Ở vùng đại ngàn phía Tây Quảng Ngãi, nơi nhịp sống hiện đại đang ngày càng sôi động, vẫn có những người lặng lẽ gìn giữ những thanh âm mộc mạc của núi rừng. Một trong số đó là Y Rum, một cô gái dân tộc Ba Na, người đã và đang nỗ lực bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống thông qua âm nhạc.

Với tình yêu cháy bỏng dành cho âm nhạc truyền thống, Y Rum đã thành lập Câu lạc bộ Nghệ thuật Rum Y vào năm 2022. Câu lạc bộ này không chỉ dạy những nốt nhạc vang lên từ đá, từ ống nứa, mà còn thắp lên niềm tự hào dân tộc trong tâm hồn thế hệ trẻ. Câu lạc bộ chuyên dạy những loại nhạc cụ truyền thống của các dân tộc thiểu số như đàn T’rưng, đàn đá và một số loại nhạc cụ hiện đại như Piano, Organ.

Hiện có 38 học viên đang theo học lớp đàn T’rưng và 07 học viên theo học lớp đàn đá tại Câu lạc bộ Nghệ thuật Rum Y. Y Rum, Chủ nhiệm Câu lạc bộ, cho biết: “Lứa tuổi đến với Câu lạc bộ là 5 tuổi, tới lớn là không giới hạn số tuổi. Ở đây các bạn người dân tộc Rơ Ngao cũng có, Ba Na cũng có và các bạn dân tộc Kinh cũng có. Để mà các bạn học viên làm quen với các loại đàn thì câu lạc bộ phải nắm bắt được tâm lý tuổi của từng học viên.”

Để giúp học viên dễ tiếp cận với âm nhạc truyền thống, Y Rum chọn cách truyền đạt gần gũi, sinh động, kết hợp nhiều thực hành. Các em được học qua cảm nhận bằng tai, bằng tay và cả cảm xúc. Từ đó dần hình thành đam mê và sự hứng thú với âm nhạc dân tộc ngay từ những lần đầu.

Đàn đá và đàn T’rưng đều là nhạc cụ truyền thống của các dân tộc thiểu số ở vùng phía Tây Quảng Ngãi. Nếu đàn T’rưng có âm thanh vang, trong, dễ gợi cảm xúc và khá phù hợp với trẻ em nhờ cách chơi trực quan, thì đàn đá lại đòi hỏi người chơi phải có cảm âm tốt và lực tay ổn định để tạo ra âm thanh chính xác.

Y Rum cũng thường dành thời gian tìm đến các nghệ nhân – những “kho tàng sống” của văn hóa dân tộc để học hỏi và khắc ghi những điều tưởng chừng mai một. Nghệ nhân ưu tú A Jar bày tỏ: “Mong muốn là nhiều người khác sẽ tiếp tục noi theo Y Rum, người đàn chị, người đi trước, những người đi sau tiếp nối nhiều hơn nữa. Góp phần rất quan trọng trong phát triển văn hóa, nhất là văn hóa âm nhạc cổ truyền.”

Không chỉ dừng lại ở các lớp học nhạc cụ từ những người trẻ dân tộc thiểu số như Y Rum, việc truyền dạy âm nhạc truyền thống ở Quảng Ngãi đã và đang được triển khai bằng nhiều hình thức đa dạng. Từ các hội thi, lớp truyền dạy do chính quyền tổ chức, đến những câu lạc bộ văn hóa dân gian được chính những nghệ nhân, người có uy tín ở các thôn, làng thành lập, truyền dạy đã góp phần tiếp nối và gìn giữ bản sắc văn hóa của các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh.

Trường trung cấp Văn hóa nghệ thuật Đồng Nai vừa đạt được một mốc quan trọng trong mùa tuyển sinh năng khiếu nghệ thuật năm 2025. Với số lượng học sinh đăng ký theo học vượt xa chỉ tiêu ban đầu, trường đã cho thấy một tín hiệu tích cực về xu hướng theo đuổi nghệ thuật chuyên nghiệp của giới trẻ, đặc biệt là con em của đồng bào các dân tộc thiểu số.

Theo kế hoạch tuyển sinh cho năm học 2025-2026, trường đã lên kế hoạch tuyển sinh 80 chỉ tiêu cho các chuyên ngành âm nhạc truyền thống, âm nhạc phương Tây, thanh nhạc và múa. Trong đợt 1, nhà trường đã tuyển được 77 học sinh, và trong đợt 2, có tới 140 em đăng ký theo học. Thạc sĩ Phùng Ngọc Long, Hiệu trưởng Trường trung cấp Văn hóa nghệ thuật Đồng Nai, cho biết số lượng học sinh đăng ký vào chuyên ngành âm nhạc truyền thống đã tăng cao. Năm nay, các chuyên ngành múa và thanh nhạc cũng ghi nhận số lượng học sinh đăng ký nhiều hơn so với các năm trước.

Điều này cho thấy rằng định hướng theo đuổi nghệ thuật đang dần nhận được sự quan tâm từ học sinh và gia đình. Nhà trường cũng đã có kế hoạch thực tế, khảo sát địa bàn các xã và tuyển sinh một số học sinh vùng đồng bào các dân tộc và vùng biên giới. Đây là bước “tiền trạm”, khởi đầu để năm học tới nhà trường sẽ triển khai tuyển sinh năng khiếu nghệ thuật tại 95 phường, xã.

Đồng Nai là địa phương có đông đồng bào dân tộc sinh sống. Nhà trường mong muốn phát hiện và bồi dưỡng những năng khiếu nghệ thuật, nhất là các chuyên ngành âm nhạc truyền thống. Qua đó, tạo điều kiện cho các em được tiếp cận môi trường đào tạo nghệ thuật bài bản, có cơ hội phát triển theo con đường chuyên nghiệp.

Chương trình âm nhạc nổi tiếng ‘Dòng thời gian’ của Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội sẽ sớm trở lại với khán giả vào ngày 25/7 tới đây. Tập mới với chủ đề ‘Quê hương tuổi thơ tôi’ sẽ đưa người xem trở về những tháng ngày tuổi thơ trong trẻo và những bản nhạc quen thuộc đã gắn liền với quãng thời gian ấy.

Phát sóng vào lúc 20h trên các kênh H1, H2, phát thanh FM96, ứng dụng HANOI ON, trang web hanoionline.vn và các kênh mạng xã hội của Đài, ‘Dòng thời gian’ là chương trình định kỳ do Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội đầu tư sản xuất. Chương trình không chỉ khơi dậy những ký ức âm nhạc mà còn tôn vinh các tác phẩm kinh điển thông qua hình thức thể hiện mới mẻ và hấp dẫn.

Đặc biệt, chương trình kết hợp giữa âm nhạc truyền thống, những ký ức cá nhân và ngôn ngữ truyền hình hiện đại, thể hiện nỗ lực của Đài trong việc làm mới cách thưởng thức và đưa nghệ thuật chất lượng cao đến với công chúng rộng lớn.

Với chủ đề ‘Quê hương tuổi thơ tôi’, chương trình sẽ trình diễn những ca khúc quen thuộc về quê hương, tuổi thơ và tuổi học trò. Phần đầu tiên sẽ ‘đánh thức’ ký ức của người xem thông qua những giai điệu đã trở thành quen thuộc như ‘Reo vang bình minh’, ‘Em đi giữa biển vàng’, ‘Đi học’, ‘Đưa cơm cho mẹ đi cày’, ‘Hạt gạo làng ta’…

Phần thứ hai của chương trình sẽ tập trung vào những sáng tác về quê hương như ‘Quê hương tuổi thơ tôi’, ‘Giấc mơ trưa’, ‘Mong ước kỷ niệm xưa’, ‘Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh’… xen kẽ giữa các tiết mục là những thước phim tài liệu, giúp người xem có thể bước vào không gian ký ức một cách mạch lạc và đầy xúc cảm.

Tất cả các ca khúc trong chương trình đều được phối khí và trình diễn theo phong cách mới, hiện đại trong khi vẫn giữ nguyên tinh thần của bài nhạc. Những bản hòa tấu jazz, giao hưởng, dân gian đương đại không chỉ mang tới cảm xúc mới mẻ mà còn chứng minh sức sống lâu dài của các tác phẩm xưa trong hình thức thể hiện hiện đại.

Một điểm nhấn đặc biệt khác của chương trình là một số tác phẩm được thể hiện dưới nhiều phiên bản khác nhau để tạo ra trải nghiệm đa dạng cho khán giả. Ví dụ, ca khúc ‘Em đi giữa biển vàng’ sẽ được trình diễn trong hai phiên bản: Bản đầu tiên là bản hát với sự tham gia của ca sĩ Bích Ngọc cùng vũ đoàn và bản thứ hai là bản khí nhạc do dàn nhạc Dòng thời gian trình diễn, với sự góp phần của nghệ sĩ piano Bùi Đăng Khánh, nghệ sĩ flute Hồng Ánh…

Tham gia trình diễn trong chương trình lần này có dàn nghệ sĩ giàu kinh nghiệm như Bùi Hà Miên, Bùi Đăng Khánh, Hồng Ánh, Lê Duy Mạnh, Xuân Thịnh, cùng các nghệ sĩ trẻ trưởng thành từ cuộc thi Tiếng hát Hà Nội như ca sĩ Mộc An, Ninh Trịnh Quang Minh, Tú Ngọc… và các nghệ sĩ Vy Anh, Bích Ngọc, Khánh Chi, Nam Giang, Thu Thủy… hứa hẹn sẽ mang lại một chương trình âm nhạc thực sự đặc sắc và đáng nhớ.