Quốc hội khóa XV vừa thông qua Luật Công nghiệp công nghệ số, một văn bản pháp lý quan trọng nhằm điều chỉnh và thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực công nghệ số trong đó có trí tuệ nhân tạo (AI). Luật này quy định cụ thể về việc nhận dạng sản phẩm công nghệ số sử dụng trí tuệ nhân tạo, đảm bảo tính minh bạch và bảo vệ quyền lợi của người dùng.
Một trong những điểm nổi bật của Luật Công nghiệp công nghệ số là quy định về nhận dạng sản phẩm công nghệ số sử dụng trí tuệ nhân tạo. Theo đó, các sản phẩm công nghệ số thuộc Danh mục sản phẩm công nghệ số tạo ra bởi trí tuệ nhân tạo phải có dấu hiệu nhận dạng để người sử dụng hoặc máy có thể nhận biết. Điều này giúp người dùng phân biệt và hiểu rõ khi họ đang tương tác với một hệ thống AI hay không. Việc nhận dạng này cũng giúp tăng cường sự tin tưởng và giảm thiểu rủi ro khi người dùng tương tác với các hệ thống AI.
Liên quan đến vấn đề này, Luật Công nghiệp công nghệ số gồm 6 chương với 51 điều, trong đó có một chương riêng quy định về trí tuệ nhân tạo. Cụ thể, Điều 44 của luật này quy định chi tiết về dấu hiệu nhận dạng đối với hệ thống trí tuệ nhân tạo. Theo đó, các hệ thống trí tuệ nhân tạo tương tác trực tiếp với con người phải thông báo cho người sử dụng biết rằng họ đang tương tác với một hệ thống AI, trừ trường hợp người sử dụng đã rõ về việc này. Quy định này nhằm đảm bảo quyền được biết và quyền lợi của người dùng khi tương tác với các hệ thống AI.
Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ sẽ có trách nhiệm ban hành Danh mục sản phẩm công nghệ số tạo ra bởi trí tuệ nhân tạo và tổ chức kiểm tra việc thực hiện quy định về dấu hiệu nhận dạng đối với hệ thống trí tuệ nhân tạo. Điều này giúp đảm bảo việc thực hiện và tuân thủ pháp luật về trí tuệ nhân tạo trong thực tiễn.
Luat cũng quy định 7 nguyên tắc phát triển, cung cấp, triển khai sử dụng trí tuệ nhân tạo. Các nguyên tắc này bao gồm phục vụ sự thịnh vượng và hạnh phúc của con người, tiếp cận bao trùm và công bằng, tôn trọng các giá trị đạo đức và quyền con người, bảo đảm minh bạch và trách nhiệm giải trình, bảo đảm an toàn và an ninh mạng, bảo vệ dữ liệu cá nhân, và tuân thủ pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Những nguyên tắc này là cơ sở để xây dựng và thực hiện các hoạt động liên quan đến trí tuệ nhân tạo.
Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ sẽ hướng dẫn nguyên tắc phát triển, cung cấp, triển khai sử dụng trí tuệ nhân tạo trong các ngành, lĩnh vực được phân công. Điều này giúp đảm bảo sự thống nhất và phù hợp trong việc triển khai và áp dụng các quy định về trí tuệ nhân tạo trên toàn quốc.
Luat Công nghiệp công nghệ số có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026. Sự ra đời của luật này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện hành lang pháp lý cho sự phát triển của công nghiệp công nghệ số và trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam, đồng thời mở ra nhiều cơ hội và thách thức mới cho các tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân hoạt động trong lĩnh vực này.