Theo thông tin từ VnExpress, trong phiên tòa phúc thẩm ngày 28/3/2025, bà Trương Mỹ Lan (69 tuổi, Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) khai rằng ông Nguyễn Phương Hồng – cựu Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng SCB (đã qua đời) – là người đề xuất và đưa ra chủ trương phát hành các gói trái phiếu trị giá hơn 30.000 tỷ đồng nhằm huy động vốn cho ngân hàng.
Bị cáo Trần Thị Mỹ Dung, cựu phó tổng giám đốc SCB, tại phiên tòa phúc thẩm giai đoạn 2.
Phiên tòa phúc thẩm tiếp tục với phần xét hỏi do các luật sư thực hiện, nhằm làm rõ vai trò và trách nhiệm của bà Lan cùng 27 đồng phạm liên quan đến các tội danh bị cáo buộc. Trong phần thẩm vấn, luật sư bào chữa cho bà Trần Thị Mỹ Dung – cựu Phó Tổng Giám đốc SCB – đã đặt câu hỏi về buổi ăn trưa giữa bà Lan và các lãnh đạo chủ chốt của SCB cũng như Tập đoàn Vạn Thịnh Phát tại trụ sở tập đoàn. Bà Lan khẳng định buổi gặp này diễn ra bình thường, không có nội dung bàn bạc hay thảo luận về việc phát hành trái phiếu. Theo bà, việc phát hành các gói trái phiếu đã được thực hiện từ trước và chủ trương này hoàn toàn do ông Nguyễn Phương Hồng khởi xướng, với mục đích chiếm đoạt 30.000 tỷ đồng từ các trái chủ. Bà Lan nhấn mạnh rằng bà không tham gia vào việc lập kế hoạch hay chỉ đạo phát hành trái phiếu.
Bà Lan mô tả ông Hồng là một nhân viên xuất sắc, có ý định “bảo vệ SCB đến cùng” và đã tự mình thực hiện các hành vi để xoay sở nguồn tiền cho ngân hàng mà không có sự trao đổi với bà. Bà cũng cho biết không hay biết về việc phát hành trái phiếu Setra sau này nhằm mục đích chi trả lãi suất cho các trái chủ từ những đợt phát hành trước. Theo bà Lan, mọi vấn đề tài chính của SCB đều do ông Hồng quản lý. Bà lập luận: “Nếu bị cáo có ý định chiếm dụng hơn 30.000 tỷ đồng, với quy mô của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát thời điểm đó, bị cáo hoàn toàn có thể phát hành trái phiếu với quy mô lớn hơn hoặc thông qua các công ty khác, thay vì chỉ dựa vào SCB.” Bà giải thích thêm rằng SCB khi đó đang rất cần tiền, và vì muốn hỗ trợ ngân hàng, bà đã đồng ý cho SCB sử dụng các công ty thuộc Vạn Thịnh Phát để phát hành trái phiếu. “Thời điểm đó, bị cáo không nhận thức được hành vi của mình vi phạm pháp luật,” bà Lan trình bày.
Bà Trương Mỹ Lan tại phiên tòa phúc thẩm giai đoạn 2.
Tuy nhiên, bản án sơ thẩm lại xác định rằng bà Lan đã chủ động mời các lãnh đạo chủ chốt – bao gồm nguyên Chủ tịch SCB Đinh Văn Thành, Tổng Giám đốc SCB Võ Tấn Hoàng Văn, Phó Tổng Giám đốc SCB Nguyễn Phương Hồng, Tổng Giám đốc Công ty Chứng khoán TVSI Nguyễn Tiến Thành và Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát Hồ Bửu Phương – đến ăn trưa tại trụ sở Vạn Thịnh Phát. Tại đây, dựa trên đề xuất của ông Hồng, bà Lan đã đồng ý cho các công ty thuộc tập đoàn đứng ra phát hành trái phiếu để huy động vốn cho SCB.
Liên quan đến bị cáo Trần Thị Mỹ Dung, bản án sơ thẩm xác định bà này có vai trò giúp sức cho bà Lan trong việc lừa đảo chiếm đoạt 2.000 tỷ đồng từ các trái chủ. Trả lời thẩm vấn, bà Dung khẳng định hành vi duy nhất của mình là truyền đạt chỉ đạo từ cấp trên tới các đơn vị kinh doanh qua một nhóm chat, đồng thời phủ nhận việc chỉ đạo trực tiếp hay biết về việc phát hành trái phiếu Setra. Bà Dung đề nghị Hội đồng Xét xử (HĐXX) phúc thẩm xem xét lại vai trò của mình, cho rằng bản án sơ thẩm 14 năm tù – với cáo buộc lừa đảo và hỗ trợ bà Lan “rửa” hơn 69.000 tỷ đồng – là quá nghiêm khắc và có sự nhầm lẫn trong đánh giá. Bà nhấn mạnh rằng mình không phạm tội nhiều lần như bản án cáo buộc và mong muốn được xem xét một mức án công bằng, hợp tình hợp lý.
Tương tự, bị cáo Võ Tấn Hoàng Văn – cựu Tổng Giám đốc SCB – cũng cho rằng vai trò của mình không nghiêm trọng như bản án sơ thẩm nhận định. Ông Văn khai chỉ giới thiệu trái phiếu cho khách hàng mà không nắm rõ quy trình ký kết mua bán theo đúng pháp luật, đồng thời khẳng định số tiền từ trái phiếu được chuyển vào Công ty Chứng khoán Tân Việt chứ không trực tiếp vào SCB – nơi ông chịu trách nhiệm quản lý. Ông Văn đề nghị HĐXX xem xét lại số tiền hơn 28.000 tỷ đồng mà bản án sơ thẩm quy buộc ông liên đới, vì ông đã nghỉ việc tại SCB từ tháng 7/2020 và số dư trái phiếu thực tế chỉ còn 7.900 tỷ đồng. Ông nhấn mạnh mình không tham gia phân phối trái phiếu Setra và mong HĐXX đảm bảo một bản án minh bạch, công bằng.
Cựu tổng giám đốc SCB Võ Tấn Hoàng Văn tại tòa phúc thẩm.
Sau ba ngày làm việc, phiên tòa tạm nghỉ để Viện Kiểm sát chuẩn bị quan điểm luận tội, dự kiến tiếp tục vào ngày 3/4/2025. Trong giai đoạn 2 của vụ án đang được xét xử phúc thẩm, bà Trương Mỹ Lan bị cáo buộc 3 tội danh: Lừa đảo chiếm đoạt tài sản (30.081 tỷ đồng từ 35.824 trái chủ thông qua phát hành trái phiếu khống), Rửa tiền (445.747 tỷ đồng) và Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới (4,5 tỷ USD, tương đương 106.730 tỷ đồng). Trong phần trình bày kháng cáo ngày 26/3, bà Lan cho rằng việc truy tố bà về các tội danh này là chưa chính xác, dù bà vẫn nhận trách nhiệm về toàn bộ hậu quả của vụ án.
Các bị cáo khác trong vụ án cũng đề nghị HĐXX xem xét các tình tiết giảm nhẹ để giảm một phần hình phạt. Khi trả lời luật sư về vấn đề án phí, bà Lan đề nghị được miễn án phí do đã trên 60 tuổi, thuộc nhóm người cao tuổi theo Nghị quyết 326. Trong trường hợp không được miễn, bà sẵn sàng chấp hành. Bản án sơ thẩm giai đoạn 2 buộc bà Lan nộp 30 tỷ đồng án phí, trong khi giai đoạn 1 yêu cầu nộp hơn 674 tỷ đồng. Dù bà kháng cáo xin miễn án phí với lý do là người cao tuổi, HĐXX phúc thẩm giai đoạn 1 đã bác bỏ, xác định bà không đủ điều kiện miễn trừ.