Những ngày qua, tình hình mưa lớn tại các tỉnh Nghệ An và Thanh Hóa đã diễn biến phức tạp và gây ra nhiều thiệt hại nghiêm trọng cho người dân. Tại Nghệ An, hàng trăm ngôi nhà đã bị đổ sập và nhiều bản làng bị cô lập do mưa lớn và lũ lụt. Thông tin từ ông Hoàng Văn Đại, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, cho biết lượng mưa lớn đã xuất hiện ở các khu vực phía Tây của Nghệ An và Thanh Hóa, với lượng mưa phổ biến từ 150-250mm. Đặc biệt, tại Quỳ Châu, lượng mưa đã đạt mức 259mm.
Lũ từ thượng nguồn đổ về đã gây ra tình trạng ngập lụt, lũ ống, lũ quét tại nhiều huyện miền núi như Kỳ Sơn, Con Cuông, Quỳ Châu, Quế Phong. Quốc lộ 7 đoạn qua địa bàn các xã Anh Sơn, Tương Dương, Con Cuông đang ngập từ 0,5 đến hơn một mét, khiến giao thông trở nên khó khăn. Hàng chục điểm sạt lở lớn trên quốc lộ 16 cũng đã khiến giao thông tê liệt.
TS Trương Bá Kiên, Phó Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Khí tượng khí hậu, Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu, đã đưa ra lý giải về nguyên nhân của đợt mưa lớn này. Theo ông, vùng thấp nhỏ trên Vịnh Bắc Bộ đã mang gió đông nam vào đất liền, kết hợp với không khí ẩm và bất ổn định sau bão số 3 Wipha, dẫn đến tình trạng mưa lớn trong những ngày qua.
Dự báo thời tiết cho thấy, trong hôm nay và ngày mai, một số điểm thuộc Bắc Bộ có thể sẽ tiếp tục hứng chịu mưa lớn, thậm chí còn lớn hơn trong những ngày bão số 3 Wipha tác động. TS Nguyễn Ngọc Huy, chuyên gia về biến đổi khí hậu và cảnh báo thiên tai, cảnh báo rằng sau cơn bão Wipha có thể sẽ có một đợt mưa nối tiếp theo từ ngày 23 đến 25/7 trên địa bàn các tỉnh miền núi Tây Bắc. Lượng mưa tích lũy nhiều ngày sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ sạt lở và lũ quét.
Theo TS Huy, sự chuyển pha liên tục của các trạng thái thời tiết từ En Nino sang La Nina, và hiện nay là giai đoạn trung tính âm (gần với La Nina hơn), dự báo số lượng các cơn bão đi vào biển Đông cũng như đất liền Việt Nam sẽ nhiều hơn trung bình các năm. Bởi vậy, khi mùa bão mới bắt đầu, sự chuẩn bị cho công tác ứng phó phải dài hơi, tránh tâm lý chủ quan khi bão đi qua.