Ngày 1/8/2025, Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và Thị trường điện Quốc gia (NSMO) chính thức kỷ niệm tròn một năm hoạt động theo mô hình doanh nghiệp trực thuộc Bộ Công Thương. Sự kiện này đánh dấu một năm NSMO khẳng định năng lực và vai trò trung tâm của mình trong việc đảm bảo vận hành an toàn hệ thống điện quốc gia, góp phần giữ vững an ninh năng lượng cho đất nước.

Trước đó, NSMO hoạt động dưới tên gọi Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia (A0), thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) trong hơn 30 năm. Sự chuyển đổi mô hình theo Quyết định số 752/QĐ-TTg và 753/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ đã giao NSMO nhiệm vụ điều độ hệ thống điện và điều hành thị trường điện quốc gia – một trọng trách được xác lập rõ tại Luật Điện lực số 61/2024/QH15.

Trong năm đầu tiên hoạt động độc lập, NSMO đã chứng minh khả năng thích ứng nhanh chóng, duy trì vận hành hệ thống điện an toàn, ổn định, minh bạch. Đơn vị này đã tham gia sâu vào hàng loạt dự án trọng điểm, trong đó có dự án đường dây 500 kV mạch 3 từ Quảng Trạch đến Phố Nối, giúp giảm nguy cơ đầy tải ở các đường dây hiện hữu, tăng khả năng truyền tải công suất từ Trung ra Bắc lên đến 5.000 MW.

NSMO cũng đã phối hợp chặt chẽ với chủ đầu tư các dự án lớn như Nhà máy Thủy điện Hòa Bình mở rộng, Nhà máy nhiệt điện khí LNG Nhơn Trạch 3 và 4, Dự án đường dây 500 kV Lào Cai – Vĩnh Yên. Đơn vị đã bảo đảm cung ứng điện an toàn cho đại lễ kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam.

Bên cạnh đó, NSMO đã đẩy mạnh hợp tác quốc tế, duy trì và mở rộng kết nối với các đối tác như AEMO (Úc), Energinet (Đan Mạch), NREL (Mỹ), Đại học Bách Khoa Hà Nội, Tập đoàn Viettel… Qua đó, đơn vị từng bước tiếp cận các tiêu chuẩn quốc tế, chuyển giao công nghệ mới và nâng cao năng lực vận hành hệ thống, thị trường điện trong nước.

NSMO cũng đã nghiên cứu, triển khai áp dụng nhiều kết quả như: trí tuệ nhân tạo (AI) để dự báo phụ tải và nguồn năng lượng tái tạo với độ chính xác cao; hệ thống điều khiển tự động công suất của tổ máy phát điện nhằm duy trì tần số của hệ thống điện ổn định trong phạm vi cho phép theo nguyên tắc vận hành kinh tế tổ máy phát điện (AGC); công cụ tính toán an ninh vận hành thời gian thực (DSA), giải pháp quản lý nguồn điện phân tán (DGMS) và nhiều giải pháp công nghệ khác.

Trong thời gian tới, NSMO sẽ tiếp tục hiện đại hóa, hội nhập và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Đại hội đại biểu Đảng bộ NSMO lần thứ I (nhiệm kỳ 2025 – 2030) đã xác định mục tiêu phát triển trong thời gian tới là hiện đại hóa, hội nhập và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao – ba trụ cột quan trọng để NSMO tiếp tục giữ vững vị trí đầu tàu trong điều độ hệ thống điện và điều hành thị trường điện.

Trong bối cảnh chuyển đổi năng lượng toàn cầu đang diễn ra mạnh mẽ, Trung Quốc đã nổi lên như một lực lượng dẫn đầu với tốc độ phát triển năng lượng tái tạo đáng kinh ngạc. Theo báo cáo mới nhất của Tổ chức Giám sát Năng lượng Toàn cầu (GEM), quốc gia này chiếm gần 3/4 tổng số dự án năng lượng mặt trời và gió quy mô lớn đang được xây dựng trên toàn thế giới. Sự thống trị của Trung Quốc trong lĩnh vực năng lượng tái tạo không chỉ phản ánh cam kết mạnh mẽ đối với môi trường mà còn cho thấy sự quyết tâm của quốc gia này trong việc định hình lại thị trường năng lượng toàn cầu.

Tính đến đầu năm 2025, Trung Quốc đã đạt tổng công suất điện mặt trời và gió hoạt động là 1,4 terawatt (TW), tương đương 44% tổng công suất toàn cầu. Con số này vượt xa tổng công suất của Liên minh Châu Âu, Hoa Kỳ và Ấn Độ cộng lại. Thành tựu này là kết quả của sự đầu tư lớn và chính sách hỗ trợ từ chính phủ Trung Quốc. Trong quý đầu tiên của năm 2025, năng lượng mặt trời và gió đã đóng góp 22,5% sản lượng điện của Trung Quốc, lần đầu tiên vượt qua nhiệt điện. Điều này cho thấy sự chuyển dịch đáng kể trong cơ cấu năng lượng của quốc gia.

Trung Quốc đã bổ sung 278 GW điện mặt trời và 46 GW điện gió trong năm 2024, chủ yếu từ các dự án quy mô lớn tại các khu vực phía bắc và phía tây như Tân Cương và Nội Mông. Sự phát triển nhanh chóng này không chỉ đáp ứng nhu cầu năng lượng trong nước mà còn góp phần vào mục tiêu giảm phát thải carbon của quốc gia. Các dự án năng lượng tái tạo quy mô lớn này cũng tạo ra hàng ngàn cơ hội việc làm và thúc đẩy phát triển kinh tế tại các khu vực nông thôn.

Điện gió ngoài khơi đang trở thành một trụ cột quan trọng trong chiến lược năng lượng tái tạo của Trung Quốc. Công suất điện gió ngoài khơi đã tăng vọt lên 42,7 GW vào tháng 3/2025, chiếm hơn một nửa công suất đang xây dựng trên toàn cầu. Các tỉnh ven biển như Giang Tô và Quảng Đông dẫn đầu với hơn 50% công suất điện gió ngoài khơi đã lắp đặt. Sự phát triển của điện gió ngoài khơi không chỉ giúp đa dạng hóa nguồn năng lượng tái tạo mà còn tận dụng được tiềm năng của biển cả.

Trung Quốc cũng tiên phong trong việc tích hợp điện gió ngoài khơi với các ứng dụng công nghiệp. Các dự án điện gió ngoài khơi không chỉ cung cấp năng lượng sạch mà còn hỗ trợ các hoạt động công nghiệp như sản xuất và khai thác tài nguyên biển. Tuy nhiên, điện gió ngoài khơi của Trung Quốc vẫn đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm việc duy trì tốc độ phát triển và yêu cầu sự phối hợp chính sách chặt chẽ hơn. Việc đảm bảo sự tăng trưởng bền vững sẽ đòi hỏi các chính sách hỗ trợ và đầu tư vào nghiên cứu công nghệ.

Với tốc độ bổ sung công suất mới kỷ lục trong năm 2025, Trung Quốc không chỉ đáp ứng nhu cầu năng lượng trong nước mà còn định hình lại thị trường năng lượng toàn cầu. Quốc gia này đang trên đà trở thành một trong những nhà lãnh đạo toàn cầu về năng lượng tái tạo, đồng thời đóng góp vào cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, việc duy trì tốc độ phát triển và đảm bảo sự bền vững của các dự án năng lượng tái tạo vẫn là những thách thức mà Trung Quốc cần vượt qua.

Như vậy, sự phát triển năng lượng tái tạo của Trung Quốc không chỉ là một hiện tượng đáng chú ý mà còn là một yếu tố quan trọng trong việc định hình tương lai năng lượng toàn cầu. Với việc tiếp tục đầu tư vào công nghệ và chính sách hỗ trợ, Trung Quốc có thể duy trì vị trí dẫn đầu trong lĩnh vực năng lượng tái tạo và đóng góp vào một tương lai năng lượng sạch và bền vững cho toàn thế giới.