Nam diễn viên Quốc Trường mới đây đã lên tiếng cảnh báo về tình trạng mạo danh nghệ sĩ bằng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để lừa đảo trên mạng xã hội. Vào ngày 2/8, Quốc Trường đã đăng tải một thông báo chính thức trên trang cá nhân của mình, lên án việc sử dụng hình ảnh và thông tin cá nhân do AI tạo ra để quảng cáo cho các dịch vụ tín dụng đen và cờ bạc trực tuyến.

Trong thông báo, Quốc Trường khẳng định rằng anh chưa từng hợp tác với những đơn vị như Đình Huy BCR và các tổ chức tương tự. Anh cũng cho biết sẽ trình báo cơ quan chức năng về những đơn vị tùy tiện sử dụng hình ảnh và thông tin của mình. Quốc Trường không phải là nghệ sĩ duy nhất rơi vào tình cảnh này, vì nhiều nghệ sĩ nổi tiếng khác cũng đã gặp phải vấn đề tương tự.

Chỉ trong vài tháng gần đây, nhiều nghệ sĩ nổi tiếng như Ưng Hoàng Phúc, Đan Trường, Mạc Văn Khoa, Lý Hải – Minh Hà đã lên tiếng về việc bị mạo danh để quảng cáo trái phép hoặc bị sử dụng hình ảnh vào các mục đích bất hợp pháp. Tình trạng này cho thấy sự phát triển ngày càng tinh vi của công nghệ làm giả bằng AI, đặc biệt là công nghệ ‘deepfake’ cho phép tạo ra hình ảnh, video, thậm chí là giọng nói với độ chân thực cao.

Người dân cần nâng cao cảnh giác trước những thông tin sai sự thật và chiêu trò lừa đảo này. Để bảo vệ sự an toàn thông tin cho toàn xã hội, việc nâng cao nhận thức cộng đồng và siết chặt quản lý pháp lý đối với hành vi sử dụng hình ảnh cá nhân một cách tùy tiện là điều cần làm ngay lúc này. Điều này không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của các nghệ sĩ mà còn đảm bảo môi trường mạng an toàn và đáng tin cậy cho tất cả mọi người.

Trước tình trạng mạo danh nghệ sĩ bằng AI, cơ quan chức năng cần có các biện pháp cụ thể để kiểm soát và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Đồng thời, các nghệ sĩ và người của công chúng cũng cần cảnh giác và chủ động bảo vệ thông tin cá nhân của mình. Công nghệ AI có thể mang lại nhiều lợi ích, nhưng việc sử dụng nó một cách có trách nhiệm và đạo đức là điều cần thiết.

Tình trạng “bắt cóc online” nhắm vào học sinh, sinh viên đang ngày càng gia tăng và gây ra nhiều lo ngại trong dư luận. Những kẻ xấu đang lợi dụng sự phát triển của công nghệ để thực hiện các hành vi lừa đảo tinh vi, khiến nạn nhân tự cách ly và thực hiện các hành động theo yêu cầu của chúng mà không cần tiếp cận trực tiếp.

Thực tế gần đây cho thấy, thanh thiếu niên đang trở thành mục tiêu dễ dàng của tội phạm mạng. Các chuyên gia cho rằng, đây là hệ quả của việc thế giới ảo dần lấn át thế giới thực. Tiến sĩ Đặng Vũ Cảnh Linh, phó viện trưởng Viện Đào tạo, Bồi dưỡng cán bộ và Nghiên cứu khoa học, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, cho rằng: ‘Thế giới ảo đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của thanh thiếu niên. Tuy nhiên, nếu không có kỹ năng sống và kiến thức cần thiết, các em sẽ dễ dàng trở thành nạn nhân của tội phạm mạng.’

Thủ đoạn của tội phạm mạng là khai thác sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) kết hợp với kịch bản được dàn dựng công phu. Chúng nhắm vào những nhóm dễ tổn thương như người cao tuổi, phụ nữ và đặc biệt là trẻ em. Các đối tượng thường tiếp cận trẻ vị thành niên một cách có hệ thống, đánh vào những ‘lỗ hổng’ trong nhận thức, sự thiếu kinh nghiệm sống, hiểu biết hạn chế về pháp luật và tâm lý chưa ổn định.

Để bảo vệ thế hệ trẻ, vai trò của gia đình được đặt lên hàng đầu. Cha mẹ cần dành thời gian trò chuyện, lắng nghe và thấu hiểu suy nghĩ của con để định hướng, chia sẻ và trang bị kỹ năng và kiến thức sống cần thiết. Việc giáo dục pháp luật và kỹ năng sống cho thanh thiếu niên cần được đẩy mạnh từ cả gia đình và nhà trường.

Cần tạo ra nhiều sân chơi, hoạt động xã hội lành mạnh, môi trường giao tiếp thực tế giúp các em hình thành nhân cách, phát triển toàn diện và biết cách bảo vệ bản thân trong thế giới số đầy biến động. Về mặt pháp luật, cần tăng cường chế tài xử phạt mạnh mẽ hơn để đủ sức răn đe, đầu tư xây dựng hạ tầng công nghệ thông tin hiện đại, kiểm soát hiệu quả các luồng thông tin trên mạng.

Mỗi người cần tự bảo vệ mình trước tội phạm mạng bằng cách giữ sự tỉnh táo khi giao tiếp trên môi trường mạng, đặc biệt với người lạ. Cần thường xuyên cập nhật thông tin thời sự, chính trị, pháp luật để nâng cao nhận thức, tránh trở thành nạn nhân của các chiêu trò lừa đảo.

Lừa đảo qua mạng xã hội đang trở thành một vấn đề ngày càng nghiêm trọng, với thủ đoạn lợi dụng tâm lý nóng vội của người tiêu dùng để “săn” giá rẻ phút chót. Các đối tượng lừa đảo thường tạo ra các fanpage giả mạo trên mạng xã hội, thậm chí có tích xanh để tạo lòng tin, đăng tải chương trình du lịch gần giống với cơ sở chính thống và yêu cầu chuyển cọc trước 50%. Sau đó, họ gửi mã đặt phòng giả và cắt đứt liên lạc với nạn nhân.

Các fanpage lừa đảo này thường sao chép nội dung bài đăng, hình ảnh và quy trình đặt phòng và thanh toán từ trang chính thống. Chúng chạy quảng cáo trên Facebook với nội dung hấp dẫn và đánh vào tâm lý ham rẻ của người dùng. Khi giao dịch xong, các đối tượng thông báo hết phòng và hướng dẫn nạn nhân liên hệ với “kế toán” để được hoàn tiền. Tuy nhiên, khi khách gọi, chúng yêu cầu cung cấp thông tin tài khoản hoặc gửi link thanh toán qua cổng trung gian như VnPay để tạo cảm giác hợp lệ.

Nhiều người đã bị lừa mất thêm tiền hoặc lộ dữ liệu tài chính do lo lắng muốn lấy lại tiền và làm theo yêu cầu của đối tượng. Chỉ khi nghi ngờ hoặc không liên lạc được với “bên đặt phòng”, nạn nhân mới gọi đến hotline chính thức của khách sạn để xác minh, nhưng lúc đó thường đã quá muộn.

Để nhận biết fanpage lừa đảo, người dùng cần chú ý đến các dấu hiệu như tương tác bất thường (nhiều lượt thích nhưng ít hoặc không có bình luận thật), thông tin “Giới thiệu” không rõ ràng (do nước ngoài quản lý hoặc mới lập) và số điện thoại không khớp với website chính thức. Người dùng nên kiểm tra mục “Tính minh bạch của Trang” để xem người quản lý trang và lịch sử đổi tên fanpage. Điều này sẽ giúp người dùng tránh bị lừa đảo và bảo vệ thông tin cá nhân của mình.

Như vậy, người tiêu dùng cần phải cảnh giác khi sử dụng mạng xã hội để đặt phòng hoặc mua hàng. Hãy luôn kiểm tra kỹ thông tin và xác minh tính chính thống của trang web hoặc fanpage trước khi thực hiện giao dịch. Facebook cũng đã có những biện pháp để ngăn chặn lừa đảo, nhưng người dùng vẫn cần phải tự bảo vệ mình.