Nghề biên kịch trong thời đại công nghệ số hiện nay đang gặp phải nhiều thách thức và rủi ro. đa số các nhà biên kịch đang hoạt động độc lập hoặc theo nhóm nhỏ, điều này dẫn đến những khó khăn và rủi ro mà họ phải đối mặt. Một trong những thách thức lớn nhất đối với các nhà biên kịch hiện nay là việc đảm bảo ‘đầu ra’ cho tác phẩm của mình. Rất nhiều nhà biên kịch trẻ gặp phải tình trạng viết kịch bản nhưng không nhận được thù lao do dự án bị hủy bỏ vì các lý do khách quan như vấn đề kinh phí, thay đổi diễn viên hoặc nhà đầu tư.
Không chỉ vậy, việc bị ‘ăn chặn’ ý tưởng cũng là một rủi ro đáng kể mà các nhà biên kịch phải đối mặt. Nhà biên kịch Vũ Liêm đã chia sẻ về việc nghề biên kịch có mức độ rủi ro tương đối cao khi các nhà biên kịch hoạt động độc lập và không có sự đảm bảo về ‘đầu ra’ cho tác phẩm của mình. Ngoài ra, khi đã dành nhiều tâm huyết vào kịch bản nhưng không thể thấy nó được hiện thực hóa thành phim, đó là một cảm giác thất vọng và hụt hẫng rất lớn.
Bên cạnh đó, việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở nên phổ biến trong lĩnh vực sáng tạo nghệ thuật. Điều này đòi hỏi các nhà biên kịch phải có khả năng thích ứng và cập nhật kiến thức liên tục. Tuy nhiên, AI cũng ẩn chứa những mối nguy tiềm tàng đối với nghề biên kịch. Mặc dù AI có thể giúp nâng cao năng suất lao động, nhưng nó cũng có thể thay thế các nhà biên kịch nếu họ không biết cách tận dụng và thích ứng.
Nhà biên kịch Phạm Đình Hải cho rằng đối với các biên kịch lớn tuổi, công nghệ luôn là một rào cản. Trong khi đó, đối với các biên kịch trẻ, công nghệ AI rõ ràng mang lại nhiều hỗ trợ cho việc viết kịch bản. Tuy nhiên, về lâu dài, AI có thể trở thành một mối nguy tiềm tàng. Vì AI có thể nâng cao năng suất lao động lên gấp đôi hoặc gấp ba lần, nên nhu cầu về biên kịch có thể giảm xuống.
Ông Nguyễn Cao Tùng, một nhà biên kịch và sản xuất phim giàu kinh nghiệm, cho rằng AI là một công cụ hiệu quả cho các nhà biên kịch chứ không phải là một thách thức đối với công việc của họ. Không ai có thể thay thế vai trò của nhà biên kịch trong việc định hình ý tưởng chính và sáng tạo. AI chỉ có thể giúp triển khai những phần việc chi tiết trong tính cách nhân vật, đường dây câu chuyện hay từng phân đoạn.
Tuy nhiên, ông Tùng cũng nhấn mạnh rằng các nhà biên kịch hiện nay không chỉ phải cạnh tranh với nhau mà còn phải cạnh tranh với ‘máy’ vì AI có thể tạo ra nhiều kịch bản trong tích tắc. Điều này đòi hỏi các nhà biên kịch phải liên tục thích ứng và cập nhật kiến thức. Ai không cập nhật sẽ tụt hậu và khó có thể tồn tại trong môi trường cạnh tranh này.