Chế độ dinh dưỡng hợp lý và lựa chọn nước uống phù hợp đang trở thành giải pháp then chốt trong phòng ngừa bệnh không lây nhiễm. Hội Dinh dưỡng Việt Nam và Công ty CP Nước khoáng Khánh Hòa vừa tổ chức Hội nghị Dinh dưỡng TP.HCM mở rộng lần thứ XIII năm 2025, với chủ đề ‘Gánh nặng kép về dinh dưỡng và những tiến bộ trong thực hành lâm sàng’. Tại hội nghị, các chuyên gia đã thảo luận về vấn đề dinh dưỡng trong kiểm soát béo phì, vai trò của nước và thực phẩm trong phòng ngừa bệnh không lây nhiễm.

GS-TS Nguyễn Thị Hợp, nguyên Chủ tịch Hội Dinh dưỡng Việt Nam, cho biết lạm dụng đường trong chế biến thực phẩm có thể dẫn đến béo phì, bệnh tim mạch và tiểu đường type 2. Không có một chế độ ăn lý tưởng cho tất cả mọi người, mà cần cá thể hóa dinh dưỡng theo độ tuổi, nghề nghiệp và môi trường sống. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến khích tăng cường rau củ quả, bổ sung Omega-3, vitamin D, vi chất từ thực phẩm tự nhiên, đồng thời hạn chế đường tinh luyện, bột xay sẵn và duy trì vận động thể lực phù hợp.

Béo phì hiện đang gia tăng và có xu hướng trẻ hóa. GS-TS Nguyễn Thị Hợp nhấn mạnh rằng Chiến lược quốc gia về Dinh dưỡng giai đoạn 2021-2030 đã đề ra 5 mục tiêu trọng tâm, bao gồm hoàn thiện chính sách, cải thiện dinh dưỡng cho bà mẹ, trẻ em và thanh thiếu niên, kiểm soát béo phì, phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng và nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi dinh dưỡng lành mạnh.

Theo BS Đỗ Thị Ngọc Diệp, Phó Chủ tịch Hội Dinh dưỡng Việt Nam, tỷ lệ thừa cân, béo phì đang tăng nhanh và trẻ hóa toàn cầu, trong đó Việt Nam nằm trong nhóm có tốc độ tăng cao nhất. WHO thống kê năm 2024, có đến 39% người trưởng thành trên thế giới bị thừa cân. Việc điều trị cần dựa trên bốn trụ cột: thay đổi lối sống và dinh dưỡng, dùng thuốc, phẫu thuật và các phương pháp không phẫu thuật kết hợp.

GS-TS Yasuhiko Toride (Đại học Quốc tế Tokyo) cho biết, Nhật Bản cũng đang đối mặt với gánh nặng kép khi người lớn béo phì tăng, trong khi người cao tuổi thiếu protein và nữ vị thành niên có xu hướng giảm cân quá mức. Tại TP.HCM, PGS-TS Tăng Kim Hồng (ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch) cảnh báo tỷ lệ thừa cân, béo phì ở thanh thiếu niên đang tăng nhanh và cần sớm hành động. Kiểm soát béo phì cần tiếp cận toàn diện, kết hợp giữa thay đổi hành vi cá nhân với cải thiện môi trường sống, hướng đến giải pháp phòng ngừa phổ quát chứ không chỉ nhắm vào nhóm nguy cơ cao.

Trong bối cảnh bệnh không lây nhiễm ngày càng gia tăng và trẻ hóa, việc điều chỉnh chế độ dinh dưỡng và lựa chọn loại nước uống phù hợp đang trở thành yếu tố then chốt trong chiến lược chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Nước không chỉ là yếu tố duy trì sự sống mà còn hỗ trợ tích cực trong kiểm soát các bệnh như tim mạch, huyết áp, chuyển hóa, sức khỏe làn da và hệ tuần hoàn.

Theo BS Diệp, dinh dưỡng không lành mạnh, mất cân đối là nguyên nhân chính dẫn đến sự bùng phát của các bệnh không lây nhiễm. Loại nước sử dụng từ nguồn thiên nhiên hay nước đã qua xử lý và độ pH của nước đều có tác động nhất định đến sức khỏe. Từ góc nhìn kỹ thuật, kỹ sư Phạm Ngọc Duy cho rằng kiểm soát chất lượng nước khoáng thiên nhiên không đơn thuần chỉ dừng lại ở khâu kiểm nghiệm sản phẩm cuối, mà cần giám sát nghiêm ngặt toàn bộ quy trình sản xuất.

Về góc độ doanh nghiệp, bà Nguyễn Thị Nga, Tổng Giám đốc Công ty CP Nước khoáng Khánh Hòa (Vikoda) cho biết, nhiều lợi ích của nước kiềm được ủng hộ như có hiệu quả hỗ trợ tình trạng tăng tiết dạ dày, cải thiện mật độ xương, giảm độ nhớt của máu… Sản phẩm nước khoáng kiềm thiên nhiên Vikoda sở hữu lợi ích ‘5 tốt’, bao gồm nước khoáng sạch từ nguồn, độ kiềm tự nhiên hoàn hảo với pH 9,0, giữ trọn vi lượng khoáng quý, hỗ trợ vận chuyển dưỡng chất và hỗ trợ đào thải độc tố.

Trong bối cảnh bệnh không lây nhiễm tiếp tục là gánh nặng sức khỏe của toàn xã hội, các chuyên gia đều cho rằng cần có sự phối hợp liên ngành từ y tế, dinh dưỡng đến công nghệ và doanh nghiệp để nghiên cứu, sản xuất và phổ biến những sản phẩm thiết thực như nước khoáng kiềm thiên nhiên. Điều này sẽ giúp nâng cao nhận thức và cung cấp giải pháp hiệu quả cho vấn đề dinh dưỡng và sức khỏe cộng đồng.

Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí khoa học Nutrients đã chỉ ra rằng tình trạng đột quỵ ngày càng trẻ hóa không chỉ do thói quen ăn uống không lành mạnh mà còn do những lý do bất ngờ khác. Các nhà khoa học từ Đại học Nam Úc đã tiến hành nghiên cứu trên hơn 293.770 thanh thiếu niên từ 12-17 tuổi, đến từ 73 quốc gia trên khắp 5 khu vực, bao gồm châu Mỹ, Tây Thái Bình Dương, Đông Địa Trung Hải, châu Phi và Đông Nam Á.

Kết quả nghiên cứu cho thấy có 85% thanh thiếu niên không tập thể dục đủ, 50% thường xuyên tiêu thụ thức ăn nhanh, 39% uống quá nhiều nước ngọt và 32% dành quá nhiều thời gian cho màn hình. Đặc biệt, hơn 92,5% thanh thiếu niên có từ 2 hành vi không lành mạnh trở lên, khiến các em có nguy cơ cao mắc các bệnh mạn tính như béo phì, bệnh tim mạch, tiểu đường.

Cụ thể, 30% thanh thiếu niên có 2 hành vi không lành mạnh, 36,5% có 3 hành vi, 21,5% có 4 hành vi và 4,5% có 5 hành vi không lành mạnh. Nhà nghiên cứu chính, tiến sĩ Ming Li từ Đại học Nam Úc, cho biết: ‘Tuổi thiếu niên là giai đoạn quan trọng cho sự tăng trưởng và phát triển về thể chất, tinh thần, cảm xúc và chúng đặt nền tảng cho sức khỏe lâu dài. Nhưng với việc mua đồ ăn vặt rất thuận tiện, hoạt động thể chất thường bị thay thế bằng xem màn hình, ngày càng nhiều thanh thiếu niên hình thành thói quen không lành mạnh có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng sau này.’

Các bệnh có thể phòng ngừa khi thay đổi lối sống bao gồm bệnh tim, đột quỵ, tiểu đường, béo phì, hội chứng chuyển hóa, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và một số loại ung thư. Lựa chọn lối sống thông minh có thể tác động tích cực đến sức khỏe. Hãy vận động nhiều hơn; duy trì chế độ ăn nhiều chất xơ, ít chất béo, nhiều trái cây và rau quả; loại bỏ thực phẩm chế biến sẵn; đảm bảo ngủ ít nhất 7-8 tiếng mỗi đêm; không hút thuốc, hạn chế uống rượu. Thay đổi lối sống lành mạnh có thể giúp thanh thiếu niên và mọi người luôn khỏe mạnh.

Như vậy, để bảo vệ sức khỏe của mình, thanh thiếu niên cần hình thành thói quen sống lành mạnh, khoa học. Việc xây dựng lối sống lành mạnh không chỉ giúp ngăn ngừa các bệnh tật mà còn giúp cho cuộc sống của chúng ta trở nên tốt đẹp hơn.

More information can be found at Nutrients.

Bé trai 15 tuổi tăng 10kg trong 6 tháng: Cảnh báo béo phì độ một và các vấn đề sức khỏe liên quan

Trường hợp của bé trai Tâm, 15 tuổi, tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, đã thu hút sự chú ý gần đây do tình trạng tăng cân đáng kể của em. Trong vòng 6 tháng, Tâm đã tăng hơn 10kg và được chẩn đoán béo phì độ một, cùng với các vấn đề sức khỏe liên quan như rối loạn chuyển hóa và gan nhiễm mỡ.

Khi đến khám, Tâm có chiều cao 1,58m và cân nặng hơn 77kg, với lượng mỡ nội tạng lên tới 150cm2, vượt quá ngưỡng an toàn là dưới 100cm2. TS.BS Lê Bá Ngọc, Phó giám đốc Trung tâm Kiểm soát cân nặng và Điều trị béo phì, đã chỉ ra rằng Tâm có nguy cơ cao mắc các bệnh mạn tính nghiêm trọng nếu không điều trị tích cực, điều này có thể ảnh hưởng đến chất lượng sống, tuổi thọ và sức khỏe sinh sản sau này.

Bác sĩ Ngọc giải thích rằng mỡ thừa không chỉ ảnh hưởng đến chức năng cơ – xương – khớp mà còn tăng nguy cơ thoái hóa sớm và giảm linh hoạt khi vận động. Hơn nữa, mỡ nội tạng vượt ngưỡng an toàn đồng nghĩa với việc cơ thể đang trong trạng thái viêm mạn tính âm thầm, dễ dẫn đến xơ vữa động mạch, tăng huyết áp, tăng cholesterol máu, kháng insulin – yếu tố gây đái tháo đường type 2. Việc tích tụ mỡ trong gan cũng là dấu hiệu sớm cảnh báo suy giảm chức năng gan.

Tâm đã được điều trị theo mô hình đa chuyên khoa cá thể hóa, bao gồm sử dụng thuốc tiêm giúp kéo dài cảm giác no, cải thiện độ nhạy insulin và kiểm soát glucose máu, giảm mỡ nội tạng. Ngoài ra, bác sĩ cũng chỉ định thêm thuốc cải thiện tình trạng kháng insulin, kiểm soát glucose máu, ngăn ngừa tiến triển thành đái tháo đường type 2.

Cùng với điều trị bằng thuốc, chuyên viên cũng hướng dẫn Tâm về chế độ ăn uống thâm hụt calo nhưng không thiếu chất và tránh ảnh hưởng đến sự phát triển. Tâm cần giảm tiêu thụ tinh bột hấp thu nhanh, ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ, đạm nạc và giảm tối đa chất béo bão hòa, thực phẩm nhiều đường. Đồng thời, Tâm cũng được chỉ định tập luyện tăng dần theo sự thích nghi của cơ thể để thúc đẩy trao đổi chất.

Sau gần một tháng điều trị béo phì, Tâm đã giảm 6kg, chỉ số BMI giảm từ 31 xuống 28,5, tỷ lệ mỡ cơ thể giảm song không bị mất cơ hay mất nước, chỉ số glucose trong máu cũng cải thiện.

Theo bác sĩ Ngọc, mô hình điều trị đa chuyên khoa cá thể hóa không chỉ giúp Tâm giảm cân bền vững mà còn điều trị các rối loạn chuyển hóa đi kèm, ngăn nguy cơ mắc nhiều bệnh mạn tính nguy hiểm từ khi còn rất trẻ.

Bác sĩ cũng khuyến cáo phụ huynh nên đưa trẻ đi khám nếu có biểu hiện như tăng cân nhanh, mệt mỏi, ngại vận động. Phụ huynh không nên tự ý cho con dùng thuốc giảm cân hoặc áp dụng chế độ ăn kiêng cực đoan, tập luyện khắc nghiệt, vì những biện pháp này có thể gây rối loạn chuyển hóa, ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ, làm tăng nguy cơ thiếu hụt vi chất, suy dinh dưỡng, rối loạn nội tiết, mất khối cơ…

Ung thư gan đang trở thành một trong những mối lo ngại hàng đầu trên toàn cầu, với số ca mắc và tử vong ngày càng tăng. Theo các báo cáo gần đây, ung thư gan hiện đang là loại ung thư phổ biến thứ 6 trên toàn cầu và là nguyên nhân gây tử vong do ung thư đứng thứ 3. Dự báo đến năm 2050, số người tử vong vì ung thư gan có thể tăng từ 760.000 trường hợp (năm 2022) lên 1,37 triệu, phần lớn do già hóa dân số và sự gia tăng các yếu tố nguy cơ ở các quốc gia đang phát triển.

Trung Quốc là quốc gia chiếm hơn 40% số ca ung thư gan toàn cầu, nơi tỷ lệ nhiễm viêm gan B vẫn còn rất cao. Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng đang cảnh báo về bệnh gan nhiễm mỡ liên quan đến rối loạn chuyển hóa (MASLD) đang nổi lên như một nguyên nhân đáng lo ngại. Lối sống ít vận động và thói quen ăn uống không lành mạnh được cho là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này.

Một báo cáo mới từ Ủy ban Ung thư gan Lancet chỉ ra rằng khoảng 60% trường hợp ung thư gan trên toàn cầu có thể phòng ngừa nếu kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ như béo phì, rượu bia và viêm gan siêu vi. Ba nguyên nhân chính dẫn đến phần lớn ca ung thư gan đều có thể phòng ngừa bao gồm viêm gan B và C, bệnh gan nhiễm mỡ chuyển hóa (MASLD) và rượu.

Để đạt được mục tiêu giảm tỷ lệ mắc ung thư gan, các chuyên gia nhấn mạnh vai trò của chính sách y tế công cộng. Việc mở rộng tiêm chủng viêm gan B cho cả trẻ em và người lớn, tăng cường các biện pháp kiểm soát lối sống như áp dụng giá tối thiểu cho rượu, đánh thuế đồ uống có đường và dán nhãn cảnh báo rõ ràng là những biện pháp cần thiết.

Bên cạnh đó, việc sàng lọc định kỳ nhằm phát hiện sớm tổn thương gan cũng rất quan trọng. Với những bệnh nhân ở giai đoạn cuối, cần phát triển hệ thống chăm sóc giảm nhẹ để nâng cao chất lượng sống.

Nhật Bản là một trong những quốc gia đã thành công trong việc giảm tỷ lệ tử vong do ung thư gan nhờ các chính sách y tế nghiêm ngặt và chương trình phát hiện sớm. Các chuyên gia đều nhất trí rằng thay đổi lối sống vẫn là yếu tố quyết định. Một chế độ ăn uống lành mạnh, vận động thường xuyên, kiểm soát cân nặng, hạn chế rượu bia và tiêm phòng đầy đủ không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh gan mà còn bảo vệ sức khỏe nói chung.

Các chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng việc phòng ngừa và kiểm soát ung thư gan không chỉ là trách nhiệm của ngành y tế mà còn đòi hỏi sự tham gia tích cực của cộng đồng. Nhận thức về nguy cơ và biện pháp phòng ngừa ung thư gan cần được nâng cao, giúp mọi người có thể chủ động bảo vệ sức khỏe của mình.

Trong bối cảnh số ca ung thư gan đang gia tăng nhanh chóng, việc tìm hiểu và áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả là rất quan trọng.公众 cần được khuyến khích để tự chăm sóc và bảo vệ sức khỏe của mình thông qua việc tiêm vắc-xin, duy trì lối sống lành mạnh và thực hiện các biện pháp sàng lọc định kỳ.

Một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng béo phì có thể làm tăng tỷ lệ tử vong do ung thư lên gấp 3 lần, với 13 loại ung thư liên quan, bao gồm ung thư vú, đại tràng, tuyến tụy, gan, thận và dạ dày. Trước tình trạng khẩn cấp này, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ đã đưa ra khuyến nghị về việc duy trì cân nặng khỏe mạnh để giảm nguy cơ mắc ung thư.

Nghiên cứu, được trình bày tại hội nghị thường niên của Hiệp hội Nội tiết quốc tế, đã phân tích hơn 33.572 ca tử vong do ung thư liên quan đến béo phì từ năm 1999 đến 2020. Kết quả cho thấy tỷ lệ tử vong điều chỉnh theo độ tuổi đã tăng gấp 3 lần, từ 3,73 lên 13,52 trên 1 triệu người trong 20 năm, với mức tăng đáng kể nhất ở phụ nữ và người lớn tuổi.

Trong đó, ung thư vú sau mãn kinh là phổ biến nhất ở phụ nữ và ung thư đại trực tràng là phổ biến nhất ở nam giới. Hơn 90% các ca ung thư mới xảy ra ở người từ 50 tuổi trở lên. Béo phì đang lan rộng, ảnh hưởng đến 40,3% người trưởng thành tại Mỹ. Ngoài ung thư, béo phì còn làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh mạn tính, bao gồm huyết áp cao, cholesterol cao, tiền tiểu đường, tiểu đường loại 2, bệnh tim và cả bệnh thận mạn tính và giai đoạn cuối.

CDC Mỹ đã liệt kê 13 loại ung thư liên quan đến béo phì, chiếm 40% tổng số ca ung thư mỗi năm ở Mỹ, bao gồm: Ung thư thực quản, vú, đại trực tràng, tử cung, túi mật, dạ dày, thận, gan, buồng trứng, tuyến tụy, tuyến giáp, u não và ung thư tủy. Để giảm nguy cơ ung thư liên quan đến béo phì, CDC Mỹ khuyến cáo rằng duy trì cân nặng khỏe mạnh là bước quan trọng.

Có thể áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh và hoạt động thể chất thường xuyên. Nếu bạn lo lắng về cân nặng của mình hoặc của con mình, hãy nói chuyện với bác sĩ để được tư vấn và hướng dẫn cụ thể.

Trường hợp béo phì nặng đầu tiên đã được phẫu thuật thành công tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội là chị Ngân, 28 tuổi, với cân nặng lên đến 130 kg và chiều cao 1,7 m. Chỉ số BMI của chị Ngân là 45,2, xếp vào mức béo phì nặng nhất. Các triệu chứng liên quan đến béo phì mà chị Ngân gặp phải bao gồm tăng cân gần 60 kg sau hai năm sinh con, gan nhiễm mỡ độ ba, tăng men gan, tăng huyết áp, tiền đái tháo đường và ngưng thở khi ngủ.

Để điều trị, TS.BS Lê Bá Ngọc, Phó giám đốc Trung tâm Kiểm soát cân nặng và Điều trị béo phì, cùng với PGS.TS Triệu Triều Dương, Giám đốc khối Ngoại, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, đã chỉ định cho chị Ngân phẫu thuật nội soi thu hẹp dạ dày dạng ống đứng. Mục đích của phẫu thuật này là loại bỏ phần phình vị, nơi tiết ra hormone gây đói, từ đó giúp chị Ngân giảm cân hiệu quả hơn.

Trước khi tiến hành phẫu thuật, chị Ngân cần phải kiểm soát các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, đái tháo đường để tránh biến chứng. Quá trình điều trị cũng bao gồm hỗ trợ tâm lý để giúp chị Ngân nhận thức rõ về mục tiêu điều trị và tăng khả năng tự chủ trong giảm cân. Sau 5 tháng chuẩn bị tiền phẫu, chị Ngân đã giảm được 12 kg.

Một tuần sau khi phẫu thuật, chị Ngân tiếp tục giảm thêm 7 kg và sức khỏe ổn định. Hiện tại, chị Ngân đang tiếp tục theo dõi hậu phẫu và điều trị nội khoa tại Trung tâm Kiểm soát cân nặng và Điều trị béo phì để ngăn ngừa các biến chứng có thể xảy ra.

TS.BS Lê Bá Ngọc và PGS.TS Triệu Triều Dương là những chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực kiểm soát cân nặng và điều trị béo phì. Với sự hỗ trợ từ Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, họ đã giúp chị Ngân và nhiều bệnh nhân khác lấy lại sự tự tin và sức khỏe. Để tìm hiểu thêm thông tin về các dịch vụ của bệnh viện, bạn có thể truy cập vào trang web chính thức của họ.

TP HCM – Chị Thi, 30 tuổi, đã trải qua sự tăng cân đáng kể trong thai kỳ, lên đến 25 kg. Sau khi sinh con, chị tiếp tục cho con bú mà không thực hiện bất kỳ chế độ ăn kiêng giảm cân nào. Đến khi cai sữa, chị đã trở nên béo phì nghiêm trọng. Khi con được hai tuổi, chị Thi nặng 75 kg và cao 1,55 m.

Sau khi thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu và siêu âm tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, chị được chẩn đoán có lượng mỡ chiếm 44,7% cơ thể, mỡ nội tạng 147,1 cm2, chỉ số BMI 31,2 kg/m2, thuộc nhóm béo phì độ hai. Để điều trị, bác sĩ tại Trung tâm Kiểm soát cân nặng và Điều trị béo phì đã đề xuất một liệu trình điều trị bao gồm sử dụng thuốc, điều chỉnh thực đơn và thiết kế bài tập vừa sức.

Chị Thi đã điều chỉnh thói quen ăn uống của mình bằng cách thay thế các món nhiều chất béo bằng protein nạc từ cá, ức gà, trứng, rau củ quả, và chia nhỏ các bữa ăn. Sau ba tháng, chị Thi đã giảm 15 kg, vòng bụng, bắp tay, bắp chân, đùi trở nên thon thả hơn và chất lượng giấc ngủ của chị cũng được cải thiện. Chị tiếp tục duy trì liệu trình giảm cân với mục tiêu giảm xuống còn 50-55 kg.

BS.CKI Võ Trần Nguyên Duy, Trung tâm Kiểm soát cân nặng và Điều trị béo phì, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, cho biết rằng cân nặng trong thai kỳ tăng trung bình từ 12-15 kg, nhưng nhiều người có thể tăng từ 30-40 kg tùy thuộc vào cơ địa. Tình trạng này là do sự thay đổi của nội tiết tố ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất của thai phụ, tạo cảm giác thèm ăn và tâm lý ăn nhiều để giúp thai nhi phát triển.

Bác sĩ Duy cũng khuyến nghị bà bầu nên kiểm soát cân nặng và không để tăng cân quá nhanh khi mang thai vì tiềm ẩn nhiều nguy cơ liên quan đến tim mạch, hội chứng chuyển hóa, tiền sản giật và béo phì kéo dài về sau. Phụ nữ sau sinh nên vận động nhẹ nhàng, tập luyện điều độ để đốt cháy calo và giảm cân, bên cạnh đó là cho con bú và nghỉ ngơi điều độ để tránh căng thẳng.