tử công nghệ cao, sản xuất vi mạch, pin năng lượng tái tạo, và đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) ứng dụng trong chuỗi cung ứng và logistics thông minh. Xu hướng này tương đồng với sự dịch chuyển đầu tư của các tập đoàn lớn trên thế giới như Apple, Nvidia, Siemens, Samsung, LG…

Số liệu đầu tư FDI trong 6 tháng đầu năm nay cho thấy, có 826 dự án FDI điều chỉnh vốn với tổng giá trị lên đến 8,95 tỷ USD, tăng 2,2 lần so với cùng kỳ. Đồng thời, có 1.708 giao dịch góp vốn với tổng giá trị 3,28 tỷ USD, tăng 73,6%, cho thấy xu hướng hợp tác sâu rộng hơn giữa các đối tác nước ngoài và doanh nghiệp nội địa.

Chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách Tài chính của Thủ tướng, cho rằng các nhà đầu tư nước ngoài ngày càng tập trung nhiều hơn vào lĩnh vực công nghệ cao, sản xuất tinh gọn và hướng đến những chuỗi giá trị hoàn thiện. Đây cũng là các lĩnh vực mà Việt Nam đang ưu tiên thu hút, nhằm tạo động lực tăng trưởng mới.

Tuy nhiên, để tiếp tục thu hút các dự án FDI công nghệ cao, Việt Nam cần loại bỏ hoàn toàn tư duy ‘trải thảm đỏ mọi dự án’, và thay vào đó là chiến lược ‘lọc vàng từ cát’. Ưu tiên đầu tư vào công nghệ lõi, đổi mới sáng tạo và chuyển giao tri thức sẽ giúp tận dụng FDI làm ‘bàn đạp’ để nâng cấp nền kinh tế.

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng cần giải quyết tình trạng thiếu hụt nhân lực chất lượng cao, một trong những ‘nút thắt’ lớn cần tháo gỡ khi đặt mục tiêu thu hút các dự án FDI công nghệ cao như bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), năng lượng tái tạo hay sản xuất xanh. Giải quyết hiệu quả những thách thức này sẽ giúp Việt Nam tận dụng tối đa lợi ích từ dòng vốn FDI chất lượng cao, từ đó tạo ra những bứt phá trong phát triển kinh tế – xã hội.

Xây dựng nền kinh tế dựa trên tri thức và đổi mới sáng tạo, Việt Nam kỳ vọng vào một tương lai phát triển bền vững và hội nhập sâu vào nền kinh tế toàn cầu. Việc thu hút các dự án FDI không chỉ mang lại nguồn vốn đầu tư mà còn là cơ hội để học hỏi, chuyển giao công nghệ và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, qua đó tạo ra những giá trị gia tăng cho nền kinh tế.

Như vậy, với sự dịch chuyển của dòng vốn FDI sang các lĩnh vực công nghệ cao và đổi mới sáng tạo, Việt Nam có cơ hội để đẩy mạnh phát triển công nghiệp, nâng cao năng lực cạnh tranh và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Tuy nhiên, để thực hiện được mục tiêu này, Việt Nam cần tiếp tục hoàn thiện môi trường đầu tư, cải thiện năng lực cạnh tranh và sẵn sàng đáp ứng nhu cầu của các nhà đầu tư nước ngoài.