Làn sóng sa thải hàng loạt trong ngành công nghệ gần đây đã gây ra mối quan ngại lớn cho hàng ngàn kỹ sư phần mềm mất việc. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng nguyên nhân của tình trạng này không hoàn toàn do trí tuệ nhân tạo (AI). Marc Kriguer, một kỹ sư phần mềm với 28 năm kinh nghiệm, chia sẻ rằng ông đã bị sa thải 4 lần, nhưng ông khẳng định AI không phải là nguyên nhân chính.
Ông Kriguer cho rằng nguyên nhân sâu xa của các đợt sa thải là do các công ty tuyển dụng quá nhanh và quá nhiều, dẫn đến chi phí vượt quá doanh thu. Khi cần cắt giảm chi phí, các kỹ sư phần mềm thường bị nhắm đến vì mức lương cao của họ. “Điều này không có gì mới mẻ”, ông Kriguer nói. Ông cũng nhấn mạnh rằng các công ty thường có xu hướng tuyển dụng quá nhiều nhân viên và sau đó phải cắt giảm nhân sự để cân đối chi phí.
Dylan Serota, CEO của nền tảng tuyển dụng Terminal, có quan điểm khác về vấn đề này. Ông cho rằng AI không thay thế kỹ sư phần mềm mà đang làm thay đổi bản chất công việc của họ. Ông Serota cho biết các CTO trong ngành đều đồng thuận rằng AI giúp tăng năng suất, nhưng vẫn cần con người để xử lý các vấn đề phức tạp, sáng tạo và mang tính chiến lược. “AI không phải là kẻ thù của kỹ sư phần mềm”, ông Serota nói.
Tuy nhiên, AI đã góp phần không nhỏ vào làn sóng sa thải hàng loạt tại nhiều tập đoàn công nghệ lớn. Microsoft đã công bố kế hoạch cắt giảm khoảng 9.000 nhân viên vào năm 2025 trong quá trình tái cấu trúc để tăng cường đầu tư vào AI. Microsoft đang đẩy mạnh việc áp dụng AI vào các sản phẩm và dịch vụ của mình. IBM cũng sa thải khoảng 8.000 nhân sự, chủ yếu thuộc bộ phận nhân sự, vốn được thay thế bằng các hệ thống AI tự động hóa quá trình tuyển dụng và quản lý nhân viên.
Các chuyên gia cho rằng AI không phải là ‘kẻ thù’ của kỹ sư phần mềm. Daron Acemoglu, nhà kinh tế học tại MIT, cho rằng AI hiện tại chỉ ảnh hưởng đến khoảng 5% công việc và chưa đủ khả năng thay thế hoàn toàn con người. Ông cảnh báo rằng việc quá kỳ vọng vào AI có thể dẫn đến sai lầm chiến lược, và kêu gọi phát triển AI theo hướng hợp tác với con người, thay vì thay thế.
Marc Kriguer cũng cho rằng AI chưa thể thay thế con người, thậm chí cả viết mã nguồn. Ông nhận định rằng nhiều công việc hiện nay yêu cầu kinh nghiệm với AI, nhưng ông không cảm thấy bị loại khỏi thị trường. “Tôi đã bị sa thải 4 lần, nhưng tôi chưa bao giờ thất nghiệp quá 5 tháng”, ông Kriguer nói. Hiện tại, ông đã nộp đơn cho khoảng 40 công ty và tham gia phỏng vấn tại 15 nơi.
Các chuyên gia dự đoán rằng thị trường vẫn còn cơ hội cho kỹ sư phần mềm, và họ sẽ cần thích nghi với vai trò mới, kết hợp tư duy hệ thống, sáng tạo và khả năng làm việc cùng AI. Như vậy, dù làn sóng sa thải hàng loạt đang diễn ra, nhưng cơ hội vẫn còn mở cho những kỹ sư phần mềm có thể thích nghi và phát triển cùng AI.